20240917 CDTL Chuyen Di Ruoc Giac April 11 1967 Delegations Pham Van Dong
***
Trong tài liệu nầy chúng tôi chỉ quan tâm đến
việc Chu Ân Lai tìm mọi cách tạo mối liên hệ với Sihanouk, Campuchia
nhằm mục đích chuyển vũ khí vào miền Nam Việt-Nam chuẩn bị cho mặt
trận Tết Mậu Thân 1968, thời điểm lúc bấy giờ là April 11, 1967.
***
English version Google translated
https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/88621/download
April 11, 1967
Discussion between Chinese and
Vietnamese delegations
VIETNAMESE AND CHINESE DELEGATIONS
Beijing, 11 a.m., 11 April 1967
Zhou Enlai: …So, we hold that the closer to victory your struggle is, the
fiercer our struggle with the Soviet Union will be. Because when you are
closer to victory, the US wants to exert more pressure in order to cease the
war, so that they can have some parts of the South of Vietnam, not losing
totally. At present France is critical of the US, but when you are closer
to victory, France may come closer to the US, and other nationalist countries
which want to compromise may come to speak like the US.
Ngày 11 tháng 4 năm 1967
Thảo luận giữa các phái đoàn Trung Quốc và Việt Nam
CÁC PHIÊN ĐOÀN VIỆT NAM VÀ TRUNG QUỐC
Bắc Kinh, 11 giờ sáng, ngày 11 tháng 4 năm 1967
Chu Ân Lai: …Vì vậy, chúng tôi cho rằng cuộc đấu
tranh của các bạn càng gần chiến thắng thì cuộc đấu tranh của chúng tôi với
Liên Xô sẽ càng khốc liệt. Bởi vì khi các bạn gần chiến thắng hơn, Hoa Kỳ muốn
gây thêm áp lực để chấm dứt chiến tranh, để họ có thể có một số vùng miền Nam
Việt Nam, không phải mất hoàn toàn. Hiện tại, Pháp chỉ trích Hoa Kỳ, nhưng khi
các bạn gần chiến thắng hơn, Pháp có thể sẽ gần gũi hơn với Hoa Kỳ, và các nước
theo chủ nghĩa dân tộc khác muốn thỏa hiệp có thể sẽ lên tiếng như Hoa Kỳ.
The Chinese have a saying that you really start a 100-mile journey after
traveling the first 90 miles. Because traveling the last 10 miles is
always as hard as traveling the first 90 miles. On a level path, you
cannot see it clearly, but it’s clearer to you when you climb the Himalayas.
We believe that you will try your utmost for the final victory and we
will encourage the world’s people to support you. But the Soviet Union
will give up.
Người Trung Quốc có câu nói rằng bạn thực sự bắt đầu một hành trình 100
dặm sau khi đi được 90 dặm đầu tiên. Bởi vì đi 10 dặm cuối cùng luôn khó khăn
như đi 90 dặm đầu tiên. Trên một con đường bằng phẳng, bạn không thể nhìn thấy
rõ ràng, nhưng nó sẽ rõ ràng hơn với bạn khi bạn leo lên dãy Himalaya. Chúng
tôi tin rằng bạn sẽ cố gắng hết sức để giành chiến thắng cuối cùng và chúng tôi
sẽ khuyến khích người dân thế giới ủng hộ bạn. Nhưng Liên Xô sẽ từ bỏ.
Here, I want to tell you the truth: even Stalin did so once. In
1945, Japan surrendered. The US sponsored Jiang Jieshi. The Soviet
Union was victorious but suffered great war damages. So the Yalta
conference was one of compromises on the spheres of influence between the
Soviets and the US after the Second World War. It was an erroneous
conference. To consider compromise as a tactic is correct, but it is
wrong to consider it as a policy. The two US atomic bombs shook Stalin,
making him eager for a compromise. So he signed an agreement with Song
Ziwen,[1]
recognizing [that] the US had the greatest influence in China, in exchange for
the recognition of the US of the influence of the Soviet Union in the Northeast
[of China] and in Xinjiang as well as in Mongolia.
Ở đây, tôi muốn nói với bạn sự thật: ngay cả Stalin cũng đã từng làm như
vậy. Năm 1945, Nhật Bản đầu hàng. Hoa Kỳ tài trợ cho Tưởng Giới
Thạch. Liên Xô đã giành chiến thắng nhưng phải chịu thiệt hại lớn trong chiến
tranh. Vì vậy, hội nghị Yalta là một trong những thỏa hiệp về phạm vi ảnh hưởng
giữa Liên Xô và Hoa Kỳ sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Đó là một hội nghị sai
lầm. Xem xét thỏa hiệp như một chiến thuật là đúng, nhưng xem xét nó như một
chính sách là sai. Hai quả bom nguyên tử của Hoa Kỳ đã làm rung chuyển Stalin,
khiến ông ta háo hức muốn thỏa hiệp. Vì vậy, ông ta đã ký một thỏa thuận với
Tống Tử Văn, [1] công nhận [rằng] Hoa Kỳ có ảnh hưởng lớn nhất ở Trung Quốc, để
đổi lấy sự công nhận của Hoa Kỳ về ảnh hưởng của Liên Xô ở Đông Bắc [Trung Quốc]
và ở Tân Cương cũng như ở Mông Cổ.
