20250225 CDTL Chuyện Đi Rước Giặc 17 Aug 1961 Thảo Luận Giửa Hồ Chí Minh Và Khrushchev

20250225 CDTL Chuyện Đi Rước Giặc 17 Aug 1961 Thảo Luận Giửa Hồ Chí Minh Và Khrushchev

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/people

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/people/ho-chi-minh-ho-chi-minh

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/search?search_api_fulltext=&items_per_page=100&sort_bef_combine=created_DESC&f%5B0%5D=people%3A81503&fo%5B0%5D=81503

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/record-conversations-between-cde-n-s-khrushchev-first-secretary-cpsu-cc-and-ho-chi-minh

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/107740/download

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/300879

August 1961

Record of Conversations between Cde. N. S. Khrushchev, First Secretary of the CPSU CC, and Ho Chi Minh, Chairman of the CC of the VWP

This document was made possible with support from Blavatnik Family Foundation

RECORD OF A CONVERSATION

between Cde. N. S. Khrushchev, First Secretary of the CPSU CC, and Ho Chi Minh, Chairman of the CC of the VWP

The text of the record was not reviewed by Cde. N. S. Khrushchev

Pitsunda

17 August 1961

Tháng 8 năm 1961

Biên bản các cuộc hội thoại giữa Cde. N. S. Khrushchev, Bí thư thứ nhất của Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô và Hồ Chí Minh, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Đảng Lao động Việt Nam

Tài liệu này được thực hiện với sự hỗ trợ của Quỹ Gia đình Blavatnik

Biên bản cuộc hội thoại giữa Cde. N. S. Khrushchev, Bí thư thứ nhất của Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô và Hồ Chí Minh, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Đảng Lao động Việt Nam

Văn bản biên bản không được Cde. N. S. Khrushchev xem xét

Pitsunda

17 tháng 8 năm 1961 

After mutual greetings Cde. N. S. Khrushchev informed Cde. Ho Chi Minh of the state of affairs in industry and agriculture of the Soviet Union, and also about the Conference of the First Secretaries of Central Committees of the Communist Parties of the Member Countries of the Warsaw Pact held in Moscow.

HO CHI MINH. Does the West agree to hold negotiations about the German question?

N. S. KHRUSHCHEV The Western powers have not yet responded officially, but let it be known that they agree to hold negotiations. This, of course, is for now only a preliminary expectation. But there will undoubtedly be negotiations. We have prepared the Western powers for this, using every means for this, both logic and the big stick.

Sau khi chào hỏi lẫn nhau, Cde. N. S. Khrushchev thông báo cho Cde. Hồ Chí Minh về tình hình công nghiệp và nông nghiệp của Liên Xô, cũng như về Hội nghị các Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản các nước thành viên Khối Hiệp ước Warsaw được tổ chức tại Moscow.

HỒ CHÍ MINH. Phương Tây có đồng ý đàm phán về vấn đề Đức không?

N. S. KHRUSHCHEV Các cường quốc phương Tây vẫn chưa trả lời chính thức, nhưng hãy cho biết rằng họ đồng ý đàm phán. Tất nhiên, đây chỉ là kỳ vọng sơ bộ. Nhưng chắc chắn sẽ có đàm phán. Chúng tôi đã chuẩn bị cho các cường quốc phương Tây về điều này, sử dụng mọi biện pháp, cả logic và cây gậy lớn.

HO CHI MINH Why did Kennedy request additional funds for military needs? 

N. S. KHRUSHCHEV The imperialists are also trying to use the big stick method against us, and they are trying to strengthen their positions in the upcoming negotiations. They are getting considerably more from the money acquired for an intensification of the arms race.

HO CHI MINH. Such a method will cost them dearly.

N. S. KHRUSHCHEV Only America spends the money. Britain and France aren’t spending money for this matter.

HỒ CHÍ MINH Tại sao Kennedy lại yêu cầu thêm tiền cho nhu cầu quân sự?

N. S. KHRUSHCHEV Những kẻ đế quốc cũng đang cố gắng sử dụng phương pháp cây gậy lớn chống lại chúng ta, và chúng đang cố gắng củng cố vị thế của mình trong các cuộc đàm phán sắp tới. Chúng đang nhận được nhiều hơn đáng kể từ số tiền thu được để tăng cường chạy đua vũ trang.

HỒ CHÍ MINH. Một phương pháp như vậy sẽ khiến chúng phải trả giá đắt.

N. S. KHRUSHCHEV Chỉ có Mỹ chi tiền. Anh và Pháp không chi tiền cho vấn đề này.

What concerns us is that we have carried out a number of measures: we have appointed Cde. Konev as Commander-in-Chief of the Group of Soviet Forces in the GDR, closed the border with West Berlin, and have begun to monitor it. These measures have made a big impression on West Germany, whose ruling circles have displayed nervousness and have become afraid. At the same time they are threatening to abrogate trade agreements with the German Democratic Republic. In response the GDR government has declared that if the trade agreements are abrogated then the GDR will take retaliatory measures. It can be supposed that West Germany will not abrogate the trade agreements. I told the ambassadors of West Germany, France, and Italy that if West Germany takes such a step we will find the resources to give them a fitting response. Specifically, it might mean that we are blockading West Berlin; nothing can get into the city and nothing can be taken out of it.

Điều khiến chúng tôi lo ngại là chúng tôi đã thực hiện một số biện pháp: chúng tôi đã bổ nhiệm Cde. Konev làm Tổng tư lệnh Nhóm lực lượng Liên Xô tại Đông Đức, đóng cửa biên giới với Tây Berlin và bắt đầu giám sát nó. Các biện pháp này đã gây ấn tượng lớn đối với Tây Đức, nơi các nhóm cầm quyền đã tỏ ra lo lắng và trở nên sợ hãi. Đồng thời, họ đang đe dọa sẽ hủy bỏ các thỏa thuận thương mại với Cộng hòa Dân chủ Đức. Để đáp lại, chính phủ Đông Đức đã tuyên bố rằng nếu các thỏa thuận thương mại bị hủy bỏ thì Đông Đức sẽ có các biện pháp trả đũa. Có thể cho rằng Tây Đức sẽ không hủy bỏ các thỏa thuận thương mại. Tôi đã nói với các đại sứ của Tây Đức, Pháp và Ý rằng nếu Tây Đức thực hiện một bước như vậy, chúng tôi sẽ tìm ra các nguồn lực để đưa ra cho họ một phản ứng phù hợp. Cụ thể, điều đó có thể có nghĩa là chúng tôi đang phong tỏa Tây Berlin; không có gì có thể vào thành phố và không có gì có thể bị lấy ra khỏi thành phố.

HO CHI MINH. The Western countries will be able to use air transport.

N. S. KHRUSHCHEV The creation of an airlift to take finished products out of West Berlin and bring raw material in would cost too much and be practically impossible.

HO CHI MINH In the event of a complete blockade the population of West Berlin might suffer.

HỒ CHÍ MINH. Các nước phương Tây sẽ có thể sử dụng vận tải hàng không.

N. S. KHRUSHCHEV Việc tạo ra một cầu hàng không để vận chuyển sản phẩm hoàn thiện ra khỏi Tây Berlin và đưa nguyên liệu thô vào sẽ tốn kém quá nhiều và thực tế là không thể.

HỒ CHÍ MINH Trong trường hợp bị phong tỏa hoàn toàn, người dân Tây Berlin có thể bị ảnh hưởng.

N. S. KHRUSHCHEV Of course, the factories in West Berlin are idle. The disruption in trade relations is also fraught with serious consequences for the GDR. Our comrades in the German Democratic Republic did not manage to free their economy from dependence on West Germany in time. Now the Western countries and especially West Germany are developing plans for an economic blockade of the socialist countries. We will not suffer from this. As concerns the GDR, it will suffer definite losses. For our part, we are doing everything to help the government of the GDR free their economy from dependence on the FRG. We have created a special reserve and have budgeted hard currency to help the GDR. But it is possible there will be no blockade. We will even assume that West Germany will announce a blockade, but Britain, France, Italy, and Japan will hardly support it. The truth is, in life anything can happen. It might happen that West Germany comes to an agreement with the other countries that they do not fulfill orders from the German Democratic Republic. However, right now West German firms are letting us know that they might supply products produced per GDR orders to other countries with whom we trade. As you see, the capitalists are striving to earn money despite everything.

N. S. KHRUSHCHEV Tất nhiên, các nhà máy ở Tây Berlin đang ngừng hoạt động. Sự gián đoạn trong quan hệ thương mại cũng gây ra hậu quả nghiêm trọng cho Cộng hòa Dân chủ Đức. Các đồng chí của chúng ta ở Cộng hòa Dân chủ Đức đã không kịp giải phóng nền kinh tế của họ khỏi sự phụ thuộc vào Tây Đức. Bây giờ các nước phương Tây và đặc biệt là Tây Đức đang lập kế hoạch phong tỏa kinh tế các nước xã hội chủ nghĩa. Chúng ta sẽ không phải chịu đựng điều này. Đối với Cộng hòa Dân chủ Đức, họ sẽ phải chịu những tổn thất nhất định. Về phần mình, chúng tôi đang làm mọi cách để giúp chính phủ Cộng hòa Dân chủ Đức giải phóng nền kinh tế của họ khỏi sự phụ thuộc vào Cộng hòa Liên bang Đức. Chúng tôi đã tạo ra một khoản dự trữ đặc biệt và đã lập ngân sách ngoại tệ mạnh để giúp Cộng hòa Dân chủ Đức. Nhưng có khả năng sẽ không có lệnh phong tỏa. Chúng ta thậm chí sẽ cho rằng Tây Đức sẽ tuyên bố phong tỏa, nhưng Anh, Pháp, Ý và Nhật Bản khó có thể ủng hộ điều đó. Sự thật là, trong cuộc sống, bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra. Có thể xảy ra trường hợp Tây Đức đạt được thỏa thuận với các nước khác rằng họ không thực hiện lệnh của Cộng hòa Dân chủ Đức. Tuy nhiên, hiện tại các công ty Tây Đức đang cho chúng ta biết rằng họ có thể cung cấp các sản phẩm được sản xuất theo đơn đặt hàng của GDR cho các quốc gia khác mà chúng ta giao dịch. Như bạn thấy, các nhà tư bản đang cố gắng kiếm tiền bất chấp mọi thứ.

HO CHI MINH But how are things with the main question, war and peace?

N. S. KHRUSHCHEV Of course, we cannot guarantee 100% that there will be no world war. The Chinese comrades say that as long as imperialism exists so will wars. The truth is, it wasn’t the Chinese comrades who said this first, but V. I. Lenin. We agree with V. I. Lenin and our Chinese comrades. However, right now the situation has fundamentally changed – there is no fatal inevitability of war. In my opinion, at the present time a real danger of war arising is about three to five percent. But war can break out spontaneously, and we are ready for this. I told this to Kennedy in Vienna. On 27 July I talked with McCloy after Kennedy’s radio and television speech. I told him that Kennedy actually presented us with an ultimatum in this speech. He declared that there will be a war  if we sign the German peace treaty. I told McCloy that we accept this challenge of the US President. The peace treaty will be signed. But, if the US begins a war against us, then evidently Kennedy will be the last American President. McCloy, it is true, noted that Kennedy did not speak of war, but also of negotiations.

HỒ CHÍ MINH Nhưng vấn đề chính là chiến tranh và hòa bình thì sao?

N. S. KHRUSHCHEV Tất nhiên, chúng ta không thể đảm bảo 100% rằng sẽ không có chiến tranh thế giới. Các đồng chí Trung Quốc nói rằng chừng nào chủ nghĩa đế quốc còn tồn tại thì chiến tranh sẽ còn. Sự thật là, không phải các đồng chí Trung Quốc đã nói điều này trước tiên, mà là V. I. Lenin. Chúng tôi đồng ý với V. I. Lenin và các đồng chí Trung Quốc của chúng tôi. Tuy nhiên, ngay bây giờ tình hình đã thay đổi cơ bản - không có sự tất yếu chết người của chiến tranh. Theo tôi, hiện tại nguy cơ thực sự xảy ra chiến tranh là khoảng ba đến năm phần trăm. Nhưng chiến tranh có thể bùng nổ một cách tự phát, và chúng tôi đã sẵn sàng cho điều này. Tôi đã nói điều này với Kennedy ở Vienna. Vào ngày 27 tháng 7, tôi đã nói chuyện với McCloy sau bài phát biểu trên đài phát thanh và truyền hình của Kennedy. Tôi nói với ông ấy rằng Kennedy thực sự đã đưa ra cho chúng tôi một tối hậu thư trong bài phát biểu này. Ông ấy tuyên bố rằng sẽ có chiến tranh nếu chúng ta ký hiệp ước hòa bình với Đức. Tôi đã nói với McCloy rằng chúng ta chấp nhận thách thức này của Tổng thống Hoa Kỳ. Hiệp ước hòa bình sẽ được ký kết. Nhưng nếu Hoa Kỳ bắt đầu một cuộc chiến chống lại chúng ta, thì rõ ràng Kennedy sẽ là Tổng thống Mỹ cuối cùng. McCloy, đúng vậy, đã lưu ý rằng Kennedy không nói về chiến tranh, mà còn về đàm phán.

Initially the Western powers wanted to frighten us, but were convinced that such a tactic would not bring them success. Again I repeat that all this does not mean that the possibility of an outbreak of war is 100% excluded. The imperialists might impose a war on us. Not long ago in a conversation with Fanfani I told him that the USSR and the US are not adjoining territories and therefore the US can fight us chiefly with intercontinental missiles. But the US is weaker than us in this area. They should think hard before going on such a dangerous adventure. In a war against us the US we will first of all try to use its bases in the European countries and Asia. But in such an event we will strike the bases and then nothing will be left of these countries. The governments of Britain, France, Italy, Greece, and Turkey do not want a war. And Adenauer does not want it. He shouts about war more than everyone, but he fears it himself. No long ago Strauss, the Minister of Defense of West Germany, declared that there will not be a war, but negotiations will be started. Thus, the Western powers are frightened by the reaction from our side, which is caused by their militaristic appeals.

Ban đầu, các cường quốc phương Tây muốn làm chúng ta sợ hãi, nhưng họ tin rằng chiến thuật như vậy sẽ không mang lại thành công cho họ. Tôi xin nhắc lại một lần nữa rằng tất cả những điều này không có nghĩa là khả năng bùng nổ chiến tranh đã bị loại trừ 100%. Những kẻ đế quốc có thể áp đặt một cuộc chiến tranh lên chúng ta. Cách đây không lâu, trong một cuộc trò chuyện với Fanfani, tôi đã nói với anh ấy rằng Liên Xô và Hoa Kỳ không phải là lãnh thổ giáp ranh và do đó, Hoa Kỳ có thể chiến đấu với chúng ta chủ yếu bằng tên lửa liên lục địa. Nhưng Hoa Kỳ yếu hơn chúng ta trong lĩnh vực này. Họ nên suy nghĩ kỹ trước khi tham gia vào một cuộc phiêu lưu nguy hiểm như vậy. Trong một cuộc chiến chống lại chúng ta, Hoa Kỳ trước hết sẽ cố gắng sử dụng các căn cứ của họ ở các nước châu Âu và châu Á. Nhưng trong trường hợp đó, chúng ta sẽ tấn công các căn cứ và sau đó sẽ không còn gì sót lại ở các quốc gia này. Chính phủ Anh, Pháp, Ý, Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ không muốn chiến tranh. Và Adenauer cũng không muốn chiến tranh. Ông ấy hét lên về chiến tranh nhiều hơn tất cả mọi người, nhưng bản thân ông ấy lại sợ chiến tranh. Cách đây không lâu, Strauss, Bộ trưởng Quốc phòng Tây Đức, đã tuyên bố rằng sẽ không có chiến tranh, nhưng các cuộc đàm phán sẽ được bắt đầu. Vì vậy, các cường quốc phương Tây lo sợ trước phản ứng từ phía chúng ta, gây ra bởi những lời kêu gọi quân sự của họ.

Cde. N. S. Khrushchev informed Cde. Ho Chi Minh that in the near future the Soviet Union has planned to resume the testing of nuclear weapons.

HO CHI MINH Will the USSR begin the testing of nuclear weapons if the US does not conduct its own tests?