Stalin sent a telegram to Comrade Mao Zedong, saying that the Chinese
Communist party should cooperate with the Guomindang, [and] not start a civil
war because this might lead to the annihilation of the Chinese nation. It
was very clear that Stalin had felt threatened by the two US atomic bombs.
At that time, Lu Dingyi[2]
was most supportive to this. Stalin also proposed that Comrade Mao Zedong
should go to Chongqing for negotiations with Jiang. And shortly after
that, there was a message of invitation conveyed to Comrade Mao from Jiang.
At that time, we faced the fact that the Comintern no longer existed;
neither did its role in issuing general instructions. But we thought that
China was a part of the common movement, and we had to serve the general cause.
Stalin đã gửi một bức điện tín cho đồng chí Mao Trạch
Đông, nói rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc nên hợp tác với Quốc dân đảng, [và]
không nên bắt đầu một cuộc nội chiến vì điều này có thể dẫn đến sự hủy diệt của
dân tộc Trung Hoa. Rất rõ ràng là Stalin đã cảm thấy bị đe dọa bởi hai quả bom
nguyên tử của Hoa Kỳ. Vào thời điểm đó, Lu Dingyi [2] ủng hộ nhất cho điều này.
Stalin cũng đề xuất rằng đồng chí Mao Trạch Đông nên đến Trùng Khánh
để đàm phán với Giang. Và ngay sau đó, có một lời mời được
chuyển đến đồng chí Mao từ Giang. Vào thời điểm đó, chúng ta phải đối mặt với
thực tế là Quốc tế Cộng sản không còn tồn tại nữa; vai trò của nó trong việc
ban hành các chỉ thị chung cũng vậy. Nhưng chúng ta nghĩ rằng Trung Quốc là một
phần của phong trào chung và chúng ta phải phục vụ cho sự nghiệp chung.
Based on the thoughts of Comrade Mao Zedong, we held that a civil war
could not annihilate the Chinese nation. We also could prove that the
civil war was caused by the Guomindang, not by the Chinese Communist party.
But the problem at that moment was whether Comrade Mao Zedong should go
to Chongqing or not. If not, it would be said that the Chinese Communist
party was to blame for the civil war. So, now you see, Khrushchev’s
thoughts have their roots. [Later] Khrushchev held that the Chinese
killed the Indians, so the Sino-Indian border conflict was caused by China.
Of course, Stalin didn’t say so. Therefore, Comrade Mao Zedong
decided to go to Chongqing. At that time, the whole CCP position was
unanimous: messages of protest against negotiations were sent from all parts of
the country to the central committee. But Comrade Mao, Comrade Wang
Ruofei[3]
and I had already departed. At that time, Comrade Mao appointed Liu
Shaoqi to act on his behalf. This was 22 years ago.
Dựa trên suy nghĩ của đồng chí Mao Trạch Đông, chúng tôi cho rằng
một cuộc nội chiến không thể hủy diệt dân tộc Trung Hoa. Chúng tôi cũng có thể
chứng minh rằng cuộc nội chiến là do Quốc dân đảng gây ra, không phải do Đảng
Cộng sản Trung Quốc. Nhưng vấn đề lúc đó là đồng chí Mao Trạch
Đông có nên đến Trùng Khánh hay không. Nếu không, thì có thể
nói rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về cuộc nội chiến. Vì
vậy, bây giờ bạn thấy đấy, suy nghĩ của Khrushchev có nguồn gốc từ đó.
[Sau đó] Khrushchev cho rằng người Trung Quốc đã giết
người Ấn Độ, vì vậy xung đột biên giới Trung-Ấn là do Trung Quốc gây ra. Tất
nhiên, Stalin không nói như vậy. Vì vậy, đồng chí Mao Trạch
Đông quyết định đến Trùng Khánh. Vào thời điểm đó, toàn bộ
lập trường của ĐCSTQ là nhất trí: các thông điệp phản đối đàm phán đã được gửi
từ khắp mọi miền đất nước đến ủy ban trung ương. Nhưng đồng chí Mao, đồng chí Vương
Nhược Phi [3] và tôi đã rời đi. Vào thời điểm đó, đồng chí Mao đã
chỉ định Lưu Thiếu Kỳ thay mặt mình. Đó là
22 năm trước.
The results of our trip to Chongqing was that Jiang, with one hand,
signed an agreement, and with the other hand started the civil war. After
the signing, Comrade Mao returned to the liberated zone and a negotiating group
consisting of three people, Zhang Zhizhong, [U.S. envoy George C.]
Marshall, and Zhou Enlai remained in Chongqing. Many talks were conducted
and many agreements were signed. But in July 1946, the Guomindang
launched large-scale attacks, first of all on the troops commanded by Comrade Chen
Yi in the liberated zone of Northern Jiangsu. Jiang’s troops occupied
some cities, especially Zhangjiakou, Andong…Thinking that they could definitely
win, they convened a meeting of the puppet National Assembly without consulting
us.
Dựa trên suy nghĩ của đồng chí Mao Trạch Đông, chúng tôi cho rằng
một cuộc nội chiến không thể hủy diệt dân tộc Trung Hoa. Chúng tôi cũng có thể
chứng minh rằng cuộc nội chiến là do Quốc dân đảng gây ra, không phải do Đảng
Cộng sản Trung Quốc. Nhưng vấn đề lúc đó là đồng chí Mao Trạch
Đông có nên đến Trùng Khánh hay không. Nếu không, thì có thể
nói rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về cuộc nội chiến. Vì
vậy, bây giờ bạn thấy đấy, suy nghĩ của Khrushchev có nguồn gốc từ đó.