N. S. KHRUSHCHEV replied that the USSR will conduct such tests in any event; this question has already decided.

HO CHI MINH What will happen with the conference in Geneva to prohibit atomic testing? 

Cde. N. S. Khrushchev thông báo với Cde. Hồ Chí Minh rằng trong tương lai gần, Liên Xô đã có kế hoạch tiếp tục thử vũ khí hạt nhân.

HỒ CHÍ MINH Liệu Liên Xô có bắt đầu thử vũ khí hạt nhân nếu Hoa Kỳ không tiến hành các cuộc thử nghiệm của riêng mình không?

N. S. KHRUSHCHEV trả lời rằng Liên Xô sẽ tiến hành các cuộc thử nghiệm như vậy trong mọi trường hợp; câu hỏi này đã được quyết định.

HỒ CHÍ MINH Điều gì sẽ xảy ra với hội nghị ở Geneva nhằm cấm thử hạt nhân?

N. S. KHRUSHCHEV We are forced to resume the test of atomic weapons in connection with the position of the Western powers on the question of disarmament. We offer them peace, but they threaten us with war. This threat is not only connected with Berlin. They are threatening all the socialist countries. We are obliged to draw the appropriate conclusions and increase the combat readiness of our army. We would be committing a mistake if we did not organize the testing of a new atomic weapon proposed by our scientists. But we are ready to sign a treaty on disarmament and solve the question of the prohibition of atomic tests. A document on this question will be published soon. In it we declare that the Soviet Union is forced to resume the testing of thermonuclear weapons inasmuch as the Western powers do not want disarmament and they are strengthening their military might and stockpiling new weapons. We are testing atomic bombs with a power equal of 10, 20, 30, 50, and 100 million tons of TNT.

N. S. KHRUSHCHEV Chúng ta buộc phải tiếp tục thử vũ khí nguyên tử liên quan đến lập trường của các cường quốc phương Tây về vấn đề giải trừ quân bị. Chúng ta đề nghị hòa bình với họ, nhưng họ đe dọa chúng ta bằng chiến tranh. Mối đe dọa này không chỉ liên quan đến Berlin. Họ đang đe dọa tất cả các nước xã hội chủ nghĩa. Chúng ta có nghĩa vụ phải đưa ra kết luận thích hợp và tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội. Chúng ta sẽ phạm sai lầm nếu không tổ chức thử nghiệm vũ khí nguyên tử mới do các nhà khoa học của chúng ta đề xuất. Nhưng chúng ta sẵn sàng ký một hiệp ước về giải trừ quân bị và giải quyết vấn đề cấm thử hạt nhân. Một văn bản về vấn đề này sẽ sớm được công bố. Trong đó, chúng tôi tuyên bố rằng Liên Xô buộc phải tiếp tục thử vũ khí nhiệt hạch vì các cường quốc phương Tây không muốn giải trừ quân bị và họ đang tăng cường sức mạnh quân sự và tích trữ vũ khí mới. Chúng ta đang thử bom nguyên tử có sức mạnh tương đương với 10, 20, 30, 50 và 100 triệu tấn TNT.

Various pacifist organizations in the world will obviously start to protest. To this we will reply that peoples should put pressure on their governments to force them to seek effective steps in the area of disarmament. In addition, we will point out that France, without reckoning with the decision of the UN, continues tests of atomic weapons. Yesterday I spoke about this question with Cde. Korneychuk in Kiev. He went to Moscow, where he met with Bernal and will confidentially tell him of our plan to resume the testing of atomic weapons. In addition, some days ago I received the ambassador of Yugoslavia, whom I also told of our plans to resume the testing of atomic weapons. I asked him to confidentially report this to I. Tito.

HO CHI MINH In this case everything will become known to the imperialists.

Nhiều tổ chức hòa bình trên thế giới rõ ràng sẽ bắt đầu phản đối. Chúng tôi sẽ trả lời rằng người dân nên gây áp lực lên chính phủ của họ để buộc họ phải tìm kiếm các bước hiệu quả trong lĩnh vực giải trừ quân bị. Ngoài ra, chúng tôi sẽ chỉ ra rằng Pháp, không tính đến quyết định của Liên hợp quốc, vẫn tiếp tục thử vũ khí nguyên tử. Hôm qua, tôi đã nói về vấn đề này với Cde. Korneychuk tại Kiev. Ông đã đến Moscow, nơi ông đã gặp Bernal và sẽ bí mật nói với ông ấy về kế hoạch của chúng tôi nhằm tiếp tục thử vũ khí nguyên tử. Ngoài ra, vài ngày trước, tôi đã tiếp đại sứ Nam Tư, người mà tôi cũng đã nói về kế hoạch của chúng tôi nhằm tiếp tục thử vũ khí nguyên tử. Tôi đã yêu cầu ông ấy báo cáo bí mật điều này với I. Tito.

HỒ CHÍ MINH Trong trường hợp này, mọi thứ sẽ được những kẻ đế quốc biết đến.

N. S. KHRUSHCHEV We know this. We take into consideration that a conference of neutral countries will soon meet in Belgrade. It is to our advantage for them to find out about our position and our plans. We have charged our ambassador in Belgrade with delivering our document about the testing of nuclear weapons to all the representatives of the neutral countries a day or two before its publication. In all probability, these countries will condemn us. However, in the final account they should draw the correct conclusion. We cannot be led around by the pacifists. It is necessary to wage an active struggle for peace. It is asked, why does France continue tests and they do not condemn it [?] It is possible they will reproach us for contaminating the atmosphere with radioactive fallout. But we Russians have a saying, “there’s no use crying over spilled milk” [literally: “having lost your head you don’t cry about your hair”]. The imperialists are preparing a war. We should have sufficient resources to respond to them properly. As you see, imperialism is far from a paper tiger. It can still inflict serious wounds. But socialism, too, now has enormous strength. We should and will have weapons to give a fitting rebuff to aggressors. This is our position.

N. S. KHRUSHCHEV Chúng tôi biết điều này. Chúng tôi cân nhắc rằng một hội nghị của các nước trung lập sẽ sớm họp tại Belgrade. Sẽ có lợi cho chúng tôi nếu họ tìm hiểu về lập trường và kế hoạch của chúng tôi. Chúng tôi đã giao cho đại sứ của mình tại Belgrade nhiệm vụ chuyển giao tài liệu về thử vũ khí hạt nhân cho tất cả đại diện của các nước trung lập một hoặc hai ngày trước khi công bố. Rất có thể, các nước này sẽ lên án chúng tôi. Tuy nhiên, trong báo cáo cuối cùng, họ sẽ đưa ra kết luận đúng đắn. Chúng tôi không thể để những người theo chủ nghĩa hòa bình dẫn dắt. Cần phải tiến hành một cuộc đấu tranh tích cực vì hòa bình. Người ta hỏi tại sao Pháp tiếp tục thử nghiệm và họ không lên án [?] Có thể họ sẽ chỉ trích chúng tôi vì đã làm ô nhiễm bầu khí quyển bằng bụi phóng xạ. Nhưng chúng tôi, người Nga, có câu nói, "không nên khóc vì sữa đổ" [nghĩa đen là "mất đầu rồi thì đừng khóc vì tóc"]. Những kẻ đế quốc đang chuẩn bị một cuộc chiến tranh. Chúng ta nên có đủ nguồn lực để đáp trả chúng một cách thích đáng. Như bạn thấy đấy, chủ nghĩa đế quốc không phải là một con hổ giấy. Nó vẫn có thể gây ra những vết thương nghiêm trọng. Nhưng chủ nghĩa xã hội cũng vậy, giờ đây có sức mạnh to lớn. Chúng ta nên và sẽ có vũ khí để đáp trả thích đáng những kẻ xâm lược. Đây là lập trường của chúng ta.

HO CHI MINH said that he completely agrees with this position.

N. S. KHRUSHCHEV All the socialist countries agree that it is necessary to sign the German peace treaty. Only the Albanian leaders declined to discuss this question. They fight against the imperialists louder than others in words, but when it comes to business, they retreat. M. Shehu and E. Hoxha sent people to the Conference of Warsaw Pact member countries who were not authorized to decide the question of signing the German peace treaty. This is not that level which was required. And, naturally, the Albanians were told that they cannot take part in such a Conference. We were extremely surprised at the position of the Chinese comrades, who addressed a special statement to the Conference on the Albanian question. They insisted that we recognize the competence of the Albanian delegation or, as a last resort, put its signature on the communique. At the Conference I asked PRC Ambassador in Moscow Cde. Liu Xiao, who was there as an observer: is he acting in the name of the CPC or in the name of the Albanian Party of Labor?

HỒ CHÍ MINH nói rằng ông hoàn toàn đồng ý với lập trường này.

N. S. KHRUSHCHEV Tất cả các nước xã hội chủ nghĩa đều đồng ý rằng cần phải ký hiệp ước hòa bình với Đức. Chỉ có các nhà lãnh đạo Albania từ chối thảo luận về vấn đề này. Họ đấu tranh chống lại bọn đế quốc lớn tiếng hơn những người khác bằng lời nói, nhưng khi nói đến công việc, họ lại rút lui. M. Shehu và E. Hoxha đã cử những người đến Hội nghị các nước thành viên Khối Hiệp ước Warsaw không được phép quyết định vấn đề ký hiệp ước hòa bình với Đức. Đây không phải là cấp độ cần thiết. Và tất nhiên, người Albania đã được thông báo rằng họ không thể tham gia một Hội nghị như vậy. Chúng tôi vô cùng ngạc nhiên trước lập trường của các đồng chí Trung Quốc, những người đã đưa ra một tuyên bố đặc biệt cho Hội nghị về vấn đề Albania. Họ nhấn mạnh rằng chúng tôi phải công nhận năng lực của phái đoàn Albania hoặc, như một biện pháp cuối cùng, hãy ký vào thông cáo. Tại Hội nghị, tôi đã hỏi Đại sứ CHND Trung Hoa tại Moscow Cde. Liu Xiao, người có mặt với tư cách là một quan sát viên: ông ấy đang hành động nhân danh Đảng Cộng sản Trung Quốc hay nhân danh Đảng Lao động Albania?

Cde. Liu Xiao, answered me that I am engaging in a slander. But is this slander? I explained to Cde. Liu Xiao that if they are acting at the request of the  Albanian Party of Labor then we will make an appropriate decision. If this is an initiative about which Albania does not know, then it could lead to a big misunderstanding. We’ll assume that we will adopt the decision at the Conference to which Albania’s signature will also  be put. In such an event the Albanians might ask on what basis their signature was affixed. During an intermission Cde. Liu Xiao approached me and asked forgiveness for the rude expression. I replied to him that he had committed a dirty trick in front of everyone, but asks forgiveness face to face. This isn’t fitting. We well understand that the position of the Albanians is essentially the Chinese position. The Albanian leaders would not act without the support of the Chinese. The Albanian leaders say that they have risen to the defense of China; this is simply laughable. China is a great country and the CPC is a big Party.

Cde. Liu Xiao trả lời tôi rằng tôi đang tham gia vào một vụ vu khống. Nhưng đây có phải là vu khống không? Tôi giải thích với Cde. Liu Xiao rằng nếu họ hành động theo yêu cầu của Đảng Lao động Albania thì chúng tôi sẽ đưa ra quyết định phù hợp. Nếu đây là một sáng kiến ​​mà Albania không biết, thì nó có thể dẫn đến một sự hiểu lầm lớn. Chúng tôi sẽ cho rằng chúng tôi sẽ thông qua quyết định tại Hội nghị mà chữ ký của Albania cũng sẽ được đưa vào. Trong trường hợp như vậy, người Albania có thể hỏi rằng chữ ký của họ được ký trên cơ sở nào. Trong giờ nghỉ giải lao, Cde. Liu Xiao đã đến gặp tôi và xin lỗi vì thái độ thô lỗ. Tôi trả lời anh ta rằng anh ta đã phạm một trò bẩn thỉu trước mặt mọi người, nhưng xin lỗi trực tiếp. Điều này không phù hợp. Chúng tôi hiểu rõ rằng lập trường của người Albania về cơ bản là lập trường của Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo Albania sẽ không hành động nếu không có sự ủng hộ của Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo Albania nói rằng họ đã đứng lên bảo vệ Trung Quốc; điều này chỉ đơn giản là buồn cười. Trung Quốc là một quốc gia vĩ đại và CPC là một Đảng lớn.

Neither China nor the CPC needs Albanian protection, and no one is attacking them. The current Albanian leaders are not smart people and big smart alecks. They use nothing less than a bandit’s means in their actions. Judge for yourselves. They essentially exterminated all the old members of the Politburo, whose honesty was in no doubt. M. Shehu bragged that he had personally executed Koci Xoxe and had buried his body so that no one would know where his grave was. At a recently-held APL Congress M. Shehu said approximately the following: “Whoever criticizes our line we will beat in the face, and if necessary, we’ll put a bullet in his forehead”. That’s how the Albanian leaders understand the struggle for unity in their Party. Perhaps this has something in common with that struggle which V. I. Lenin led to strengthen the unity of Party ranks. Everyone knows the fact when Zinov’yev and Kamenev spoke against V. I. Lenin at the most important and critical period in the life of our Party. They acted like traitors, giving the enemy the date of the uprising.

Cả Trung Quốc và Đảng Cộng sản Albania đều không cần sự bảo vệ của Albania, và không ai tấn công họ. Các nhà lãnh đạo Albania hiện tại không phải là những người thông minh và những kẻ to mồm. Họ không sử dụng bất cứ phương tiện nào kém hơn một tên cướp trong hành động của mình. Hãy tự mình phán đoán. Về cơ bản, họ đã tiêu diệt tất cả các thành viên cũ của Bộ Chính trị, những người mà sự trung thực không còn nghi ngờ gì nữa. M. Shehu khoe khoang rằng ông đã đích thân xử tử Koci Xoxe và chôn xác ông ta để không ai biết mộ của ông ta ở đâu. Tại một Đại hội APL được tổ chức gần đây, M. Shehu đã nói đại khái như sau: "Bất kỳ ai chỉ trích đường lối của chúng tôi, chúng tôi sẽ đánh vào mặt, và nếu cần, chúng tôi sẽ bắn một viên đạn vào trán". Đó là cách các nhà lãnh đạo Albania hiểu về cuộc đấu tranh giành sự thống nhất trong Đảng của họ. Có lẽ điều này có điểm chung với cuộc đấu tranh mà V. I. Lenin đã lãnh đạo để củng cố sự thống nhất trong hàng ngũ Đảng. Mọi người đều biết sự thật khi Zinov'yev và Kamenev lên tiếng chống lại V. I. Lenin vào thời điểm quan trọng và quan trọng nhất trong cuộc đời của Đảng chúng ta. Họ đã hành động như những kẻ phản bội, cung cấp cho kẻ thù ngày khởi nghĩa.

But V. I. Lenin did not execute Kamenev and Zinov’yev, but demanded that they be expelled from the Party. And the history with Trotsky. V. I. Lenin had every grounds and opportunity to make get rid of him, but did not do this. He understood that it is necessary to wage the fight against Trotsky and Trotskyism firstly ideologically and politically. The Albanian leaders are putting terrorist methods into play against honest, devoted Communists. In a Marxist Party one cannot wage a struggle for unity by such methods of banditry. Now the Albanian leaders extol I. V. Stalin. They often exalt the methods of his work. The Albanians say, the only mistake I. V. Stalin made was that he did not achieve the physical destruction of W. Gomulka. What are these, if I may say, Marxist-Leninists! As we say, you don’t want to breathe the same air as such people. The Albanian leadership seized four submarines, naval ships, and other military property at our base in Vlore. Is it possible? Who needs this military base? All the socialist countries. Against whom is it directed? Against the US 6^th Fleet. The Albanian leadership showed that they spit on the common interests of the security of the socialist camp.

Nhưng V. I. Lenin không xử tử Kamenev và Zinov’yev, mà yêu cầu trục xuất họ khỏi Đảng. Và lịch sử với Trotsky. V. I. Lenin có mọi lý do và cơ hội để loại bỏ ông ta, nhưng đã không làm vậy. Ông hiểu rằng cần phải tiến hành cuộc chiến chống lại Trotsky và chủ nghĩa Trotsky trước hết là về mặt tư tưởng và chính trị. Các nhà lãnh đạo Albania đang sử dụng các phương pháp khủng bố để chống lại những người Cộng sản trung thực, tận tụy. Trong một Đảng Marxist, người ta không thể tiến hành cuộc đấu tranh giành sự thống nhất bằng các phương pháp cướp bóc như vậy. Bây giờ các nhà lãnh đạo Albania lại ca ngợi I. V. Stalin. Họ thường ca ngợi các phương pháp làm việc của ông ta. Người Albania nói rằng, sai lầm duy nhất mà I. V. Stalin mắc phải là ông ta đã không đạt được mục tiêu hủy diệt về mặt vật chất đối với W. Gomulka. Những người này, nếu tôi có thể nói, là những người theo chủ nghĩa Marx-Lenin! Như chúng ta vẫn nói, bạn không muốn hít thở chung một bầu không khí với những người như vậy. Giới lãnh đạo Albania đã tịch thu bốn tàu ngầm, tàu hải quân và các tài sản quân sự khác tại căn cứ của chúng tôi ở Vlore. Liệu điều đó có thể không? Ai cần căn cứ quân sự này? Tất cả các nước xã hội chủ nghĩa. Nó nhằm vào ai? Chống lại Hạm đội 6 của Hoa Kỳ. Giới lãnh đạo Albania đã cho thấy họ đã khạc nhổ vào lợi ích chung của an ninh của phe xã hội chủ nghĩa.

They have paralyzed all the activity of the base. In addition, they dreamed of seizing all 12 submarines, but they didn’t manage to do this. Why did they need our submarines? What will they do with them?  For these submarines in the hands of the Albanians will be sunk by the Americans in the first battle. I think that all the actions of the Albanian leaders have recently been directed at leaving the Warsaw Pact. They are actually following in the footsteps of Tito. Albania is establishing close relations with Italy and France. It is seeking credits from these countries. It is asked, what did we do bad to Albania, whey have its leaders taken up arms against us, for we have done everything to strengthen the friendship with Albania.  When we signed the Warsaw Pact some of us, Molotov in particular, were against including Albania in it. He was motivated by the fact that it was not necessary to fight because of Albania in the event the Americans were thinking of seizing it. I objected and criticized such a position of Molotov’s. I said then that it is necessary to declare that in the event of an attack on Albania we would defend it. The Albanian leaders have forgotten this and pay us with base ingratitude. We have published the draft Party Program.

Họ đã làm tê liệt mọi hoạt động của căn cứ. Thêm vào đó, họ mơ ước chiếm được tất cả 12 tàu ngầm, nhưng họ đã không làm được điều này. Tại sao họ cần tàu ngầm của chúng ta? Họ sẽ làm gì với chúng? Vì những chiếc tàu ngầm này trong tay người Albania sẽ bị người Mỹ đánh chìm trong trận chiến đầu tiên. Tôi nghĩ rằng mọi hành động của các nhà lãnh đạo Albania gần đây đều hướng đến việc rời khỏi Hiệp ước Warsaw. Họ thực sự đang đi theo bước chân của Tito. Albania đang thiết lập quan hệ chặt chẽ với Ý và Pháp. Họ đang tìm kiếm sự công nhận từ các quốc gia này. Người ta hỏi rằng, chúng ta đã làm gì có hại cho Albania, tại sao các nhà lãnh đạo của họ lại cầm vũ khí chống lại chúng ta, vì chúng ta đã làm mọi thứ để củng cố tình hữu nghị với Albania. Khi chúng ta ký Hiệp ước Warsaw, một số người trong chúng ta, đặc biệt là Molotov, đã phản đối việc đưa Albania vào đó. Ông ấy đã bị thúc đẩy bởi thực tế là không cần thiết phải chiến đấu vì Albania trong trường hợp người Mỹ đang nghĩ đến việc chiếm giữ nó. Tôi phản đối và chỉ trích lập trường như vậy của Molotov. Tôi đã nói rằng cần phải tuyên bố rằng trong trường hợp Albania bị tấn công, chúng tôi sẽ bảo vệ đất nước này. Các nhà lãnh đạo Albania đã quên điều này và trả ơn chúng tôi bằng sự vô ơn đê tiện. Chúng tôi đã công bố dự thảo Chương trình của Đảng.

It presents our position, our platform on all the most important questions. Whoever disagrees will express his views. Even in one Party different points of view are possible, and different opinions are even more so tolerable in different Parties. But there should be monolithic unity in questions of fighting capitalism and for Communism. But this unity can be on a principled Marxist-Leninist basis. Not long ago M. Shehu and E. Hoxha send us a vile letter to which we are preparing a response. We are extremely surprised at the insolence of the Albanian leaders. They insult us and say at the same time that we are obligated to help them. Of course, this method is not new. It is the tactic of political robbers. But a robber should always be stronger than the one he robs, otherwise he won’t get anything. In this case the balance of power is exactly like a cat being unable to eat a tiger. With the current behavior of the Albanian leaders we will not help Albania. We will reconsider our trade agreements with Albania in the near future. We will trade with them on the same principles as with the capitalist counties. Such relations have already been developed with Yugoslavia. We have signed trade agreements with Yugoslavia, and we trade in accordance with them.

Nó trình bày lập trường của chúng tôi, nền tảng của chúng tôi về tất cả các vấn đề quan trọng nhất. Bất kỳ ai không đồng ý sẽ bày tỏ quan điểm của mình. Ngay cả trong một Đảng, các quan điểm khác nhau là có thể, và các ý kiến ​​khác nhau thậm chí còn được chấp nhận nhiều hơn trong các Đảng khác nhau. Nhưng phải có sự thống nhất thống nhất trong các vấn đề đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản và vì chủ nghĩa cộng sản. Nhưng sự thống nhất này có thể dựa trên cơ sở Marxist-Leninist có nguyên tắc. Cách đây không lâu, M. Shehu và E. Hoxha đã gửi cho chúng tôi một bức thư đê tiện mà chúng tôi đang chuẩn bị phản hồi. Chúng tôi vô cùng ngạc nhiên trước sự hỗn láo của các nhà lãnh đạo Albania. Họ lăng mạ chúng tôi và đồng thời nói rằng chúng tôi có nghĩa vụ phải giúp họ. Tất nhiên, phương pháp này không phải là mới. Đó là chiến thuật của những tên cướp chính trị. Nhưng một tên cướp phải luôn mạnh hơn kẻ mà hắn cướp, nếu không hắn sẽ chẳng có gì cả. Trong trường hợp này, cán cân quyền lực giống hệt như một con mèo không thể ăn thịt một con hổ. Với hành vi hiện tại của các nhà lãnh đạo Albania, chúng tôi sẽ không giúp Albania. Chúng tôi sẽ xem xét lại các thỏa thuận thương mại của mình với Albania trong tương lai gần. Chúng tôi sẽ buôn bán với họ theo cùng nguyên tắc như với các nước tư bản. Mối quan hệ như vậy đã được phát triển với Nam Tư. Chúng tôi đã ký các hiệp định thương mại với Nam Tư và chúng tôi buôn bán theo các hiệp định đó.

We sell them weapons and other goods. They have asked us to grant them privileges, but we have refused. We have declared to them: if you don’t like [this], don’t buy. Yugoslavia pays us with good merchandise. This is to our advantage. Albania supplies the capitalist countries with good merchandise, but has sent us everything that had no demand on the world market. We offered them credits, and then [we] were forced to write them off. We have acted like brothers, but the Albanians leaders act like swine. If friendship with us is not dear to them we will do without them. The Albanian leaders have dealt harshly with APL Politburo member Cde. Liri Belishova. It is asked, for what? Only that she told them about the substance of a conversation with Liu Shaoqi and other CPC Politburo members which an Albanian delegation had during an official visit to China. Then we still did not know the true face of the Albanian leaders and informed them of what Cde.

Chúng tôi bán cho họ vũ khí và các hàng hóa khác. Họ đã yêu cầu chúng tôi cấp cho họ các đặc quyền, nhưng chúng tôi đã từ chối. Chúng tôi đã tuyên bố với họ: nếu các bạn không thích [điều này], đừng mua. Nam Tư trả cho chúng tôi bằng hàng hóa tốt. Đây là lợi thế của chúng tôi. Albania cung cấp cho các nước tư bản hàng hóa tốt, nhưng đã gửi cho chúng tôi mọi thứ không có nhu cầu trên thị trường thế giới. Chúng tôi đã cung cấp cho họ các khoản tín dụng, và sau đó [chúng tôi] đã buộc phải xóa sổ chúng. Chúng tôi đã hành động như những người anh em, nhưng các nhà lãnh đạo Albania lại hành động như những con lợn. Nếu tình bạn với chúng tôi không được họ coi trọng, chúng tôi sẽ không có họ. Các nhà lãnh đạo Albania đã đối xử khắc nghiệt với thành viên Bộ Chính trị APL Cde. Liri Belishova. Người ta hỏi, vì điều gì? Chỉ biết rằng bà ấy đã kể cho họ về nội dung cuộc trò chuyện với Lưu Thiếu Kỳ và các thành viên Bộ Chính trị CPC khác mà một phái đoàn Albania đã có trong chuyến thăm chính thức tới Trung Quốc. Khi đó, chúng tôi vẫn chưa biết bộ mặt thật của các nhà lãnh đạo Albania và thông báo cho họ về những gì Cde.

Belishova told us. M. Shehu, who was in Moscow at that time, immediately flew to Tirana after our report and dealt with Cde. Belishova. Then we understood that the Albanian leaders consider us enemies. That’s how we assess the behavior of the Albanian leaders. It is possible that we will preserve relations with Albania through government channels. There are no longer normal relations between the CPSU and the APL. The following fact is instructive. The CPSU CC informed all the fraternal Parties of the socialist countries about the substance of my conversation with a representative of US President Kennedy. We charged our ambassador in Albania with also informing E. Hoxha. But E. Hoxha did not want to receive the Soviet ambassador, but delegated one of the APL CC department chiefs with doing this. The Albanian leaders thereby demonstrated their reluctance to maintain contacts with the CPSU leaders. In such circumstances the Soviet government gave its ambassador in Tirana instructions not to enter into contacts with Albanian officials.

Belishova kể với chúng tôi. M. Shehu, lúc đó đang ở Moscow, đã bay ngay đến Tirana sau báo cáo của chúng tôi và trao đổi với Cde. Belishova. Sau đó, chúng tôi hiểu rằng các nhà lãnh đạo Albania coi chúng tôi là kẻ thù. Đó là cách chúng tôi đánh giá hành vi của các nhà lãnh đạo Albania. Có thể chúng tôi sẽ duy trì quan hệ với Albania thông qua các kênh chính phủ. Không còn quan hệ bình thường giữa CPSU và APL nữa. Sự kiện sau đây rất đáng chú ý. Ủy ban Trung ương CPSU đã thông báo cho tất cả các Đảng anh em của các nước xã hội chủ nghĩa về nội dung cuộc trò chuyện của tôi với đại diện của Tổng thống Hoa Kỳ Kennedy. Chúng tôi giao cho đại sứ của mình tại Albania nhiệm vụ thông báo cho E. Hoxha. Nhưng E. Hoxha không muốn tiếp đại sứ Liên Xô mà giao cho một trong những trưởng phòng của Ủy ban Trung ương APL thực hiện việc này. Do đó, các nhà lãnh đạo Albania đã chứng minh sự miễn cưỡng của họ trong việc duy trì liên lạc với các nhà lãnh đạo CPSU. Trong hoàn cảnh như vậy, chính phủ Liên Xô đã chỉ thị cho đại sứ của mình tại Tirana không được tiếp xúc với các quan chức Albania.

HO CHI MINH said that he was happy for the opportunity afforded him to meet with Cde. N. S. Khrushchev. Almost a year has passed since he was in the USSR. However, during this time the Soviet Union has launched the Vostok-1 and Vostok-2 spacecraft with men on board. The CPSU has published a draft Program. It is also very good that the Soviet Union is gathering a good harvest this year. We are also happy that all CPSU CC Presidium members are healthy and feel well. The main thing that has forced me to come to the Soviet Union, said Cde. Ho Chi Minh, is the Albanian question. I took this trip at my own initiative. I do not want to defend the Albanian comrades. This is simply impossible. We all recognize that  there is great strength in the unity of the countries of the socialist camp. Until recently Albania was a member of this great socialist family. If Albania were publicly expelled from this commonwealth, then this would fall on us like a black spot. Albania is a small country, the smallest in the family of socialist peoples. It is recognized that the USSR is the head of the socialist family. And if we are guided by familial feelings then the elder brother should help the younger brother, defend him, and pardon his mistakes.

Hồ Chí Minh nói rằng ông rất vui vì có cơ hội gặp gỡ với Cde. N. S. Khrushchev. Gần một năm đã trôi qua kể từ khi ông ở Liên Xô. Tuy nhiên, trong thời gian này, Liên Xô đã phóng tàu vũ trụ Vostok-1 và Vostok-2 có người lái. CPSU đã công bố một dự thảo Chương trình. Cũng rất tốt khi Liên Xô đang thu hoạch được một vụ mùa bội thu trong năm nay. Chúng tôi cũng rất vui khi tất cả các thành viên Đoàn chủ tịch CC CPSU đều khỏe mạnh và cảm thấy khỏe mạnh. Điều chính khiến tôi đến Liên Xô, Cde. Hồ Chí Minh nói, là vấn đề Albania. Tôi thực hiện chuyến đi này theo sáng kiến ​​của riêng mình. Tôi không muốn bảo vệ các đồng chí Albania. Điều này đơn giản là không thể. Tất cả chúng ta đều nhận ra rằng có sức mạnh to lớn trong sự thống nhất của các quốc gia trong phe xã hội chủ nghĩa. Cho đến gần đây, Albania vẫn là thành viên của gia đình xã hội chủ nghĩa vĩ đại này. Nếu Albania bị trục xuất công khai khỏi cộng đồng này, thì điều này sẽ rơi vào chúng ta như một vết đen. Albania là một quốc gia nhỏ, nhỏ nhất trong gia đình các dân tộc xã hội chủ nghĩa. Người ta thừa nhận rằng Liên Xô là người đứng đầu gia đình xã hội chủ nghĩa. Và nếu chúng ta được dẫn dắt bởi tình cảm gia đình thì người anh cả phải giúp đỡ em trai, bảo vệ em trai và tha thứ cho những lỗi lầm của em trai.

If Albania were expelled from the commonwealth of socialist countries then the imperialists could  easily swallow it The Albanian people would suffer from this. Can we permit an entire people to suffer because of the mistakes of individuals? Our country – Vietnam and the VWP Party – is small. We have much in common with Albania from the point of view of geographic position. Next to us are enemies who are prepared to swallow us. And if we gave the impression for a minute that the Soviet Union were not with us then what would become of our Motherland? Undoubtedly the Albanian leaders have made mistakes, but the Albanian people did not make them. Don’t you think that one can criticize the Albanian leaders and help the Albanian people at the same time? The situation of the socialist camp is like a wonderful picture: the growing unity of the Communist and worker’s Parties achieved at the November 1960 Moscow Conference, the unprecedented successes of the USSR, the successes of all the countries of the socialist camp, and the successes of the international proletariat. The only black spot on this background is the Albanian question.

Nếu Albania bị trục xuất khỏi khối thịnh vượng chung của các nước xã hội chủ nghĩa thì bọn đế quốc có thể dễ dàng nuốt chửng nó. Nhân dân Albania sẽ phải chịu đựng điều này. Chúng ta có thể để cả một dân tộc phải chịu đựng vì những sai lầm của cá nhân không? Đất nước chúng ta - Việt Nam và Đảng Lao động Việt Nam - nhỏ bé. Chúng ta có nhiều điểm chung với Albania về vị trí địa lý. Bên cạnh chúng ta là những kẻ thù sẵn sàng nuốt chửng chúng ta. Và nếu chúng ta tạo ra ấn tượng trong một phút rằng Liên Xô không ở bên chúng ta thì Tổ quốc chúng ta sẽ ra sao? Không nghi ngờ gì nữa, các nhà lãnh đạo Albania đã phạm sai lầm, nhưng nhân dân Albania đã không phạm sai lầm. Bạn không nghĩ rằng người ta có thể chỉ trích các nhà lãnh đạo Albania và đồng thời giúp đỡ nhân dân Albania sao? Tình hình của phe xã hội chủ nghĩa giống như một bức tranh tuyệt đẹp: sự thống nhất ngày càng tăng của các Đảng Cộng sản và công nhân đạt được tại Hội nghị Moscow tháng 11 năm 1960, những thành công chưa từng có của Liên Xô, những thành công của tất cả các nước trong phe xã hội chủ nghĩa và những thành công của giai cấp vô sản quốc tế. Điểm đen duy nhất trên bối cảnh này là vấn đề Albania.