[Sau đó] Khrushchev cho rằng người Trung Quốc đã giết
người Ấn Độ, vì vậy xung đột biên giới Trung-Ấn là do Trung Quốc gây ra. Tất
nhiên, Stalin không nói như vậy. Vì vậy, đồng chí Mao Trạch
Đông quyết định đến Trùng Khánh. Vào thời điểm đó, toàn bộ
lập trường của ĐCSTQ là nhất trí: các thông điệp phản đối đàm phán đã được gửi
từ khắp mọi miền đất nước đến ủy ban trung ương. Nhưng đồng chí Mao, đồng chí Vương
Nhược Phi [3] và tôi đã rời đi. Vào thời điểm đó, đồng chí Mao đã
chỉ định Lưu Thiếu Kỳ thay mặt mình. Đó là
22 năm trước.
We, the negotiators, then returned to Yanan. In early 1947, Hu
Zongnan[4]
waged an attack on Yanan, and after less than six months, by July 1947, he
occupied all cities and towns in this area. At that time, Comrade Mao
commanded the guerrilla warfare in Shanbei and concurrently led the nationwide
struggle. I was with Comrade Mao. A Soviet doctor,[5]
who accompanied us at that time, conveyed a message from Stalin expecting
Comrade Mao to come to Moscow. We didn’t know why; we thought that it was
for discussions on conducting the war. Due to the situation inside the
country, however, Comrade Mao could not go. Shortly after that, we
received the news that troops under the command of Comrade Liu Bocheng[6]
had crossed the Yellow river and attacked the Dabie mountain area.
Chúng tôi, những người đàm phán, sau đó trở về Diên An. Đầu năm 1947, Hồ Tông
Nam [4] đã tiến hành một cuộc tấn công vào Diên An, và sau
chưa đầy sáu tháng, đến tháng 7 năm 1947, ông ta đã chiếm đóng tất cả các thành
phố và thị trấn trong khu vực này. Vào thời điểm đó, đồng chí Mao chỉ huy chiến tranh
du kích ở Sơn Bắc và đồng thời lãnh đạo cuộc đấu tranh trên toàn quốc. Tôi đã ở
cùng đồng chí Mao. Một bác sĩ Liên Xô[5] đi cùng chúng tôi vào thời điểm
đó, đã chuyển một thông điệp từ Stalin mong đợi đồng chí Mao đến Moscow. Chúng
tôi không biết tại sao; chúng tôi nghĩ rằng đó là để thảo luận về việc tiến
hành chiến tranh. Tuy nhiên, do tình hình trong nước, đồng chí Mao không thể đi. Ngay
sau đó, chúng tôi nhận được tin rằng quân đội dưới quyền chỉ huy của đồng chí Lưu Bá
Thành [6] đã vượt sông Hoàng Hà và tấn công khu vực núi Đại
Biệt.
This happened only one year after the civil war started. Before
that, almost all liberated [from Japanese] cities and towns were lost to
Jiang’s troops. So, the majority of Jiang’s troops were then busy in the
newly occupied areas. When Liu Bocheng’s troops attacked the Dabie
mountain area, this seemed to be a strike at Jiang’s heart. He was very
much frightened and had to resort to a trick. Through Song Ziwen—the
younger brother of Madame Song Qingling[7]—Jiang
met with Federenko, who at that time was the Soviet chargé d’affaires,
requesting Moscow to inform the CCP that he was willing to negotiate with a
view to ceasing the war. At that time, although Jiang suffered defeats,
he still enjoyed advantages. The Soviets conveyed his message to us and
implied that we should go to negotiations. With regard to Jiang, we did
not close the door to negotiations.
Điều này chỉ xảy ra một năm sau khi nội chiến bắt đầu. Trước đó, hầu như
tất cả các thành phố và thị trấn được giải phóng [từ Nhật Bản] đều bị mất vào
tay quân đội của Giang. Vì vậy, phần lớn quân đội của Giang khi đó đang bận rộn
ở các khu vực mới chiếm đóng. Khi quân đội của Lưu Bá
Thành tấn công khu vực núi Đại Biệt, điều này dường như là
một đòn đánh vào trái tim của Giang. Ông ta rất sợ hãi
và phải dùng đến một thủ đoạn. Thông qua Tống Tử Văn - em trai của Phu
nhân Tống Khánh Linh [7] - Giang đã gặp Federenko, người vào thời
điểm đó là đại biện lâm thời của Liên Xô, yêu cầu Moscow thông báo với ĐCSTQ
rằng ông ta sẵn sàng đàm phán để chấm dứt chiến tranh. Vào thời điểm đó, mặc dù
Giang phải chịu thất bại, ông ta vẫn được
hưởng lợi. Liên Xô đã truyền đạt thông điệp của ông ta cho chúng tôi và ngụ ý
rằng chúng tôi nên đi đến đàm phán. Đối với Giang, chúng tôi đã không
đóng cửa đàm phán.
When I left Nanjing at the end of October 1946—Comrade Dong Biwu[8]
left Nanjing in January 1947—I said it was the Guomindang that had closed the
door to negotiations. We, however, saw that it would be a disadvantage if
negotiations started in July 1947. Because, like you said, the balance of
forces was not to our advantage. As a result, we continued to fight until
1949, the year we could ensure our victory in a decisive way. At that
time, Jiang had retired and asked Li Zongren[9]
to lead negotiations on his behalf. It was OK! We accepted
negotiations and put forward some principles. Zhang Zhizhong[10]
headed the GMD side. He arrived in Beijing and negotiations went on for
20 days. We proposed [a draft with] 8 chapters and 24 clauses. In
the meantime, our armed forces were ready to cross the Yangtze. If the
draft were signed, nothing would happen. If not, we crossed the river.
Khi tôi rời Nam Kinh vào cuối tháng 10 năm 1946—Đồng chí Đổng Tất
Vũ [8] rời Nam Kinh vào tháng 1 năm 1947—tôi đã nói rằng
chính Quốc Dân Đảng đã đóng cánh cửa đàm phán. Tuy nhiên, chúng tôi thấy rằng
sẽ là bất lợi nếu đàm phán bắt đầu vào tháng 7 năm 1947. Bởi vì, như anh đã
nói, cán cân lực lượng không có lợi cho chúng tôi. Do đó, chúng tôi tiếp tục
chiến đấu cho đến năm 1949, năm chúng tôi có thể đảm bảo chiến thắng của mình
một cách quyết định. Vào thời điểm đó, Giang đã nghỉ hưu và yêu
cầu Lý Tông Nhân [9] lãnh đạo các
cuộc đàm phán thay mặt ông. Không sao cả! Chúng tôi chấp nhận đàm phán và đưa
ra một số nguyên tắc. Trương Chí Trung [10] đứng đầu phía
Quốc Dân Đảng. Ông đến Bắc Kinh và các cuộc đàm phán diễn ra trong 20 ngày.
Chúng tôi đề xuất [một dự thảo] gồm 8 chương và 24 điều khoản. Trong khi đó,
lực lượng vũ trang của chúng tôi đã sẵn sàng vượt sông Dương Tử. Nếu dự thảo
được ký, sẽ không có gì xảy ra. Nếu không, chúng tôi đã vượt sông.
The GMD delegation agreed to sign the draft, but when brought back to
Nanjing, the draft was rejected by the American Ambassador. So Li retired
and a million troops of ours crossed Yangtze. During the campaign, the
armies under Comrade Lin Biao’s command captured Wuhan.
There was an ironic development: when the negotiations were going on, Li
Zongren moved his government to Guangzhou, [and] the Soviet Ambassador went
with him. The American counterpart, however, stayed in Nanjing.
When Nanjing was liberated, he was still there. He told a Chinese
intellectual that if the Chinese Communist Government wanted diplomatic
relations with the United States, then the US would not withdraw its Embassy
from China, and would even be the first to recognize the new China and be
willing to render China aid worth $5 billion. The US ambassador wanted to
buy us, but the liberation armies did not care, storming the [embassy] compound
and he had to escape. Britain was sillier, sending a gunboat that fired
at us. We terminated this boat.
Phái đoàn GMD đồng ý ký vào dự thảo, nhưng khi đưa về Nam Kinh, dự thảo
đã bị Đại sứ Hoa Kỳ bác bỏ. Vì vậy, Lý đã nghỉ hưu và một
triệu quân của chúng tôi đã vượt sông Dương Tử. Trong chiến dịch, quân đội dưới
sự chỉ huy của đồng chí Lâm Bưu đã chiếm được Vũ
Hán.
Có một diễn biến trớ trêu: khi các cuộc đàm phán đang diễn ra, Lý Tông
Nhân đã chuyển chính phủ của mình đến Quảng Châu, [và] Đại
sứ Liên Xô đã đi cùng ông. Tuy nhiên, người đồng cấp Hoa Kỳ vẫn ở lại Nam Kinh.
Khi Nam Kinh được giải phóng, ông vẫn ở đó. Ông đã nói với một trí thức Trung
Quốc rằng nếu Chính phủ Cộng sản Trung Quốc muốn quan hệ ngoại giao với Hoa Kỳ,
thì Hoa Kỳ sẽ không rút Đại sứ quán khỏi Trung Quốc và thậm chí sẽ là nước đầu
tiên công nhận Trung Quốc mới và sẵn sàng cung cấp cho Trung Quốc viện trợ trị
giá 5 tỷ đô la. Đại sứ Hoa Kỳ muốn mua chuộc chúng tôi, nhưng quân đội giải
phóng không quan tâm, đã tấn công vào khu nhà [đại sứ quán] và ông ta phải trốn
thoát. Anh thì ngốc nghếch hơn, đã cử một tàu pháo bắn vào chúng tôi. Chúng tôi
đã tiêu diệt con tàu này.
Yet, at any rate, we still think that Stalin is a great Marxist-Leninist.
After Shanghai was liberated, Liu Shaoqi went to Moscow. Stalin
rendered self-criticism—in an implicit way—asking this question: “Did my
telegram sent in August 1945 obstruct your war of liberation?” Liu Shaoqi
answered “No.” and did not say [anything] further. Maybe Comrade
Jiang Qing[11]
was also at that meeting because she was in Moscow for medical treatment.