I don’t want to act in the role of the attorney of the Albanian leaders, but I would  like to speak on the side of this majestic picture and the Albanian people. The elder brother can find the strength in himself to forgive the younger brother for his stupidities. We recognize that this is very difficult. In a great ocean there might be unpleasant things. That is why I appeal to you with a call to exhibit indulgence. I want only one thing, so that there be no dark spots in the overall picture of the wonderful successes and that the Albanian people not suffer because of bad leaders. It is possible I am acting as an attorney for a very bad cause, but I believe in the greatness of the elder brother. It is very important that we withstand the intrigues of imperialism with the monolithic unity of the socialist family. This is especially important now, when Albania has become like a cat which threatens a tiger. And when the tiger forgives the cat, then he is still greater from this. This is what forced me to make a trip of many thousands [of kilometers] to you.

Tôi không muốn đóng vai luật sư của các nhà lãnh đạo Albania, nhưng tôi muốn nói về bức tranh hùng vĩ này và người dân Albania. Người anh có thể tìm thấy sức mạnh trong chính mình để tha thứ cho người em vì những điều ngu ngốc của anh ta. Chúng tôi thừa nhận rằng điều này rất khó khăn. Trong một đại dương bao la có thể có những điều khó chịu. Đó là lý do tại sao tôi kêu gọi các bạn hãy thể hiện sự bao dung. Tôi chỉ muốn một điều, để không có điểm tối nào trong bức tranh toàn cảnh về những thành công tuyệt vời và rằng người dân Albania không phải chịu đau khổ vì những nhà lãnh đạo tồi. Có thể tôi đang đóng vai luật sư cho một mục đích rất tồi tệ, nhưng tôi tin vào sự vĩ đại của người anh. Điều rất quan trọng là chúng ta phải chống lại những âm mưu của chủ nghĩa đế quốc với sự thống nhất thống nhất của gia đình xã hội chủ nghĩa. Điều này đặc biệt quan trọng vào lúc này, khi Albania đã trở thành một con mèo đe dọa một con hổ. Và khi con hổ tha thứ cho con mèo, thì nó còn vĩ đại hơn thế nữa. Đây là điều đã buộc tôi phải thực hiện một chuyến đi dài hàng nghìn km đến các bạn.

N. S. KHRUSHCHEV thanked Cde. Ho Chi Minh for the efforts which he has made to settle the Albanian question and the correct understanding of the situation which has developed. But, said Cde. Khrushchev, it is possible to pose the same question as I posed to Cde. Liu Xiao: did Albania ask you to make such a demarche? If it did not, then what should be done? Let’s assume that we change our attitude toward the Albanian leaders, but afterwards they say that they do not want to be friendly with the Soviet Union. In what position would we end up then? Your position is very much like the Christian dogma of not resisting evil with violence, when they hit you on one cheek, turn the other. We have displayed great patience and have continued to help the Albanians even after they spoke against us. But they spit on being well-treated, and cynically demand that we continue to aid them without looking at their rudeness. This is simply impermissible, elementary indecency, for even ordinary people say that you don’t shit where you eat. The current Albanian leaders obviously don’t understand this. If they display proper attention to their mistakes and return to us the seized weapons and submarines, then we would be able to normalize relations with them.

N. S. KHRUSHCHEV cảm ơn Cde. Hồ Chí Minh vì những nỗ lực mà ông đã thực hiện để giải quyết vấn đề Albania và sự hiểu biết đúng đắn về tình hình đã phát triển. Nhưng, Cde. Khrushchev nói, có thể đặt ra cùng một câu hỏi mà tôi đã đặt ra cho Cde. Liu Xiao: Albania có yêu cầu ông thực hiện một cuộc biểu tình như vậy không? Nếu không, thì chúng ta nên làm gì? Giả sử rằng chúng ta thay đổi thái độ đối với các nhà lãnh đạo Albania, nhưng sau đó họ nói rằng họ không muốn thân thiện với Liên Xô. Khi đó, chúng ta sẽ kết thúc ở vị trí nào? Quan điểm của ông rất giống với giáo điều của Cơ đốc giáo là không chống lại cái ác bằng bạo lực, khi họ tát bạn một bên má, hãy đưa má kia. Chúng ta đã thể hiện sự kiên nhẫn lớn và tiếp tục giúp đỡ người Albania ngay cả sau khi họ lên tiếng chống lại chúng ta. Nhưng họ khạc nhổ vào việc được đối xử tốt và một cách trơ tráo yêu cầu chúng ta tiếp tục giúp đỡ họ mà không nhìn vào sự thô lỗ của họ. Đây đơn giản là sự khiếm nhã cơ bản, không thể chấp nhận được, vì ngay cả những người bình thường cũng nói rằng bạn không được ị vào nơi bạn ăn. Các nhà lãnh đạo Albania hiện tại rõ ràng không hiểu điều này. Nếu họ thể hiện sự chú ý đúng mực đến những sai lầm của mình và trả lại cho chúng tôi vũ khí và tàu ngầm đã tịch thu, thì chúng tôi sẽ có thể bình thường hóa quan hệ với họ.

In the end the matter is not in the value of the weapons and submarines. In the final account this is not the main thing. Their boorish behavior insults us. They disregarded our friendship. Their actions are equivalent to those of pirates. We will not suffer from them having seized our property. But we will not give them a hand until they do what is required by elementary norms of the human community. At one time we told the Albanians that in the interests of the Warsaw Pact it was necessary to preserve the base in Vlore for a certain time. It was very useful to all the socialist countries. But the Albanian leaders have done everything to liquidate the base. Why? Previously we had a military base at Port Arthur. After the war in Korea we decided to leave it, although Cde. Mao Zedong tried to persuade us to stay for, in his opinion, it could deter the Americans. We managed to convince the Chinese comrades that the Soviet Union will always help China in the event of aggression against it and the base is not needed for this. Now, as is well-known, we have no base in Port Arthur. We also had a base in Finland. We have had no arguments with the Finns about the question of the base.

Cuối cùng, vấn đề không nằm ở giá trị của vũ khí và tàu ngầm. Trong bản báo cáo cuối cùng, đây không phải là vấn đề chính. Hành vi thô lỗ của họ xúc phạm chúng ta. Họ coi thường tình bạn của chúng ta. Hành động của họ tương đương với hành động của cướp biển. Chúng ta sẽ không chịu đựng việc họ chiếm đoạt tài sản của chúng ta. Nhưng chúng ta sẽ không giúp họ cho đến khi họ làm những gì được yêu cầu theo các chuẩn mực cơ bản của cộng đồng loài người. Có lần chúng ta đã nói với người Albania rằng vì lợi ích của Hiệp ước Warsaw, cần phải bảo tồn căn cứ ở Vlore trong một thời gian nhất định. Nó rất hữu ích cho tất cả các nước xã hội chủ nghĩa. Nhưng các nhà lãnh đạo Albania đã làm mọi cách để thanh lý căn cứ. Tại sao? Trước đây, chúng ta có một căn cứ quân sự tại Cảng Arthur. Sau chiến tranh ở Triều Tiên, chúng ta quyết định rời khỏi đó, mặc dù Cde. Mao Trạch Đông đã cố gắng thuyết phục chúng ta ở lại vì theo ông, điều đó có thể ngăn chặn người Mỹ. Chúng ta đã thuyết phục được các đồng chí Trung Quốc rằng Liên Xô sẽ luôn giúp Trung Quốc trong trường hợp bị xâm lược và căn cứ không cần thiết cho việc này. Bây giờ, như mọi người đều biết, chúng ta không có căn cứ nào ở Cảng Arthur. Chúng tôi cũng có một căn cứ ở Phần Lan. Chúng tôi không có bất kỳ tranh cãi nào với người Phần Lan về vấn đề căn cứ.

At our own initiative we liquidated the base on the island of Porkkala-udd ourselves. Why have the Albanians sought the liquidation of a base which was in the interests of all the socialist countries? Their actions on this question are very similar to the actions of the Chinese comrades. At one time we developed a need to build a radio station in China with joint efforts to control the operations of the Pacific Ocean Fleet, especially the submarines. Cde. Mao Zedong said that this was excluded because such construction would supposedly infringe on the sovereignty of their country. In our opinion such a position is not internationalist. If China wanted to build some military structure in Murmansk or some other place on Soviet territory in the interests of fighting imperialism we would meet them halfway without hesitation. If the Albanians actually want to normalize relations with us they should meet our conditions which proceed from the interests of the entire socialist camp. Let them create a normal situation for the operation of our naval base at Vlore. We could then send our submarine fleet there again. This would be a big step in strengthening our friendship and the base would serve the interests of the entire socialist camp. We are not opposed to the normalization of our relations with Albania. Try and convince them. But I think that they will not agree to this.

Theo sáng kiến ​​của riêng chúng tôi, chúng tôi đã tự mình thanh lý căn cứ trên đảo Porkkala-udd. Tại sao người Albania lại tìm cách thanh lý một căn cứ vì lợi ích của tất cả các nước xã hội chủ nghĩa? Hành động của họ về vấn đề này rất giống với hành động của các đồng chí Trung Quốc. Có một thời gian, chúng tôi đã phát triển nhu cầu xây dựng một đài phát thanh ở Trung Quốc với những nỗ lực chung để kiểm soát các hoạt động của Hạm đội Thái Bình Dương, đặc biệt là tàu ngầm. Cde. Mao Trạch Đông nói rằng điều này đã bị loại trừ vì việc xây dựng như vậy được cho là sẽ xâm phạm chủ quyền của đất nước họ. Theo chúng tôi, một lập trường như vậy không phải là chủ nghĩa quốc tế. Nếu Trung Quốc muốn xây dựng một số công trình quân sự ở Murmansk hoặc một số nơi khác trên lãnh thổ Liên Xô vì lợi ích chống chủ nghĩa đế quốc, chúng tôi sẽ đáp ứng họ mà không do dự. Nếu người Albania thực sự muốn bình thường hóa quan hệ với chúng tôi, họ phải đáp ứng các điều kiện của chúng tôi xuất phát từ lợi ích của toàn bộ phe xã hội chủ nghĩa. Hãy để họ tạo ra một tình huống bình thường cho hoạt động của căn cứ hải quân của chúng tôi tại Vlore. Sau đó, chúng tôi có thể gửi hạm đội tàu ngầm của mình đến đó một lần nữa. Đây sẽ là một bước tiến lớn trong việc củng cố tình hữu nghị của chúng ta và căn cứ này sẽ phục vụ lợi ích của toàn bộ phe xã hội chủ nghĩa. Chúng tôi không phản đối việc bình thường hóa quan hệ với Albania. Hãy cố gắng thuyết phục họ. Nhưng tôi nghĩ rằng họ sẽ không đồng ý với điều này.

You said that the Albanian people are suffering because of the mistakes of M. Shehu and E. Hoxha. We agree with this. But we cannot help the people through the head of their government which spits on friendship with us. For this might be incorrectly understood by our Soviet people. We deeply and sincerely sympathize with the Albanian people, but right now we cannot help them. The government, which is not concerned about the interests of its people, cannot exist for long. After the death of I. V. Stalin the immortal name of V. I. Lenin shone again in all its majesty. In the work of Stalin we see two aspects. On the one hand, we recognize and respect him; on the other, we condemn [him]. But can one really compare M. Shehu with I. V. Stalin? For it is all the same as equating a cucumber with a watchtower. I ought to add to what I have said that if the Chinese comrades wanted, they could influence the Albanians. The Albanian leaders most likely are not taking your opinion into account. We are Communists. We have always favored and [still] favor unity and will not put personal grudges first. If the Albanians leaders really want to improve relations with us then let them say this themselves.

Ông nói rằng nhân dân Albania đang phải chịu đau khổ vì những sai lầm của M. Shehu và E. Hoxha. Chúng tôi đồng ý với điều này. Nhưng chúng tôi không thể giúp đỡ nhân dân thông qua người đứng đầu chính phủ của họ, người đã khạc nhổ vào tình bạn với chúng tôi. Vì điều này có thể bị người dân Liên Xô của chúng tôi hiểu sai. Chúng tôi thực sự và chân thành thông cảm với người dân Albania, nhưng hiện tại chúng tôi không thể giúp họ. Chính phủ không quan tâm đến lợi ích của người dân không thể tồn tại lâu dài. Sau khi I. V. Stalin qua đời, tên tuổi bất tử của V. I. Lenin lại tỏa sáng rực rỡ. Trong tác phẩm của Stalin, chúng ta thấy hai khía cạnh. Một mặt, chúng ta công nhận và tôn trọng ông; mặt khác, chúng ta lên án [ông]. Nhưng liệu người ta có thể thực sự so sánh M. Shehu với I. V. Stalin không? Vì tất cả đều giống như việc so sánh một quả dưa chuột với một tháp canh. Tôi phải nói thêm rằng nếu các đồng chí Trung Quốc muốn, họ có thể gây ảnh hưởng đến người Albania. Các nhà lãnh đạo Albania rất có thể không tính đến ý kiến ​​của ông. Chúng tôi là những người Cộng sản. Chúng tôi luôn ủng hộ và [vẫn] ủng hộ sự thống nhất và sẽ không đặt mối hận thù cá nhân lên hàng đầu. Nếu các nhà lãnh đạo Albania thực sự muốn cải thiện quan hệ với chúng tôi thì hãy để họ tự nói điều này.

Let them show in deed their desire to improve relations with the CPSU and the other fraternal Parties. If this doesn’t happen we won’t be able to achieve close relations. The return of our property and a settlement of the question of the base at Vlore should be the first condition for an improvement of relations. We can even not return to the base. But we demand the return of all our property. This is a matter of principle and we will not reward piracy. I will inform you of one more fact which clearly characterizes the Albanian leaders. Our ships entered their waters with Albania’s permission to get Soviet people who worked at the Vlore base. Warships of Albania came to meet [them] and ordered our ships to halt. They conspicuously uncovered the guns on their ships and aimed them at our ships to make it clear. The truth is, now the Albanians deny this fact, but we photographed everything. That is how the younger brother acts with the elder.

Hãy để họ thể hiện bằng hành động mong muốn cải thiện quan hệ với CPSU và các Đảng anh em khác. Nếu điều này không xảy ra, chúng ta sẽ không thể đạt được mối quan hệ chặt chẽ. Việc trả lại tài sản của chúng ta và giải quyết vấn đề căn cứ tại Vlore phải là điều kiện đầu tiên để cải thiện quan hệ. Chúng ta thậm chí không thể quay trở lại căn cứ. Nhưng chúng ta yêu cầu trả lại tất cả tài sản của mình. Đây là vấn đề nguyên tắc và chúng ta sẽ không thưởng cho hành vi cướp biển. Tôi sẽ thông báo cho bạn về một sự thật nữa, điều này thể hiện rõ bản chất của các nhà lãnh đạo Albania. Các tàu của chúng ta đã vào vùng biển của họ với sự cho phép của Albania để đưa những người Liên Xô làm việc tại căn cứ Vlore. Các tàu chiến của Albania đã đến gặp [họ] và ra lệnh cho các tàu của chúng ta dừng lại. Họ đã lộ rõ ​​các khẩu súng trên tàu của họ và chĩa vào tàu của chúng ta để làm rõ. Sự thật là, bây giờ người Albania phủ nhận sự thật này, nhưng chúng ta đã chụp ảnh mọi thứ. Đó là cách mà người em trai hành động với người anh trai.

HO CHI MINH I am far from expounding the Christian principle according to which “when they hit you on one cheek, turn the other”, but in a family there is the youngest brother who is sometimes naughty, just because he is small.

N. S. KHRUSHCHEV noted that in this case peasants are accustomed to teach such a son, to throughly “thrash” him until he understands the naughtiness of his action. It is another matter here, of course. There cannot be such a thing in relations between countries. Both large and small socialist countries are responsible for the state of affairs in the socialist camp. The Albanian leaders are trying to undermine the foundation of fraternal relations – the principles of proletarian internationalism, which is sacred to all of us, but they will not succeed in this. 