When proposing a toast, Stalin even said: “Now I am quite old. My
concern now is that after my death, these comrades—he pointed to Voroshilov,
Molotov and others—will be afraid of imperialism.” The reason Stalin said
so was that his worry about atomic bombs had not cleared. But maybe, the
atomic issue had found some solution as it was 1949 at that time—i.e., the
Second World War had ended five years [earlier], the Chinese Revolution had
ended—yet the US had not used its atomic weapons. What Stalin spoke of
now has come true.
Tuy nhiên, dù sao đi nữa, chúng ta vẫn nghĩ rằng Stalin là một người theo
chủ nghĩa Marx-Lenin vĩ đại. Sau khi Thượng Hải được giải phóng, Lưu Thiếu
Kỳ đã đến Moskva. Stalin đã tự phê bình -
theo cách ngầm hiểu - bằng cách đặt câu hỏi này: "Liệu bức điện tín của
tôi gửi vào tháng 8 năm 1945 có cản trở cuộc chiến tranh giải phóng của các
đồng chí không?" Lưu Thiếu Kỳ trả lời
"Không." và không nói [bất cứ điều gì] thêm nữa. Có thể đồng chí Giang
Thanh [11] cũng có mặt tại cuộc họp đó vì bà đang ở Moskva để
điều trị y tế. Khi đề xuất nâng ly, Stalin thậm chí còn nói:
"Bây giờ tôi đã khá già rồi. Mối lo ngại của tôi bây giờ là sau khi tôi
mất, những đồng chí này - ông chỉ vào Voroshilov, Molotov và những người khác
- sẽ sợ chủ nghĩa đế quốc." Lý do Stalin nói như vậy là vì
nỗi lo của ông về bom nguyên tử vẫn chưa tan biến. Nhưng có lẽ, vấn đề nguyên
tử đã tìm ra giải pháp nào đó vì lúc đó là năm 1949 - tức là, Chiến tranh thế
giới thứ hai đã kết thúc năm năm [sớm hơn], Cách mạng Trung Quốc đã kết thúc -
nhưng Hoa Kỳ vẫn chưa sử dụng vũ khí nguyên tử của mình. Những gì Stalin nói bây giờ đã trở
thành sự thật.
That is to support my opinion that the closer your war comes to victory,
the more obstructive and treacherous the revisionist Soviets—who for sure
cannot compare to Stalin—will be. Maybe I am overstating. It will
be better if this prediction is not proven true. But I refer to past
experiences in order to make you vigilant.
Vo Nguyen Giap: It is said that when the liberation armies reached the
Yangtze, Stalin advised you not to move further southward. Is it true?
Zhou Enlai: Our armies attacked Dabie in mid-1947 and crossed the Yangtze
in 1949. The Soviet Embassy accompanied Li Zongren’s [Nationalist]
government to Guangzhou. At that time, Jiang was in Ningbo. The US
Embassy remained in Nanjing.
Đó là để ủng hộ quan điểm của tôi rằng cuộc chiến của các bạn càng gần
đến chiến thắng, thì Liên Xô xét lại - những người chắc chắn không thể so sánh
với Stalin - sẽ càng cản trở và phản bội. Có lẽ
tôi đang nói quá. Sẽ tốt hơn nếu dự đoán này không được chứng minh là đúng.
Nhưng tôi nhắc đến những kinh nghiệm trong quá khứ để khiến các bạn cảnh giác.
Võ Nguyên Giáp: Người ta nói rằng khi quân giải phóng tiến đến sông
Dương Tử, Stalin đã khuyên các bạn không nên tiến xa
hơn về phía nam. Có đúng không?
Chu Ân Lai: Quân đội của chúng tôi đã tấn công
Đại Biệt vào giữa năm 1947 và vượt sông Dương Tử vào năm 1949. Đại sứ quán Liên
Xô đã đi cùng chính phủ [Quốc dân đảng] của Lý Tông
Nhân đến Quảng Châu. Vào thời điểm đó, Giang đang ở Ninh Ba. Đại
sứ quán Hoa Kỳ vẫn ở Nam Kinh.
The US ambassador stayed in Nanjing because he understood that Jiang
could not stop us. But the Soviets went to Guangzhou because Soviet
intelligence had predicted that the liberation armies could not cross the
Yangtze. According to them, if we did so, the US would intervene, and use
atomic bombs. So they believed that the Yangtze in the end would be the
dividing line: the North would be controlled by the CCP and the South by the
GMD. The US thought otherwise: if they supported Jiang, the situation
would not be different. If they intervened, they would have an additional
burden at the time when the European issues had not been settled.
Đại sứ Hoa Kỳ ở lại Nam Kinh vì ông hiểu rằng Giang không thể ngăn cản
chúng ta. Nhưng Liên Xô đã đến Quảng Châu vì tình báo Liên Xô đã dự đoán rằng
quân giải phóng không thể vượt sông Dương Tử. Theo họ, nếu chúng ta làm như
vậy, Hoa Kỳ sẽ can thiệp và sử dụng bom nguyên tử. Vì vậy, họ tin rằng cuối
cùng sông Dương Tử sẽ là ranh giới phân chia: miền Bắc sẽ do ĐCSTQ kiểm soát và
miền Nam do Quốc dân đảng kiểm soát. Hoa Kỳ nghĩ khác: nếu họ ủng hộ Giang, tình hình sẽ không
khác. Nếu họ can thiệp, họ sẽ có thêm gánh nặng vào thời điểm các vấn đề châu
Âu chưa được giải quyết.
Zhou Enlai: Now I turn to the second issue. You have heard about
the recent incident in Battambang. It is said that this was caused by the
Red elements [in Cambodian forces]. However, maybe it was caused by the
US-backed forces with the aim of dividing our forces.[12]
Pham Van Dong: Perhaps. This area is under the influence of the Son
Ngoc Thanh[13]
group which came from Thailand.
Chen Yi: Not under the influence of the Cambodian Party?
Pham Van Dong: Concerning the Cambodian Party, we cannot say whether they
played any role [in this incident] or not.
Zhou Enlai: Is there any suspicion that the weapons we sent to you
through Cambodia were distributed to Chinese [living in Cambodia] by the
Cambodian Party?
Pham Van Dong: No, maybe these are old weapons. But we are not
sure. When we return to Hanoi, we will ask and then inform you about it.
Chu Ân Lai: Bây giờ tôi chuyển sang vấn đề thứ
hai. Ông đã nghe về vụ việc gần đây ở Battambang. Người ta nói rằng vụ việc này
do các phần tử Đỏ [trong lực lượng Campuchia] gây ra. Tuy nhiên, có thể do lực
lượng do Hoa Kỳ hậu thuẫn gây ra với mục đích chia rẽ lực lượng của chúng
ta.[12]
Phạm Văn Đồng: Có thể. Khu vực này nằm dưới sự ảnh hưởng của nhóm Sơn
Ngọc Thành[13] đến từ Thái Lan.
Trần Nghị: Không nằm dưới sự ảnh hưởng của Đảng
Campuchia?
Phạm Văn Đồng: Về Đảng Campuchia, chúng tôi không thể nói liệu họ có
đóng vai trò gì [trong vụ việc này] hay không.
Chu Ân Lai: Có nghi ngờ gì không rằng vũ khí chúng tôi gửi cho ông qua Campuchia được Đảng
Campuchia phân phối cho người Trung Quốc [sống ở Campuchia]?
Phạm Văn Đồng: Không, có thể đây là vũ khí cũ. Nhưng chúng tôi không
chắc chắn. Khi chúng tôi trở về Hà Nội, chúng tôi sẽ hỏi và sau đó thông báo
cho ông về việc này.
Zhou Enlai: On Sept. 30th, Douc Rasy, Cambodian vice premier,
said that Lon Nol might reform his cabinet. Sihanouk once said that Lon
Nol should invite some red elements into his cabinet, according to which Chau
Seng[14]
will be appointed vice premier in charge of financial affairs, So Nem[15]
will replace Douc Rasy and be minister of planning. Maybe So Nem is a
real leftist, so he was rejected. Chau Seng belongs to Sihanouk’s
faction. Yet, he is said to be leftist. He also said that the Lon
Nol cabinet should be reformed. He suggested a list of nominees but Lon
Nol disagreed. This news was disclosed by Meyer.[16]
If the Lon Nol cabinet collapses, Sihanouk will invite Pen Nouth,[17]who
is neutral to form a government.
Chu Ân Lai: Ngày 30 tháng 9, Douc Rasy,
phó thủ tướng Campuchia, nói rằng Lon Nol có thể cải tổ nội các của
mình. Sihanouk từng nói rằng Lon Nol nên mời một số thành phần đỏ
vào nội các của mình, theo đó Chau Seng [14] sẽ được bổ nhiệm làm phó
thủ tướng phụ trách các vấn đề tài chính, So Nem [15] sẽ thay thế Douc
Rasy và làm bộ trưởng kế hoạch. Có thể So Nem là một người cánh tả
thực sự, vì vậy ông đã bị từ chối. Chau Seng thuộc phe của Sihanouk.
Tuy nhiên, ông ta được cho là cánh tả. Ông ta cũng nói rằng nội các Lon Nol
nên được cải tổ. Ông ta đề xuất một danh sách những người được đề cử nhưng Lon
Nol không đồng ý. Tin tức này đã được Meyer tiết lộ.[16] Nếu
nội các Lon Nol sụp đổ, Sihanouk sẽ mời Pen Nouth,[17]
người trung lập để thành lập chính phủ.
On 4 April 1967, the Cambodian National Assembly held an urgent session.
A resolution giving Sihanouk special powers passed after heated debates.
Some people held a demonstration in front of the Royal Palace. They
were then invited inside the Palace and were received by the Queen.
Sihanouk announced the resolution of the National Assembly and said that
he was determined to be neutral, against both rightists and leftists. Our
embassy there came to the conclusion that he was mainly against the leftists. But
why did he appoint Pen Nouth to set up the government? There are some
contradictions here. Later, the Queen called on the people to unite
against the enemy. In Kamdan province, there were leaflets against
Khimsamthan who might be leftist. And in Kompong Chom and Stungstreng,
there were demonstrations supporting Sihanouk’s policy against the leftists.
Ngày 4 tháng 4 năm 1967, Quốc hội Campuchia đã họp phiên họp khẩn cấp.