HỒ CHÍ MINH Tôi không giải thích nguyên tắc của đạo Cơ đốc theo đó “khi họ tát bạn vào má này, hãy đưa má kia”, nhưng trong một gia đình có đứa em trai út đôi khi nghịch ngợm, chỉ vì nó còn nhỏ.

N. S. KHRUSHCHEV lưu ý rằng trong trường hợp này, những người nông dân thường dạy một đứa con trai như vậy, để “đánh đập” nó cho đến khi nó hiểu được sự nghịch ngợm trong hành động của mình. Tất nhiên, đó là một vấn đề khác ở đây. Không thể có chuyện như vậy trong quan hệ giữa các quốc gia. Cả các nước xã hội chủ nghĩa lớn và nhỏ đều chịu trách nhiệm về tình hình trong phe xã hội chủ nghĩa. Các nhà lãnh đạo Albania đang cố gắng phá hoại nền tảng của quan hệ anh em – các nguyên tắc của chủ nghĩa quốc tế vô sản, vốn thiêng liêng đối với tất cả chúng ta, nhưng họ sẽ không thành công trong việc này.

HO CHI MINH If the Albanian comrades had listened to me, they would not have committed such acts. I think that I, as an old Communist, should act in the role of a conciliator. Although I am almost confident that the Albanian leaders will not understand me.

N. S. KHRUSHCHEV I agree with you. A meeting was held with representatives of Albania at our initiative during the period of the work of the November Conference of Representatives of the Communist and Worker’s Parties in Moscow. However, they did not want to listen to us, got up, and demonstratively left the premises. Then I very much wanted to say a strong miner’s word after them, but had to restrain myself. The position of an elder brother confers obligations. During the period of this Conference we hospitably give the Albanian leaders residential premises, but they did not want to enjoy our hospitality and essentially fled to their embassy so as not to live under our roof and not eat our food. They probably thought that we wanted to poison them. With this act they made a deadly insult at us. After this what can be said about them?

HỒ CHÍ MINH Nếu các đồng chí Albania đã nghe tôi, họ đã không thực hiện những hành động như vậy. Tôi nghĩ rằng tôi, với tư cách là một người Cộng sản kỳ cựu, nên hành động như một người hòa giải. Mặc dù tôi gần như chắc chắn rằng các nhà lãnh đạo Albania sẽ không hiểu tôi.

N. S. KHRUSHCHEV Tôi đồng ý với bạn. Một cuộc họp đã được tổ chức với các đại diện của Albania theo sáng kiến ​​của chúng tôi trong thời gian diễn ra Hội nghị đại diện của các Đảng Cộng sản và Công nhân tại Moscow vào tháng 11. Tuy nhiên, họ không muốn nghe chúng tôi, đứng dậy và biểu tình rời khỏi cơ sở. Sau đó, tôi rất muốn nói một lời mạnh mẽ của một người thợ mỏ sau họ, nhưng phải kiềm chế. Vị trí của một người anh cả mang lại nghĩa vụ. Trong thời gian diễn ra Hội nghị này, chúng tôi đã hiếu khách cung cấp cho các nhà lãnh đạo Albania nơi ở, nhưng họ không muốn tận hưởng lòng hiếu khách của chúng tôi và về cơ bản đã trốn đến đại sứ quán của họ để không phải sống dưới mái nhà của chúng tôi và không ăn thức ăn của chúng tôi. Họ có thể nghĩ rằng chúng tôi muốn đầu độc họ. Với hành động này, họ đã xúc phạm chúng tôi một cách chết người. Sau đây chúng ta có thể nói gì về họ?

By the way, the personality of M. Shehu himself is extremely ambiguous. He was an officer of Zog’s. Balluku was also an officer under Italian occupation. Their current affairs are incompatible with the title of Communist. It is possible that they are not those people they claim to be. Go to them and listen to their opinion. They will probably say what they want. Then N. S. Khrushchev said that the CPSU and CPC have different opinions on several important questions, including on the question of communes and “The Great Leap [Forward]”. We know that in China they call us opportunists for vigorously defending the principle of material incentive. Now everyone sees that the policy of the Chinese leaders had led to serious difficulties in the country. If the peasants are not interested in the results of their labor, there will always be “droughts and floods”. We had the same thing in 1930. The reason was that I. V. Stalin incorrectly supervised agriculture. The results were very deplorable. The Chinese leaders have repeated the mistake of I. V. Stalin. We have not supported them on the question of the construction of people’s communes. Evidently now Cde. Mao Zedong himself realizes the mistakenness of the policy of creating communes.

Nhân tiện, tính cách của M. Shehu cực kỳ mơ hồ. Ông là sĩ quan của Zog. Balluku cũng là sĩ quan dưới sự chiếm đóng của Ý. Công việc hiện tại của họ không phù hợp với danh hiệu Cộng sản. Có thể họ không phải là những người mà họ tự nhận. Hãy đến gặp họ và lắng nghe ý kiến ​​của họ. Họ có thể sẽ nói những gì họ muốn. Sau đó, N. S. Khrushchev nói rằng CPSU và CPC có quan điểm khác nhau về một số vấn đề quan trọng, bao gồm cả vấn đề về công xã và "Đại nhảy vọt [Tiến lên]". Chúng ta biết rằng ở Trung Quốc, họ gọi chúng ta là những kẻ cơ hội vì bảo vệ mạnh mẽ nguyên tắc khuyến khích vật chất. Bây giờ mọi người đều thấy rằng chính sách của các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã dẫn đến những khó khăn nghiêm trọng trong nước. Nếu nông dân không quan tâm đến kết quả lao động của họ, thì sẽ luôn có "hạn hán và lũ lụt". Chúng ta đã từng gặp phải điều tương tự vào năm 1930. Lý do là I. V. Stalin đã giám sát nông nghiệp không đúng cách. Kết quả rất đáng tiếc. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã lặp lại sai lầm của I. V. Stalin. Chúng ta không ủng hộ họ về vấn đề xây dựng công xã nhân dân. Rõ ràng là bây giờ, chính Mao Trạch Đông cũng nhận ra sự sai lầm của chính sách xây dựng công xã.

The Chinese comrades wanted to jump over an entire stage in the development of socialist production relations, but they could not do this, for this cannot be done. Our peasants say: you can’t jump over your head. It was pleasant for me to read the telegram of our ambassador in Korea, who reported about a trip of Cde. Kim Il Sung to China. In a conversation with Cde. Kim Il Sung, as follows from the report of the ambassador, Cde. Mao Zedong said:  you have a good situation in Korea, you have not had mistakes, but we have committed them. Last year in our country the material incentive was eliminated in several collective farms. We found out about this, intervened, and corrected the situation. We demand that the principle of material incentive be strictly observed on collective farms. The conversation was interrupted at this [point] by the arrival of Cdes. M. Thorez and J. Vermeersch. After lunch Cde. N. S. Khrushchev familiarized Cdes. Ho Chi Minh, Maurice Thorez, and Jeanette Vermeersch with a telegram of the Soviet ambassador in Rome in which he reports about a conversation with Fanfani. Fanfani’s request concerning his trip to Moscow, said Cde. Khrushchev, was a big surprise for us. We also did not think of inviting him.

Các đồng chí Trung Quốc muốn nhảy qua toàn bộ một giai đoạn trong sự phát triển của quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, nhưng họ không thể làm được điều này, vì điều này không thể thực hiện được. Nông dân của chúng ta nói: các bạn không thể nhảy qua đầu mình. Tôi rất vui khi đọc bức điện của đại sứ của chúng ta tại Hàn Quốc, người đã báo cáo về chuyến đi của Cde. Kim Il Sung tới Trung Quốc. Trong một cuộc trò chuyện với Cde. Kim Il Sung, như sau từ báo cáo của đại sứ, Cde. Mao Trạch Đông đã nói: các bạn có một tình hình tốt ở Hàn Quốc, các bạn không có sai lầm, nhưng chúng tôi đã phạm phải chúng. Năm ngoái ở đất nước chúng tôi, động cơ vật chất đã bị xóa bỏ ở một số nông trường tập thể. Chúng tôi đã phát hiện ra điều này, can thiệp và sửa chữa tình hình. Chúng tôi yêu cầu nguyên tắc động cơ vật chất phải được tuân thủ nghiêm ngặt ở các nông trường tập thể. Cuộc trò chuyện bị gián đoạn tại [điểm] này bởi sự xuất hiện của Cde. M. Thorez và J. Vermeersch. Sau bữa trưa, Cde. N. S. Khrushchev làm quen với Cdes. Hồ Chí Minh, Maurice Thorez và Jeanette Vermeersch với một bức điện tín của đại sứ Liên Xô tại Rome trong đó ông tường thuật về cuộc trò chuyện với Fanfani. Yêu cầu của Fanfani liên quan đến chuyến đi của ông tới Moscow, Cde. Khrushchev nói, là một bất ngờ lớn đối với chúng tôi. Chúng tôi cũng không nghĩ đến việc mời ông ấy.

However, when Fanfani let it be known that he would like to come to Moscow before the Conference of the Ministers of Foreign Affairs of the Western powers in Paris, we decided that he was not going at his own initiative, but as a representative of the Western powers and US President Kennedy personally. Fanfani admitted this fact himself in his statement at a meeting of the commission of foreign affairs before the trip to Moscow. In Moscow we held very frank and useful conversations with Fanfani. We told him that we will sign a German peace treaty and settle the West Berlin question on this basis. The Western powers are threatening us with war because of Berlin, but the Western powers themselves will suffer first from a war. Therefor it is in their interests to agree to a peaceful settlement. Fanfani agreed with us. The telegram which they just read to you demonstrates the desire of the Western powers to settle the German question peacefully.

Tuy nhiên, khi Fanfani cho biết rằng ông muốn đến Moscow trước Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các cường quốc phương Tây tại Paris, chúng tôi quyết định rằng ông không đi theo sáng kiến ​​của riêng mình, mà với tư cách là đại diện của các cường quốc phương Tây và đích thân Tổng thống Hoa Kỳ Kennedy. Bản thân Fanfani đã thừa nhận sự thật này trong tuyên bố của mình tại một cuộc họp của ủy ban đối ngoại trước chuyến đi đến Moscow. Tại Moscow, chúng tôi đã có những cuộc trò chuyện rất thẳng thắn và hữu ích với Fanfani. Chúng tôi nói với ông rằng chúng tôi sẽ ký một hiệp ước hòa bình của Đức và giải quyết vấn đề Tây Berlin trên cơ sở này. Các cường quốc phương Tây đang đe dọa chúng tôi bằng chiến tranh vì Berlin, nhưng bản thân các cường quốc phương Tây sẽ phải chịu thiệt hại trước tiên từ một cuộc chiến tranh. Do đó, việc đồng ý giải quyết hòa bình là vì lợi ích của họ. Fanfani đã đồng ý với chúng tôi. Bức điện tín mà họ vừa đọc cho ông thấy mong muốn của các cường quốc phương Tây là giải quyết vấn đề Đức một cách hòa bình.

The current Albanian leaders have criticized us for threatening to conclude a German peace treaty and deciding the West Berlin question for three years now and in fact we were doing nothing. But people who understand nothing in politics  can say so. Essentially the criticism by the Albanians is provocative, for it was necessary to force the Western powers to agree to consider the question of a German peace treaty and to create the necessary preconditions for its conclusion. This took about three years. Now such conditions are present and nothing will stop us from concluding the peace treaty with Germany. The conclusion of the peace treaty with Germany will be a great victory for the entire socialist camp. One should say that the leaders of the Western powers, as their secret documents which have fallen into [our] hands demonstrate, are aware of those consequences which a settlement of the German question will have for them. Essentially it is a matter of the liquidation of the entire system of aggressive blocs created in Western Europe by the imperialists.

Các nhà lãnh đạo Albania hiện tại đã chỉ trích chúng tôi vì đã đe dọa ký kết hiệp ước hòa bình với Đức và quyết định vấn đề Tây Berlin trong ba năm nay và thực tế là chúng tôi không làm gì cả. Nhưng những người không hiểu gì về chính trị có thể nói như vậy. Về cơ bản, những lời chỉ trích của người Albania là khiêu khích, vì cần phải buộc các cường quốc phương Tây đồng ý xem xét vấn đề hiệp ước hòa bình với Đức và tạo ra các điều kiện tiên quyết cần thiết cho việc ký kết. Việc này mất khoảng ba năm. Bây giờ các điều kiện như vậy đã có và không có gì có thể ngăn cản chúng tôi ký kết hiệp ước hòa bình với Đức. Việc ký kết hiệp ước hòa bình với Đức sẽ là một chiến thắng lớn cho toàn bộ phe xã hội chủ nghĩa. Người ta phải nói rằng các nhà lãnh đạo của các cường quốc phương Tây, như các tài liệu mật của họ đã rơi vào tay [chúng ta] chứng minh, nhận thức được những hậu quả mà việc giải quyết vấn đề Đức sẽ gây ra cho họ. Về cơ bản, đó là vấn đề thanh trừng toàn bộ hệ thống các khối xâm lược do những kẻ đế quốc tạo ra ở Tây Âu.

In fact the uselessness of NATO will be proven. A settlement of the German question will create an entirely new situation in Western Europe. History knows such examples. In the pre-war period hardly anyone assumed that a non-aggression pact would be concluded between the USSR and Germany. However, such a pact was signed. Such turnabouts are also possible in the future. Right now one could hardly suppose that West Germany would be so bold as to fall on the socialist countries. It does not have the strength for this. At the same time it is sufficiently strong to try and improve its position at the expense of its Western neighbors. West Germany is now the chief revenge-seeker in Europe. The Western powers ought to think about this. It is evident from the telegram that our steps with respect to the Vatican are producing positive results. We need to use all forces in the struggle for peace, even as far as the Vatican.

Trên thực tế, sự vô dụng của NATO sẽ được chứng minh. Một giải pháp cho vấn đề Đức sẽ tạo ra một tình hình hoàn toàn mới ở Tây Âu. Lịch sử biết những ví dụ như vậy. Trong thời kỳ trước chiến tranh, hầu như không ai cho rằng một hiệp ước không xâm lược sẽ được ký kết giữa Liên Xô và Đức. Tuy nhiên, một hiệp ước như vậy đã được ký kết. Những sự thay đổi như vậy cũng có thể xảy ra trong tương lai. Ngay bây giờ, người ta khó có thể cho rằng Tây Đức sẽ táo bạo đến mức tấn công các nước xã hội chủ nghĩa. Họ không có đủ sức mạnh để làm điều này. Đồng thời, họ đủ mạnh để cố gắng cải thiện vị thế của mình bằng cách gây tổn hại đến các nước láng giềng phương Tây. Tây Đức hiện là kẻ tìm cách trả thù chính ở châu Âu. Các cường quốc phương Tây nên nghĩ về điều này. Rõ ràng từ bức điện tín rằng các bước đi của chúng ta đối với Vatican đang mang lại kết quả tích cực. Chúng ta cần sử dụng mọi lực lượng trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, ngay cả đối với Vatican.

Cdes. Ho Chi Minh, M. Thorez, and J. Vermeersch thanked Cde. N. S. Khrushchev for the conversation. 

HO CHI MINH addressed a request to Cde. Khrushchev to meet again for a half hour to conclude the discussion of some questions.

N. S. KHRUSHCHEV agreed with him. It was decided to agree on the time of the conversation separately.

CONVERSATION BETWEEN  CDE. N. S. KHRUSHCHEV AND  CDE. HO CHI MINH

(Pitsunda, 19 August 1961)

Cdes. Hồ Chí Minh, M. Thorez và J. Vermeersch cảm ơn Cde. N. S. Khrushchev về cuộc trò chuyện.

HỒ CHÍ MINH đã gửi yêu cầu tới Cde. Khrushchev để gặp lại trong nửa giờ để kết thúc cuộc thảo luận về một số câu hỏi.