Một nghị quyết trao cho Sihanouk những quyền hạn đặc biệt đã được thông
qua sau những cuộc tranh luận gay gắt. Một số người đã tổ chức biểu tình trước
Cung điện Hoàng gia. Sau đó, họ được mời vào bên trong Cung điện và được Nữ
hoàng tiếp đón. Sihanouk công bố nghị quyết của Quốc hội và nói rằng ông
quyết tâm trung lập, chống lại cả cánh hữu và cánh tả. Đại sứ quán của chúng
tôi ở đó đã đi đến kết luận rằng ông chủ yếu chống lại cánh tả. Nhưng tại sao
ông lại chỉ định Pen Nouth thành lập chính phủ? Có một số mâu thuẫn ở
đây. Sau đó, Nữ hoàng kêu gọi nhân dân đoàn kết chống lại kẻ thù. Ở tỉnh
Kamdan, có những tờ rơi chống lại Khimsamthan, những người có thể là
cánh tả. Và ở Kompong Chom và Stungstreng, có những cuộc biểu tình ủng hộ chính
sách của Sihanouk chống lại những người cánh tả.
In short, the situation is still changing after the Battambang incident.
In Cambodia, there are two cabinets: the official and the shadow one.
The shadow cabinet wrote: “Our country is under a threat. The
Vietminh is opening a front in Battambang. We have to deal with the enemy
on two fronts: against the liberal Khmers and against the Red elements.
In the past, the Cambodian Government had to fight only the US
imperialists and now the Communist imperialists as well. Our attitude
towards the Communists is always correct. So why do they attack us now?”
Why does Cambodia have such an attitude towards the NLF? The reasons as I
see it are: the NLF tries to pull the US troops to the Cambodian border in
order to cause Cambodian troops to shoot at them, thus getting Cambodia
involved in the war.
Tóm lại, tình hình vẫn đang thay đổi sau sự kiện Battambang. Ở Campuchia,
có hai nội các: nội các chính thức và nội các bóng tối. Nội các bóng tối viết:
“Đất nước chúng ta đang bị đe dọa. Việt Minh đang mở một mặt trận ở Battambang.
Chúng ta phải đối phó với kẻ thù trên hai mặt trận: chống lại những người Khmer
tự do và chống lại các phần tử Đỏ. Trước đây, Chính phủ Campuchia chỉ phải
chiến đấu với đế quốc Mỹ và bây giờ là cả đế quốc Cộng sản nữa. Thái độ của
chúng ta đối với những người Cộng sản luôn đúng đắn. Vậy tại sao bây giờ họ lại
tấn công chúng ta?” Tại sao Campuchia lại có thái độ như vậy đối với Mặt
trận Giải phóng miền Nam? Theo tôi thấy thì lý do là: Mặt trận Giải
phóng miền Nam cố gắng kéo quân đội Hoa Kỳ đến biên
giới Campuchia để khiến quân đội Campuchia bắn vào họ, do đó khiến
Campuchia tham gia vào cuộc chiến.
The NLF intentionally ordered more than 2,000 people to come to Cambodia
as refugees. There are 7 medical doctors operating among these people,
rendering medical care and influencing the Cambodians. Lon Nol was
criticized by the leftists and he was also unhappy. Lon Nol said that
because of the serious situation, he suspended helping the NLF. Yet, he
did not mention the weapons that had arrived in Cambodia. He also
suspended the transportation of rice. In addition, Lon Nol ordered
a stricter control over border smuggling to threaten the NLF. This,
however, was for show only, [and did] not have important substance.
Vo Nguyen Giap: Some cases occurred recently in the border areas between
South Vietnam and Cambodia. These include: an attack by an American
battalion across the border. Forces from our Liberation Army helped units
of the Cambodian armed forces to fight back. The American battalion had
to withdraw. During the US Junction City Campaign, Vietnamese civilians
and troops evacuated to Cambodia.
Mặt trận Giải phóng miền Nam cố tình ra
lệnh cho hơn 2.000 người đến Campuchia tị nạn. Trong số những người này
có 7 bác sĩ đang làm việc, chăm sóc y tế và gây ảnh hưởng đến người dân
Campuchia. Lon Nol bị phe cánh tả chỉ trích và ông cũng không hài lòng. Lon
Nol nói rằng vì tình hình nghiêm trọng nên ông đã đình chỉ việc giúp Mặt
trận Giải phóng miền Nam. Tuy nhiên, ông không đề
cập đến vũ khí đã đến Campuchia. Ông cũng đình
chỉ việc vận chuyển gạo. Ngoài ra, Lon Nol còn ra lệnh kiểm soát chặt chẽ hơn việc buôn lậu qua biên giới để đe dọa Mặt
trận Giải phóng miền Nam. Tuy nhiên, điều này chỉ mang tính hình thức, [và]
không có nội dung quan trọng.
Võ Nguyên Giáp: Một số trường hợp gần đây đã xảy ra ở khu vực biên
giới giữa Nam Việt Nam và Campuchia. Bao gồm: một tiểu
đoàn Mỹ tấn công qua biên giới. Lực lượng Quân đội Giải phóng của
chúng tôi đã giúp các đơn vị của lực lượng vũ trang Campuchia chống trả.
Tiểu đoàn Mỹ đã phải rút lui. Trong Chiến dịch Junction City của Hoa Kỳ,
thường dân và quân đội (Việt Nam đã di tản sang
Campuchia.
Pham Van Dong: Some Vietnamese medical doctors came there to treat
[Cambodian] people. However, we have to be very careful with this.