N. S. KHRUSHCHEV đồng ý với ông. Chúng tôi quyết định thống nhất thời gian trò chuyện riêng.

CUỘC TRÒ CHUYỆN GIỮA CDE. N. S. KHRUSHCHEV VÀ CDE. HỒ CHÍ MINH

(Pitsunda, ngày 19 tháng 8 năm 1961)

HO CHI MINH warmly thanked N. S. Khrushchev for the conversation held on 17 August 1961. This conversation, said Cde. Ho Chi Minh, helped me understand a number of questions connected with the current international situation. In Hanoi we had the opinion that right now the danger of war is about 45%. But your statement about the danger of war being only three to five percent is quite soothing. US Vice President Johnson was in South Vietnam not long ago. After his visit sabotage increased in North Vietnam, and spies and saboteurs began to be infiltrated to there more often. Not long ago we forced one enemy American-made aircraft to land on our territory, and arrested some parachutists and spies.

N. S. KHRUSHCHEV Kennedy calls the spies infiltrated into the countries of the socialist camp “guerrillas [partizany]”. The Americans think that we Communists have been and are waging a fight un South Vietnam, in Laos, and in Korea by the very same methods. They want to respond in kind, not understanding however that guerrillas can live and operate only with the comprehensive support of the people. It is possible that the infiltrated spies will be able to find some sympathy and support in such countries as Hungary, Poland, and China. But in our country this is excluded.

HỒ CHÍ MINH nồng nhiệt cảm ơn N. S. Khrushchev về cuộc trò chuyện diễn ra vào ngày 17 tháng 8 năm 1961. Cuộc trò chuyện này, theo lời của Cde. Hồ Chí Minh, đã giúp tôi hiểu được một số câu hỏi liên quan đến tình hình quốc tế hiện nay. Tại Hà Nội, chúng tôi có ý kiến ​​rằng hiện tại nguy cơ chiến tranh là khoảng 45%. Nhưng tuyên bố của ngài về nguy cơ chiến tranh chỉ là ba đến năm phần trăm thì khá dễ chịu. Phó Tổng thống Hoa Kỳ Johnson đã đến Nam Việt Nam cách đây không lâu. Sau chuyến thăm của ông, hoạt động phá hoại gia tăng ở Bắc Việt Nam, và các điệp viên và kẻ phá hoại bắt đầu xâm nhập vào đó thường xuyên hơn. Cách đây không lâu, chúng tôi đã buộc một máy bay địch do Mỹ sản xuất phải hạ cánh trên lãnh thổ của chúng tôi và bắt giữ một số lính dù và điệp viên.

N. S. KHRUSHCHEV Kennedy gọi những điệp viên xâm nhập vào các quốc gia thuộc phe xã hội chủ nghĩa là "du kích [partizany]". Người Mỹ nghĩ rằng chúng tôi, những người Cộng sản đã và đang tiến hành một cuộc chiến chống lại Nam Việt Nam, ở Lào và ở Triều Tiên bằng chính những phương pháp đó. Họ muốn đáp trả tương tự, nhưng không hiểu rằng du kích chỉ có thể sống và hoạt động khi có sự ủng hộ toàn diện của nhân dân. Có thể các điệp viên thâm nhập sẽ tìm được sự đồng cảm và ủng hộ ở các nước như Hungary, Ba Lan và Trung Quốc. Nhưng ở nước ta, điều này bị loại trừ.

HO CHI MINH At the present time the revolutionary movement of the peasantry in South Vietnam is strengthening. The peasants sympathize with our Party. Back in the years of the War of Resistance our Party transferred land to the peasants in these regions. With the support of the Americans Diem’s government took this land away from the peasants, which caused strong discontent. Diem’s government does not in fact exist in some provinces of South Vietnam. The situation in South Vietnam is fundamentally different from the situation which has developed in South Korea. In South Vietnam we have strong underground Party organizations which enjoy the support of the peasants. At the beginning of this year a National Front was created in South Vietnam which has a strong influence on the masses.

HỒ CHÍ MINH Hiện nay phong trào cách mạng của nông dân miền Nam Việt Nam đang mạnh lên. Nông dân đồng tình với Đảng ta. Quay trở lại những năm kháng chiến, Đảng ta đã chuyển giao ruộng đất cho nông dân ở những vùng này. Với sự hỗ trợ của người Mỹ, chính quyền Diệm đã lấy đi những vùng đất này của nông dân, điều này đã gây ra sự bất bình mạnh mẽ. Trên thực tế, chính quyền Diệm không tồn tại ở một số tỉnh miền Nam Việt Nam. Tình hình ở miền Nam Việt Nam về cơ bản khác với tình hình đã phát triển ở Hàn Quốc. Ở miền Nam Việt Nam, chúng ta có các tổ chức Đảng ngầm mạnh mẽ được nông dân ủng hộ. Vào đầu năm nay, một Mặt trận Dân tộc đã được thành lập ở miền Nam Việt Nam, có ảnh hưởng mạnh mẽ đến quần chúng.

In spite of the white terror pursued by Ngo Dinh Diem supporters the revolutionary movement grows from day to day. Diem’s supporters have managed to physically exterminate many Communists and revolutionary-minded peasants. The white terror pursued by Diem has taken on the same savage forms as during the period of Nazism: Diem’s people cut off heads, gouge out eyes, and rip open the stomachs of their victims. Almost every day Diem’s government sends punitive expeditions to the provinces of South Vietnam. All this sharpens the revolutionary movement of the peasants still further. We are sending new comrades to South Vietnam besides the Communists who remained in South Vietnam after the regrouping of forces in 1954. Now, said Cde. Ho Chi Minh, I would like to again return to the Albanian question. On return to Moscow can I pass the following to the Albanian leaders through the charge d’affairs of Albania:

***

Dưới đây là những trò tuyên truyền bẩn mà cộng sản giặc Hồ luôn sử dụng. Tội ác của Hồ Chí Minh khi bán đứng những người Việt quốc gia cho Pháp hay ám sát, giết họ trong bóng đêm đều được cộng sản giặc Hồ giấu kín.

*** 

Bất chấp sự khủng bố trắng của những người ủng hộ Ngô Đình Diệm, phong trào cách mạng ngày càng phát triển. Những người ủng hộ Diệm đã tiêu diệt được nhiều người Cộng sản và nông dân có tư tưởng cách mạng. Sự khủng bố trắng mà Diệm theo đuổi đã mang những hình thức man rợ giống như trong thời kỳ Đức Quốc xã: Người của Diệm chặt đầu, móc mắt và xé toạc dạ dày của nạn nhân. Hầu như ngày nào chính phủ Diệm cũng gửi những cuộc viễn chinh trừng phạt đến các tỉnh miền Nam Việt Nam. Tất cả những điều này càng làm cho phong trào cách mạng của nông dân trở nên sắc nét hơn nữa. Chúng ta đang gửi những đồng chí mới đến miền Nam Việt Nam bên cạnh những người Cộng sản vẫn ở lại miền Nam Việt Nam sau khi tập hợp lại lực lượng vào năm 1954. Bây giờ, Cde. Hồ Chí Minh nói, tôi muốn quay lại vấn đề Albania. Khi trở về Moscow, tôi có thể chuyển những điều sau đây cho các nhà lãnh đạo Albania thông qua đại biện lâm thời của Albania:

“On 17 August N. S. Khrushchev confidentially said that the Soviet Union advances the following three conditions for the normalization of relations with Albania:

1. The Soviet Union demands the return of the four submarines at the naval base illegally seized by the Albanians.

2. The Soviet Union is not striving to create its own naval base on Albanian territory, although the presence of such a base would help promote an increase of the combat capability of the entire socialist camp.

3. The Soviet Union is ready to receive an authoritative Albanian delegation having appropriate authority to settle other questions of Soviet-Albanian relations”?

“Ngày 17 tháng 8, N. S. Khrushchev đã bí mật nói rằng Liên Xô đưa ra ba điều kiện sau đây để bình thường hóa quan hệ với Albania:

1. Liên Xô yêu cầu trả lại bốn tàu ngầm tại căn cứ hải quân bị người Albania chiếm giữ bất hợp pháp.

2. Liên Xô không nỗ lực tạo ra căn cứ hải quân của riêng mình trên lãnh thổ Albania, mặc dù sự hiện diện của một căn cứ như vậy sẽ giúp thúc đẩy tăng cường khả năng chiến đấu của toàn bộ phe xã hội chủ nghĩa.

3. Liên Xô sẵn sàng tiếp một phái đoàn Albania có thẩm quyền có thẩm quyền thích hợp để giải quyết các vấn đề khác về quan hệ Xô Viết-Albania”?

N. S. KHRUSHCHEV said that he basically agrees with these points. However, he stressed, if the Albanians send third-rate people then neither I nor any other member of the CPSU CC Presidium will hold discussions with them. In a discussion with the charge d’affaires of Albania [you] can say that a meeting is possible only at the highest level.

HO CHI MINH This ought to be understood as a demand that Mehmet Shehu or Enver Hoxha head the delegation.

N. S. KHRUSHCHEV Just that Either M. Shehu or E. Hoxha, or both together, especially as E. Hoxha can decide nothing without M. Shehu. If the current Albanian leaders actually want to normalize relations with us, then they will send these people. If they want to play a double game, then we will not talk with them. Among the current Albanian leaders E. Hoxha is smarter than all of them, but M. Shehu is a more forceful person. If M. Shehu does not want it, then Hoxha will not go to the Soviet Union. M. Shehu rules and determines policy in Albania right now. 

N. S. KHRUSHCHEV cho biết ông về cơ bản đồng ý với những điểm này. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, nếu người Albania cử những người hạng ba thì cả tôi và bất kỳ thành viên nào khác của Đoàn chủ tịch CPSU CC sẽ không thảo luận với họ. Trong một cuộc thảo luận với đại biện lâm thời Albania [bạn] có thể nói rằng một cuộc họp chỉ có thể diễn ra ở cấp cao nhất.

HỒ CHÍ MINH Điều này cần được hiểu là yêu cầu Mehmet Shehu hoặc Enver Hoxha đứng đầu phái đoàn.

N. S. KHRUSHCHEV Chỉ là M. Shehu hoặc E. Hoxha, hoặc cả hai cùng nhau, đặc biệt là khi E. Hoxha không thể quyết định bất cứ điều gì nếu không có M. Shehu. Nếu các nhà lãnh đạo Albania hiện tại thực sự muốn bình thường hóa quan hệ với chúng tôi, thì họ sẽ cử những người này. Nếu họ muốn chơi trò hai mặt, thì chúng tôi sẽ không nói chuyện với họ. Trong số các nhà lãnh đạo Albania hiện tại, E. Hoxha thông minh hơn tất cả bọn họ, nhưng M. Shehu là người có sức thuyết phục hơn. Nếu ông Shehu không muốn thì Hoxha sẽ không đến Liên Xô. Ông Shehu hiện đang cai trị và quyết định chính sách ở Albania.

If you want to find out the true face of the current Albanian leaders then ask Cde. Andropov for a letter of one Albanian living in Yugoslavia at the present time. In this letter he explains the reasons for his flight from Albania. The Albanian leaders poisoned his brother; he found out that a small group in the APL CC headed by Shehu and with the participation of E. Hoxha had made a decision to also poison him. Therefore he fled to Yugoslavia and at the present time is asking to come to us. Obviously [we] will have to permit him to come to the Soviet Union. The Albanian leaders say that the Soviet Union is interfering in the internal affairs of Albania. When they do so they make reference to our letter in which we present our opinion about their decision to shoot a former Politburo member, a pregnant woman, Liri Gega. We considered and [still] consider this decision to be barbarism, for even the Tsarist satraps did not execute pregnant women. The Albanian leaders, having received our letter. paid no attention to it and shot Liri Gega only because she did not agree with their opinion on a number of regulations. The question might arise, why the Albanian leaders suddenly decided to oppose  us?

Nếu bạn muốn tìm ra bộ mặt thật của các nhà lãnh đạo Albania hiện tại thì hãy hỏi Cde. Andropov một lá thư của một người Albania hiện đang sống ở Nam Tư. Trong lá thư này, ông giải thích lý do ông chạy trốn khỏi Albania. Các nhà lãnh đạo Albania đã đầu độc anh trai của ông; ông phát hiện ra rằng một nhóm nhỏ trong CC APL do Shehu đứng đầu và với sự tham gia của E. Hoxha đã đưa ra quyết định đầu độc ông. Do đó, ông đã trốn sang Nam Tư và hiện đang yêu cầu đến với chúng tôi. Rõ ràng là [chúng tôi] sẽ phải cho phép ông đến Liên Xô. Các nhà lãnh đạo Albania nói rằng Liên Xô đang can thiệp vào công việc nội bộ của Albania. Khi họ làm như vậy, họ nhắc đến lá thư của chúng tôi trong đó chúng tôi trình bày ý kiến ​​của mình về quyết định bắn một cựu thành viên Bộ Chính trị, một phụ nữ mang thai, Liri Gega. Chúng tôi đã xem xét và [vẫn] coi quyết định này là hành động man rợ, vì ngay cả các satrap của Sa hoàng cũng không xử tử phụ nữ mang thai. Các nhà lãnh đạo Albania đã nhận được lá thư của chúng tôi. không để ý đến điều đó và bắn Liri Gega chỉ vì cô ấy không đồng ý với quan điểm của họ về một số quy định. Câu hỏi có thể nảy sinh, tại sao các nhà lãnh đạo Albania đột nhiên quyết định phản đối chúng tôi?

I want to tell you that all the actions of the Albanian leaders are blessed in China. Recently the Chinese leaders have taken a lot of trouble to discredit the USSR. They have begun to look for flaws in our policy and have begun to stick the label of revisionists on us. They outwardly directed their blow against Yugoslavia, but the Albanian leaders, like stupid people, were hooked by this policy of the Chinese. We told the Chinese comrades that [they] ought not pay Yugoslavia too much attention. This would be too great an honor for them. The CPSU criticizes Yugoslavia, but does this in moderation, for Yugoslavia is not our main enemy. Our main enemy is imperialism. Perhaps Yugoslavia shakes our foundations? Of course not. It is not necessary to force up the price for the Yugoslav revisionists. This infuriates the leaders of the SKYu [League of Communists of Yugoslavia]. When we started to pay less attention to Yugoslavia the American began to aid it less.

Tôi muốn nói với các bạn rằng mọi hành động của các nhà lãnh đạo Albania đều được Trung Quốc ban phước. Gần đây, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã rất vất vả để làm mất uy tín của Liên Xô. Họ bắt đầu tìm kiếm những sai sót trong chính sách của chúng tôi và bắt đầu dán nhãn xét lại lên chúng tôi. Họ hướng mũi dùi vào Nam Tư, nhưng các nhà lãnh đạo Albania, giống như những kẻ ngu ngốc, đã bị chính sách này của Trung Quốc thu hút. Chúng tôi đã nói với các đồng chí Trung Quốc rằng [họ] không nên chú ý quá nhiều đến Nam Tư. Đây sẽ là một vinh dự quá lớn đối với họ. Đảng Cộng sản Liên Xô chỉ trích Nam Tư, nhưng chỉ làm điều này một cách vừa phải, vì Nam Tư không phải là kẻ thù chính của chúng tôi. Kẻ thù chính của chúng tôi là chủ nghĩa đế quốc. Có lẽ Nam Tư làm lung lay nền tảng của chúng tôi? Tất nhiên là không. Không cần thiết phải tăng giá cho những người xét lại Nam Tư. Điều này khiến các nhà lãnh đạo của SKYu [Liên đoàn Cộng sản Nam Tư] tức giận. Khi chúng tôi bắt đầu ít chú ý hơn đến Nam Tư, người Mỹ bắt đầu ít hỗ trợ hơn.

The Chinese leaders now depict the matter such that all the misfortunes and dangers for the Communist movement come from Yugoslavia. This is wrong. The Communist movement also suffers greatly from the mistakes of the Chinese comrades. A certain negative role here is played by the megalomania which has overwhelmed Cde. Mao Zedong, who considers that his place in history has already been determined, so to speak. But in our time it is difficult to take the position of Marx [or] Engels, for the ideas of scientific socialism have already become the ideas of the broad masses. When I. V. Stalin died some thought that the situation in our country would worsen. ln reality the situation has become better. New people have come to the CPSU leadership who know the matter of socialist development well. Cdes. Kozlov, Suslov, and others unquestionably know the practice of socialist development better than Voroshilov and Molotov. Now, neither Mao Zedong nor anyone else can become an indisputable, absolute authority, the world leader of the Communist movement, for the fraternal Parties have left childhood and have become fully independent.

Các nhà lãnh đạo Trung Quốc hiện nay mô tả vấn đề theo cách mà mọi bất hạnh và nguy hiểm đối với phong trào Cộng sản đều đến từ Nam Tư. Điều này là sai. Phong trào Cộng sản cũng chịu nhiều đau khổ từ những sai lầm của các đồng chí Trung Quốc. Một vai trò tiêu cực nhất định ở đây là chứng cuồng tự đại đã lấn át Cde. Mao Trạch Đông, người cho rằng vị trí của mình trong lịch sử đã được xác định, có thể nói như vậy. Nhưng trong thời đại của chúng ta, thật khó để có thể đứng trên lập trường của Marx [hoặc] Engels, vì những ý tưởng của chủ nghĩa xã hội khoa học đã trở thành ý tưởng của quần chúng rộng rãi. Khi I. V. Stalin qua đời, một số người nghĩ rằng tình hình ở đất nước chúng ta sẽ tồi tệ hơn. Trên thực tế, tình hình đã trở nên tốt hơn. Những người mới đã đến với ban lãnh đạo CPSU, những người hiểu rõ vấn đề phát triển xã hội chủ nghĩa. Cdes. Kozlov, Suslov và những người khác chắc chắn hiểu rõ thực tiễn phát triển xã hội chủ nghĩa hơn Voroshilov và Molotov. Bây giờ, Mao Trạch Đông cũng như bất kỳ ai khác đều không thể trở thành một quyền lực tuyệt đối, không thể tranh cãi, là nhà lãnh đạo thế giới của phong trào Cộng sản, vì các Đảng anh em đã thoát khỏi thời thơ ấu và trở nên hoàn toàn độc lập.

Now democracy plays an important role both inside a Party as well as in relations between Parties. The Albanian leaders exalt I. V. Stalin. But I can inform you in strict confidence that at one time Stalin himself suggested to Tito that Albania become part of Yugoslavia as one of its republics. The Albanian leaders did not know about this. Now the Albanians extol I. V. Stalin, but what will they say if we publish this document? Of course, we will not publish this document, for it demonstrates a mistake of I. V. Stalin. By the way, Stalin said the same thing to the Chinese leaders with respect to Korea. Right now some want to copy I. V. Stalin. But now is another time. I think that you need to talk to Cde. Mao Zedong about the Albanian question for,  in truth the question of our friendship with Albania is being decided not in Tirana, but in Peking.

Bây giờ dân chủ đóng vai trò quan trọng cả trong Đảng cũng như trong quan hệ giữa các Đảng. Các nhà lãnh đạo Albania tôn vinh I. V. Stalin. Nhưng tôi có thể thông báo với bạn một cách bí mật rằng đã có lần chính Stalin đề nghị với Tito rằng Albania trở thành một phần của Nam Tư như một trong những nước cộng hòa của mình. Các nhà lãnh đạo Albania không biết về điều này. Bây giờ người Albania tôn vinh I. V. Stalin, nhưng họ sẽ nói gì nếu chúng ta công bố tài liệu này? Tất nhiên, chúng ta sẽ không công bố tài liệu này, vì nó chứng minh một sai lầm của I. V. Stalin. Nhân tiện, Stalin cũng đã nói điều tương tự với các nhà lãnh đạo Trung Quốc về vấn đề Triều Tiên. Ngay bây giờ, một số người muốn sao chép I. V. Stalin. Nhưng bây giờ là một thời điểm khác. Tôi nghĩ rằng bạn cần phải nói chuyện với Cde. Mao Trạch Đông về vấn đề Albania, vì thực ra vấn đề về tình hữu nghị của chúng ta với Albania đang được quyết định không phải ở Tirana, mà là ở Bắc Kinh.

HO CHI MINH During my time in Peking, if I am afforded the opportunity to meet with Cdes. Mao Zedong, Zhou Enlai, or Liu Shaoqi, can I tell them that Cde. Khrushchev advised Ho Chi Minh to turn to the Chinese comrades to settle the Albanian question?

N. S. KHRUSHCHEV Of course I agree, but I want to warn you that [you] ought not pass the Chinese comrades everything that was said to you confidentially, for this would promote not closer relations between the CPC and the CPSU, but increase the existing differences. But we are striving to eliminate our differences with the Chinese leaders, we want a good, strong friendship with the Chinese Communists. We should be able to see the main thing, the unity of the Communist forces in the fight against imperialism.

HỒ CHÍ MINH Trong thời gian ở Bắc Kinh, nếu tôi có cơ hội gặp gỡ các đồng chí Mao Trạch Đông, Chu Ân Lai hoặc Lưu Thiếu Kỳ, tôi có thể nói với họ rằng đồng chí Khrushchev đã khuyên Hồ Chí Minh quay sang các đồng chí Trung Quốc để giải quyết vấn đề Albania không?

N. S. KHRUSHCHEV Tất nhiên tôi đồng ý, nhưng tôi muốn cảnh báo anh rằng [anh] không nên chuyển cho các đồng chí Trung Quốc mọi thứ đã được nói với anh một cách bí mật, vì điều này sẽ không thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa CPC và CPSU, mà còn làm tăng thêm những bất đồng hiện có. Nhưng chúng tôi đang nỗ lực xóa bỏ những bất đồng của chúng tôi với các nhà lãnh đạo Trung Quốc, chúng tôi muốn có một tình bạn tốt đẹp, bền chặt với những người Cộng sản Trung Quốc. Chúng ta nên có thể nhìn thấy điều chính yếu, sự thống nhất của các lực lượng Cộng sản trong cuộc chiến chống chủ nghĩa đế quốc.

HO CHI MINH fully agreed with such a presentation of the question.

N. S. KHRUSHCHEV said that the Albanian leaders have spoiled relations with almost all the socialist countries with the exception of China, which they regard with great trust. Therefore the voice of the Chinese comrades is decisive for them. I would like to stress, Cde Khrushchev said further, that we are not asking Cde. Ho Chi Minh to take any steps to the Chinese leaders with the goal of influencing the Albanian leadership. They know themselves what to do and how to do it.

HỒ CHÍ MINH hoàn toàn đồng ý với cách trình bày vấn đề như vậy.

N. S. KHRUSHCHEV nói rằng các nhà lãnh đạo Albania đã làm hỏng mối quan hệ với hầu hết các nước xã hội chủ nghĩa ngoại trừ Trung Quốc, nước mà họ rất tin tưởng. Do đó, tiếng nói của các đồng chí Trung Quốc có tính quyết định đối với họ. Tôi muốn nhấn mạnh, Cde Khrushchev nói thêm, rằng chúng tôi không yêu cầu Cde. Hồ Chí Minh thực hiện bất kỳ bước nào đối với các nhà lãnh đạo Trung Quốc với mục đích gây ảnh hưởng đến giới lãnh đạo Albania. Bản thân họ biết phải làm gì và làm như thế nào.

HO CHI MINH said that he would like to provide information about the situation in Laos. There are three factions in Laos at the present time: the supporters of Souvanna Phouma, Boun Oum, and Souphanouvong. Souvanna Phouma knows that he cannot remain in power without the forces of the Pathet Lao. At the same time he fears the growing influence of the Pathet Lao. The USSR, China, and we support Souvanna Phouma and the Pathet Lao. The DPRK and the MNR [Mongolian People’s Republic] also help Laos. But the main aid comes from the USSR and China. Right now Souvanna Phouma is exhibiting dissatisfaction in connection with the fact that most of the aid being sent to Laos goes to the Pathet Lao forces. In turn, the leaders of the Pathet Lao are also discontented, for part of the aid which is being sent to Laos, goes to Souvanna Phouma. We wanted to give aid to the Pathet Lao in creating an army of 10,000 men.

HỒ CHÍ MINH nói rằng ông muốn cung cấp thông tin về tình hình ở Lào. Hiện tại, có ba phe phái ở Lào: những người ủng hộ Souvanna Phouma, Boun Oum và Souphanouvong. Souvanna Phouma biết rằng ông không thể duy trì quyền lực nếu không có lực lượng Pathet Lào. Đồng thời, ông lo ngại về ảnh hưởng ngày càng tăng của Pathet Lào. Liên Xô, Trung Quốc và chúng tôi ủng hộ Souvanna Phouma và Pathet Lào. CHDCND Triều Tiên và MNR [Cộng hòa Nhân dân Mông Cổ] cũng giúp đỡ Lào. Nhưng viện trợ chính đến từ Liên Xô và Trung Quốc. Hiện tại, Souvanna Phouma đang tỏ ra không hài lòng liên quan đến thực tế là phần lớn viện trợ được gửi đến Lào đều dành cho lực lượng Pathet Lào. Đổi lại, các nhà lãnh đạo của Pathet Lào cũng không hài lòng, vì một phần viện trợ được gửi đến Lào là dành cho Souvanna Phouma. Chúng tôi muốn viện trợ cho Pathet Lào để thành lập một đội quân gồm 10.000 người.

But the leaders of the Pathet Lao do not agree with us; they want to have a 20,000-man army. In our opinion, the Laotian friends do not realize those difficulties with which they would encounter if a 20,000-man army were formed. When we tell them this, they agree with us, but when they go back to there homeland they act differently. We are of the opinion that a 10,000-man army is needed in Laos, a strong united front of anti-imperialist forces to be created, and work among the masses to be increased. For this purpose we are trying with all our strength to increase the authority of Souphanouvong. Souphanouvong is the banner of the Pathet Lao forces He has gone to Geneva, and was in Moscow and in Peking, and was received by N. S. Khrushchev; Souphanouvong is an established leader who enjoys fame in the country and abroad. We also help our Laotian friends with cadre.

Nhưng các nhà lãnh đạo Pathet Lào không đồng ý với chúng tôi; họ muốn có một đội quân 20.000 người. Theo chúng tôi, những người bạn Lào không nhận ra những khó khăn mà họ sẽ gặp phải nếu một đội quân 20.000 người được thành lập. Khi chúng tôi nói với họ điều này, họ đồng ý với chúng tôi, nhưng khi họ trở về quê hương, họ lại hành động khác. Chúng tôi cho rằng cần có một đội quân 10.000 người ở Lào, một mặt trận thống nhất mạnh mẽ của các lực lượng chống đế quốc phải được thành lập và công tác trong quần chúng phải được tăng cường. Vì mục đích này, chúng tôi đang cố gắng hết sức để tăng cường quyền lực của Souphanouvong. Souphanouvong là lá cờ của lực lượng Pathet Lào. Ông đã đến Geneva, và đã ở Moscow và Bắc Kinh, và được N. S. Khrushchev tiếp đón; Souphanouvong là một nhà lãnh đạo đã thành danh và nổi tiếng trong nước và nước ngoài. Chúng tôi cũng giúp đỡ những người bạn Lào của mình về mặt cán bộ.

In our opinion, the Laotian friends still underestimate work among the masses, which is done extremely badly. The leaders of the Pathet Lao devote more attention to the creation of the armed forces. The main difficulty, said Cde. Ho Chi Minh, which we encounter in Laos at the present time is the question of the formation of a coalition government. Souvanna Phouma is striving to keep the main ministries in this government for himself. In addition, many difficulties arise as a consequence of the fact that the Laotian friends do not have sufficient experience and trained personnel. The leaders of the Pathet Lao even think that we are preventing them from establishing direct ties with the Soviet Union and China. In conclusion, Ho Chi Minh asked N. S. Khrushchev to express his opinion on the Laotian question.

Theo chúng tôi, các bạn Lào vẫn đánh giá thấp công tác quần chúng, công tác này được thực hiện cực kỳ tệ hại. Các nhà lãnh đạo Pathet Lào dành nhiều sự quan tâm hơn cho việc thành lập lực lượng vũ trang. Khó khăn chính, theo Cde. Hồ Chí Minh, mà chúng ta gặp phải ở Lào hiện nay là vấn đề thành lập chính phủ liên minh. Souvanna Phouma đang cố gắng giữ các bộ chủ chốt trong chính phủ này cho riêng mình. Ngoài ra, nhiều khó khăn phát sinh do thực tế là các bạn Lào không có đủ kinh nghiệm và nhân sự được đào tạo. Các nhà lãnh đạo Pathet Lào thậm chí còn nghĩ rằng chúng ta đang ngăn cản họ thiết lập quan hệ trực tiếp với Liên Xô và Trung Quốc. Cuối cùng, Hồ Chí Minh đã yêu cầu N. S. Khrushchev bày tỏ quan điểm của mình về vấn đề Lào.

N. S. KHRUSHCHEV I do not know the domestic situation in Laos at all well. Right now the German question is more important than the Laotian one and occupies all our time. However, I would like to express some views about this. We support the patriotic forces in Laos which we help with weapons and give other aid without hesitation. The question can be asked, have conditions matured to rely entirely on the Pathet Lao? Is there confidence that the Pathet Lao can rally all the patriotic forces together and take power into their hands completely? We think there are not as yet such conditions. At the present time Souvanna Phouma is the central figure in Laos. It is understood that he is farther from us than Souphanouvong. There is no doubt of this. But it is necessary to understand that the Pathet Lao forces are viewed by the imperialists as Communist. If right now we arm the Pathet Lao, whose armed forces will become stronger than the forces of Souvanna Phouma, then we should thereby be ready for a war in Laos. No one in the world will agree to consider a Pathet Lao government as neutral.

N. S. KHRUSHCHEV Tôi không biết rõ tình hình trong nước ở Lào. Hiện tại, vấn đề Đức quan trọng hơn vấn đề Lào và chiếm hết thời gian của chúng ta. Tuy nhiên, tôi muốn bày tỏ một số quan điểm về vấn đề này. Chúng ta ủng hộ lực lượng yêu nước ở Lào mà chúng ta giúp đỡ về vũ khí và viện trợ khác mà không do dự. Câu hỏi có thể được đặt ra là, liệu đã đủ điều kiện để hoàn toàn dựa vào Pathet Lào chưa? Liệu Pathet Lào có thể tập hợp tất cả các lực lượng yêu nước lại với nhau và nắm toàn bộ quyền lực vào tay họ không? Chúng tôi nghĩ rằng vẫn chưa có những điều kiện như vậy. Hiện tại, Souvanna Phouma là nhân vật trung tâm ở Lào. Người ta hiểu rằng ông ta ở xa chúng ta hơn cả Souphanouvong. Không còn nghi ngờ gì nữa. Nhưng cần phải hiểu rằng lực lượng Pathet Lào bị bọn đế quốc coi là Cộng sản. Nếu ngay bây giờ chúng ta trang bị vũ khí cho Pathet Lào, lực lượng vũ trang của chúng sẽ trở nên mạnh hơn lực lượng của Souvanna Phouma, thì chúng ta nên sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh ở Lào. Không ai trên thế giới đồng ý coi chính phủ Pathet Lào là trung lập.

In our opinion, a more flexible policy ought to be pursued in Laos, first giving aid to Souvanna Phouma. World public opinion, and also the US and British governments, and also the King view him as a neutral figure. Do you have confidence that Souvanna Phouma will pursue a neutralist policy? No, Souvanna Phouma is an unstable person. Right now he is already more afraid of us than the imperialists. In spite of this, it is necessary to place reliance on Souvanna Phouma for the time being. His government will be transitional, so to speak. Of course, Pathet Lao representatives should be in it. At the same time the Pathet Lao will increase work among the masses, winning them to their side. If the Pathet Lao receive more weapons than Souvanna Phouma then the latter will leave us and join with Boun Oum against the Pathet Lao and us.

Theo chúng tôi, cần theo đuổi một chính sách linh hoạt hơn ở Lào, trước tiên là viện trợ cho Souvanna Phouma. Dư luận thế giới, cũng như chính phủ Hoa Kỳ và Anh, và cả Đức vua đều coi ông là một nhân vật trung lập. Ông có tin tưởng rằng Souvanna Phouma sẽ theo đuổi một chính sách trung lập không? Không, Souvanna Phouma là một người không ổn định. Hiện tại, ông ta còn sợ chúng ta hơn cả bọn đế quốc. Mặc dù vậy, chúng ta vẫn cần phải dựa vào Souvanna Phouma trong thời điểm hiện tại. Có thể nói, chính phủ của ông ta sẽ mang tính chuyển tiếp. Tất nhiên, những đại diện của Pathet Lào nên tham gia vào đó. Đồng thời, Pathet Lào sẽ tăng cường công tác trong quần chúng, giành được họ về phía mình. Nếu Pathet Lào nhận được nhiều vũ khí hơn Souvanna Phouma thì ông này sẽ rời bỏ chúng ta và liên kết với Boun Oum chống lại Pathet Lào và chúng ta.

This [would] not be to our advantage. As a result of our aid given to Souvanna Phouma he has strengthened his position in Laos. At the present time such a situation has developed in Laos that he trusts us only halfway. But even in such a situation all is not lost. The fact that you give more weapons to the Pathet Lao frightens Cambodia. We think that the Pathet Lao forces should get legal working conditions with the government of Souvanna Phouma among the masses throughout the entire territory of the country. It is necessary that Souphanouvong understand that he should act under the shield of his brother for the time being.

HO CHI MINH  Up to the present time Souphanouvong has been exerting great influence on Souvanna Phouma. 

Điều này [sẽ] không có lợi cho chúng ta. Nhờ sự hỗ trợ của chúng ta dành cho Souvanna Phouma, ông ta đã củng cố được vị thế của mình ở Lào. Hiện tại, tình hình ở Lào đã phát triển đến mức ông ta chỉ tin tưởng chúng ta một nửa. Nhưng ngay cả trong tình hình như vậy, không phải là mất tất cả. Việc các người cung cấp thêm vũ khí cho Pathet Lào khiến Campuchia lo sợ. Chúng tôi nghĩ rằng lực lượng Pathet Lào nên có được các điều kiện làm việc hợp pháp với chính quyền của Souvanna Phouma trong quần chúng trên toàn bộ lãnh thổ đất nước. Souphanouvong cần hiểu rằng ông ta nên hành động dưới sự bảo vệ của anh trai mình trong thời điểm hiện tại.

HỒ CHÍ MINH Cho đến thời điểm hiện tại, Souphanouvong đã gây ảnh hưởng lớn đến Souvanna Phouma.

N. S. KHRUSHCHEV This ought not give Souvanna Phouma a reason for mistrust and distancing from us. This is a short-sighted policy. If we give Souphanouvong more weapons then Souvanna Phouma will ask America for weapons, but right now he is asking us for them. We help the King of Morocco. He joins us with a common desire to fight colonialism. We also support Nasser. Nasser is an enemy of Communism, he keeps Communists in jails, but he kicked the British out of Suez. And this is important. If we stop helping him this will play into the hands of the Americans. We should use Souvanna Phouma in the interests of the victory of a socialist revolution in the future. He has still not exhausted his opportunities. We cannot allow him to cross over to the side of the US. It is to the advantage of the Americans to conciliate Souvanna Phouma and Boun Oum and isolate Souphanouvong. In depriving Souvanna Phouma of weapons, you are playing into the hands of America. It is necessary to correct the situation which has developed. We are sending weapons to Vietnam for Laos, you distribute them, but you are distributing [them] incorrectly. The matter needs to be put right.

N. S. KHRUSHCHEV Điều này không nên khiến Souvanna Phouma có lý do để ngờ vực và xa lánh chúng ta. Đây là một chính sách thiển cận. Nếu chúng ta cung cấp cho Souphanouvong nhiều vũ khí hơn thì Souvanna Phouma sẽ yêu cầu Mỹ cung cấp vũ khí, nhưng hiện tại ông ta đang yêu cầu chúng ta cung cấp. Chúng ta giúp Vua Morocco. Ông ta tham gia cùng chúng ta với mong muốn chung là chống lại chủ nghĩa thực dân. Chúng ta cũng ủng hộ Nasser. Nasser là kẻ thù của Chủ nghĩa Cộng sản, ông ta giam giữ những người Cộng sản trong tù, nhưng ông ta đã đuổi người Anh ra khỏi Suez. Và điều này rất quan trọng. Nếu chúng ta ngừng giúp ông ta, điều này sẽ có lợi cho người Mỹ. Chúng ta nên sử dụng Souvanna Phouma vì lợi ích của chiến thắng của một cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa trong tương lai. Ông ta vẫn chưa hết cơ hội. Chúng ta không thể để ông ta chuyển sang phe Hoa Kỳ. Người Mỹ sẽ có lợi khi hòa giải Souvanna Phouma và Boun Oum và cô lập Souphanouvong. Khi tước vũ khí của Souvanna Phouma, các bạn đang có lợi cho người Mỹ. Cần phải sửa chữa tình hình đã phát triển. Chúng tôi đang gửi vũ khí cho Việt Nam cho Lào, các bạn phân phối chúng, nhưng các bạn đang phân phối [chúng] không đúng cách. Vấn đề cần phải được giải quyết đúng đắn.

HO CHI MINH Right now the Pathet Lao have a larger number of troops than Souvanna Phouma. The correlations of troops between them is five to one.

N. S. KHRUSHCHEV This is an arithmetic approach to the matter. It is completely unsuitable when it is a question of policy. In policy it is necessary to consider phenomena not from an arithmetic, but from a political point of view. What the Vietnamese comrades are doing now frightens Souvanna Phouma. As a result of such a policy we have already almost lost him.

HO CHI MINH Souvanna Phouma does not have his own armed forces.

N. S. KHRUSHCHEV In such an event who does Kong Le represent? These are the forces of Souvanna Phouma. But the Vietnamese comrades do not also give weapons to Kong Le.

HỒ CHÍ MINH Hiện tại, Pathet Lào có quân số đông hơn Souvanna Phouma. Tỷ lệ quân số giữa họ là năm trên một.

N. S. KHRUSHCHEV Đây là cách tiếp cận số học đối với vấn đề này. Nó hoàn toàn không phù hợp khi đó là vấn đề chính sách. Trong chính sách, cần phải xem xét các hiện tượng không phải từ số học, mà từ quan điểm chính trị. Những gì các đồng chí Việt Nam đang làm bây giờ khiến Souvanna Phouma sợ hãi. Kết quả của một chính sách như vậy, chúng ta đã gần như mất ông ấy.

HỒ CHÍ MINH Souvanna Phouma không có lực lượng vũ trang riêng.

N. S. KHRUSHCHEV Trong một sự kiện như vậy, Kong Le đại diện cho ai? Đây là lực lượng của Souvanna Phouma. Nhưng các đồng chí Việt Nam cũng không trao vũ khí cho Kong Le.

HO CHI MINH Kong Le is too young. It is true that he considers Souvanna Phouma irresolute. He turned to the Vietnamese comrades with a request to help him create his own political party.

N. S. KHRUSHCHEV Kong Le gives a correct assessment of Souvanna Phouma. He is not a Communist, and it is to our advantage that he act in such a role. He ought to be supported just as he is. Fidel Castro also is not a Communist, but he will be one. However, this process need not be forced. Fidel Castro has expressed a desire to come to the Soviet Union. We told him that for the time being he ought not do this. Let him remain as not a Communist in the eyes of world public opinion. Kong Le ought to be used in the same way. At one time the Communists in China operated inside the Kuomintang. Then the situation changed, and they became the ruling party. The Pathet Lao ought to go the same route.

HỒ CHÍ MINH Kong Le còn quá trẻ. Đúng là ông ấy coi Souvanna Phouma là người thiếu quyết đoán. Ông ấy đã quay sang các đồng chí Việt Nam để yêu cầu giúp ông ấy thành lập đảng chính trị của riêng mình.

N. S. KHRUSHCHEV Kong Le đã đưa ra đánh giá đúng về Souvanna Phouma. Ông ấy không phải là người Cộng sản, và việc ông ấy hành động trong vai trò như vậy là có lợi cho chúng ta. Ông ấy cần được ủng hộ như ông ấy vốn có. Fidel Castro cũng không phải là người Cộng sản, nhưng ông ấy sẽ là người Cộng sản. Tuy nhiên, quá trình này không cần phải bị ép buộc. Fidel Castro đã bày tỏ mong muốn đến Liên Xô. Chúng tôi đã nói với ông ấy rằng hiện tại ông ấy không nên làm như vậy. Hãy để ông ấy tiếp tục là người không phải là người Cộng sản trong mắt dư luận thế giới. Kong Le cũng nên được sử dụng theo cách tương tự. Đã có thời những người Cộng sản ở Trung Quốc hoạt động bên trong Quốc dân đảng. Sau đó, tình hình thay đổi và họ trở thành đảng cầm quyền. Pathet Lao cũng nên đi theo con đường tương tự.

HO CHI MINH We advised the Laotian comrades to help Kong Le; however, they are very cautious to do this so as not to frighten Souvanna Phouma. Then Ho Chi Minh asked whether it was true that they want to invite Kong Le to the Soviet Union. 

N. S. KHRUSHCHEV replied that he knows nothing about this. Moreover, this is inadvisable. Kong Le ought not be stuck with the label of Communist.

HO CHI MINH agreed with this opinion. Cde. Ho Chi Minh said that the government of the DRV would like to award the Soviet cosmonauts Yu. A. Gagarin and G. S. Titov with the Order of Labor, 1^st Degree. He asked N. S. Khrushchev’s opinion on how to best organize the presentation of the orders: in Moscow or to invite them to Vietnam.

HỒ CHÍ MINH Chúng tôi khuyên các đồng chí Lào giúp Kong Le; tuy nhiên, họ rất thận trọng khi làm điều này để không làm Souvanna Phouma sợ. Sau đó, Hồ Chí Minh hỏi liệu có đúng là họ muốn mời Kong Le đến Liên Xô không.

N. S. KHRUSHCHEV trả lời rằng ông không biết gì về điều này. Hơn nữa, điều này là không nên. Kong Le không nên bị gắn mác Cộng sản.

HỒ CHÍ MINH đồng ý với ý kiến ​​này. Cde. Hồ Chí Minh nói rằng chính phủ DRV muốn trao tặng các nhà du hành vũ trụ Liên Xô Yu. A. Gagarin và G. S. Titov Huân chương Lao động hạng nhất. Ông hỏi ý kiến ​​của N. S. Khrushchev về cách tổ chức tốt nhất việc trao tặng huân chương: tại Moscow hay mời họ đến Việt Nam.

N. S. KHRUSHCHEV thanked Ho Chi Minh and expressed an opinion about the advisability of inviting Yu. A. Gagarin and G. S. Titov to Hanoi. In this event their trip might have great political importance.

HO CHI MINH said that the Vietnamese people impatiently await N. S. Khrushchev’s visit to the DRV. Is it possible that such a trip might occur at the same time as a visit to Cambodia and Indonesia?

N. S. KHRUSHCHEV cảm ơn Hồ Chí Minh và bày tỏ ý kiến ​​về tính khả thi của việc mời Yu. A. Gagarin và G. S. Titov đến Hà Nội. Trong sự kiện này, chuyến đi của họ có thể có tầm quan trọng chính trị lớn.

HỒ CHÍ MINH nói rằng nhân dân Việt Nam đang nóng lòng chờ đợi chuyến thăm DRV của N. S. Khrushchev. Liệu một chuyến đi như vậy có thể diễn ra cùng lúc với chuyến thăm Campuchia và Indonesia không?

N. S. KHRUSHCHEV For the time being it is hard to say anything definite with respect to the date of my visit to Cambodia and Burma. Right now we are occupied with preparations for a Congress and a solution of the German question. When we decide it there will be more time, then it will be possible to discuss the question about a trip to Vietnam. But this will not be soon. I should have visited the DPRK this year, but I could not go. This trip cannot be put off further. Most likely, this trip will take place in the future. At the same time I will stop off in the MNR en route to look on the spot what aid can be given it. We have helped them improve their agriculture. Right now the MNR is completely supplied with grain and even sells it abroad.

N. S. KHRUSHCHEV Hiện tại, rất khó để nói bất cứ điều gì chắc chắn về ngày tôi đến thăm Campuchia và Miến Điện. Hiện tại, chúng tôi đang bận rộn với việc chuẩn bị cho Đại hội và giải quyết vấn đề Đức. Khi chúng tôi quyết định rằng sẽ có nhiều thời gian hơn, thì chúng tôi sẽ có thể thảo luận về vấn đề chuyến đi đến Việt Nam. Nhưng điều này sẽ không sớm xảy ra. Tôi đáng lẽ phải đến thăm CHDCND Triều Tiên trong năm nay, nhưng tôi không thể đi. Chuyến đi này không thể bị trì hoãn thêm nữa. Nhiều khả năng, chuyến đi này sẽ diễn ra trong tương lai. Đồng thời, tôi sẽ dừng chân tại MNR trên đường đi để xem xét tại chỗ có thể cung cấp viện trợ gì cho họ. Chúng tôi đã giúp họ cải thiện nền nông nghiệp của mình. Hiện tại, MNR được cung cấp đầy đủ ngũ cốc và thậm chí còn bán ra nước ngoài.

HO CHI MINH thanked N. S. Khrushchev and the Soviet people for the aid given the Democratic Republic of Vietnam, especially rice. Last year the rice harvest in the DRV was poor, as a result of which great difficulties were created in the supply of the population with food. This year the first rice harvest was good. We cannot say anything yet about the second since sometimes it can perish 10 days before it is collected. In conclusion Ho Chi Minh asked N. S. Khrushchev whether he can give more advice.

N. S. KHRUSHCHEV replied he does not know much about Vietnam. He would like to say only: don’t create communes and don’t get carried away with gigantomania in cooperative development.

HỒ CHÍ MINH cảm ơn N. S. Khrushchev và nhân dân Liên Xô đã viện trợ cho Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đặc biệt là gạo. Năm ngoái, vụ thu hoạch lúa ở DRV kém, do đó đã gây ra những khó khăn lớn trong việc cung cấp lương thực cho người dân. Năm nay, vụ thu hoạch lúa đầu tiên được mùa. Chúng ta chưa thể nói gì về vụ thứ hai vì đôi khi lúa có thể chết trước 10 ngày khi thu hoạch. Cuối cùng, Hồ Chí Minh hỏi N. S. Khrushchev liệu ông có thể cho thêm lời khuyên không.

N. S. KHRUSHCHEV trả lời rằng ông không biết nhiều về Việt Nam. Ông chỉ muốn nói rằng: đừng lập ra các công xã và đừng bị cuốn theo cơn cuồng phát triển hợp tác xã.

HO CHI MINH said that in the DRV is 85% of the peasant families are in cooperatives right now. On average each cooperative has from 50 to 200 families. 

Ho Chi Minh again warmly express gratitude for the conversation and wished Cde. N. S. Khrushchev good health.

The conversation was  recorded by M.  Podol’sky and Yu. Pankov

five copies [were made]

HỒ CHÍ MINH nói rằng ở VNDCCH hiện nay 85% gia đình nông dân đang ở trong hợp tác xã. Trung bình mỗi hợp tác xã có từ 50 đến 200 gia đình.

Hồ Chí Minh một lần nữa nồng nhiệt bày tỏ lòng biết ơn về cuộc trò chuyện và chúc sức khỏe Cde. N. S. Khrushchev.

Cuộc trò chuyện được ghi âm bởi M. Podol’sky và Yu. Pankov

năm ​​bản sao [đã được thực hiện]

The two leaders discuss global imperialism, nuclear disarmament, and peace talks with the GDR. Khrushchev brings up the strained relations between of the Soviet Union with Albania and China. Albanian leaders appear to take a strong position against the USSR and in favor of China and even Western nations such as Italy and France. The two leaders also go over the situation in Laos and South Vietnam. 

Author(s):

• Khrushchev, Nikita Sergeevich
• Hồ, Chí Minh (Ho Chi Minh)

Hai nhà lãnh đạo thảo luận về chủ nghĩa đế quốc toàn cầu, giải trừ vũ khí hạt nhân và các cuộc đàm phán hòa bình với Cộng hòa Dân chủ Đức. Khrushchev nêu ra mối quan hệ căng thẳng giữa Liên Xô với Albania và Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo Albania dường như có lập trường cứng rắn chống lại Liên Xô và ủng hộ Trung Quốc và thậm chí là các quốc gia phương Tây như Ý và Pháp. Hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về tình hình ở Lào và Nam Việt Nam.

Tác giả:

• Khrushchev, Nikita Sergeevich

• Hồ Chí Minh (Hồ Chí Minh)

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/people

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/people/ho-chi-minh-ho-chi-minh

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/search?search_api_fulltext=&items_per_page=100&sort_bef_combine=created_DESC&f%5B0%5D=people%3A81503&fo%5B0%5D=81503

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/record-conversations-between-cde-n-s-khrushchev-first-secretary-cpsu-cc-and-ho-chi-minh

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/107740/download

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/300879