Zhou Enlai: That’s correct. Because misunderstanding can originate
from small matters. According to our sources, representatives of the NLF,
with directives from the Front, met with representatives of the “people’s”
faction in Cambodia [Ed. note: the Khmer Rouge, led by Pol Pot] and exchanged
opinions with them on the situation in Cambodia. Disagreements are mostly
on policies to deal with Lon Nol. We wish to win the sympathy of Lon Nol,
but they oppose him. Struggle can be intensified, but it is not necessary
to conduct armed struggle in Cambodia. At this moment, Vietnam’s victory
is the first priority. If the Vietnam-Cambodian border areas are
blockaded, armed forces in South Vietnam will be facing difficulties, [and]
then the Cambodian revolutionary forces will not proceed.
Phạm Văn Đồng: Một số bác sĩ Việt Nam đã đến đó để chữa bệnh cho
người dân [Campuchia]. Tuy nhiên, chúng ta phải rất cẩn thận với điều này.
Chu Ân Lai: Đúng vậy. Bởi vì sự hiểu lầm có thể
bắt nguồn từ những vấn đề nhỏ. Theo nguồn tin của chúng tôi, đại diện của Mặt
trận Giải phóng miền Nam Việt Nam, với chỉ thị của Mặt trận, đã gặp
đại diện của phe "nhân dân" ở
Campuchia [Ghi chú của biên tập viên: Khmer Đỏ,
do Pol Pot lãnh đạo] và trao đổi ý kiến với họ về tình hình ở
Campuchia. Những bất đồng chủ yếu là về chính sách đối phó với Lon Nol.
Chúng tôi muốn giành được sự đồng cảm của Lon Nol, nhưng họ phản đối ông
ta. Đấu tranh có thể được tăng cường, nhưng không nhất thiết phải tiến hành đấu
tranh vũ trang ở Campuchia. Vào thời điểm này, chiến thắng của Việt Nam là ưu
tiên hàng đầu. Nếu các khu vực biên giới Việt
Nam-Campuchia bị phong tỏa, lực lượng vũ trang ở Nam Việt Nam sẽ gặp khó khăn,
[và] khi đó lực lượng cách mạng Campuchia sẽ không tiến hành.
The struggle of Vietnam is in the common interest of the Indochinese and
Southeast Asian peoples, and the victory of this struggle is of a decisive
nature. In this situation, the Cambodian struggle, even an armed
struggle, has limited objectives. Therefore even in case victories are
gained, they are also limited, and indecisive in nature, not to mention that
they are easily lost. So on this matter, one has to know how to place the
overall interest above the limited ones. However, if the struggle is initiated
by the people themselves, the story will be different. In that case, the
struggle is irresistible, because the people will naturally stand up against
oppression. They will have to undergo repression, but will also learn
lessons. The job of a revolutionary party is to lead the struggle.
In sum, in the event that the struggle of the South Vietnamese people
succeeds, there is hope for the struggle in Cambodia. This logic should
be made clear to the “people’s” faction in Cambodia.
Cuộc đấu tranh của Việt Nam là vì lợi ích chung của nhân dân Đông Dương
và Đông Nam Á, và thắng lợi của cuộc đấu tranh này có tính chất quyết định.
Trong tình hình này, cuộc đấu tranh của Campuchia, ngay cả một cuộc đấu tranh
vũ trang, có mục tiêu hạn chế. Do đó, ngay cả khi giành được chiến thắng, chúng
cũng có giới hạn, và mang tính chất không quyết định, chưa kể đến việc chúng dễ
bị mất. Vì vậy, trong vấn đề này, người ta phải biết cách đặt lợi ích chung lên
trên lợi ích hạn chế. Tuy nhiên, nếu cuộc đấu tranh do chính nhân dân khởi
xướng, thì câu chuyện sẽ khác. Trong trường hợp đó, cuộc đấu tranh là không thể
cưỡng lại được, bởi vì nhân dân sẽ tự nhiên đứng lên chống lại áp bức. Họ sẽ
phải chịu sự đàn áp, nhưng cũng sẽ học được bài học. Nhiệm vụ của một đảng cách
mạng là lãnh đạo cuộc đấu tranh. Tóm lại, trong trường hợp cuộc đấu tranh của nhân dân Nam Việt Nam thành công, sẽ có hy vọng cho cuộc đấu tranh ở Campuchia. Logic này cần
được làm rõ với phe "nhân dân" ở
Campuchia.
Pham Van Dong: We have often tried to persuade them. And we have to
continue to do so.
Zhou Enlai: That’s correct, as each party has its independence.
Vo Nguyen Giap: But before they agreed with us.
Pham Van Dong: We still do not know fully to what extent the struggle is
organized, and to what extent it is provoked by the enemy.
Vo Nguyen Giap: Our comrades in the South have sent people to talk with
the “people’s” faction.
Pham Van Dong: The information that the NLF contacted the “people’s”
faction is correct because we asked COSVN [Central Office for South Vietnam] to
contact directly the faction.
Phạm Văn Đồng: Chúng tôi đã nhiều lần cố gắng thuyết phục họ. Và
chúng tôi phải tiếp tục làm như vậy.
Chu Ân Lai: Đúng vậy, vì mỗi đảng đều có sự độc
lập của mình.
Võ Nguyên Giáp: Nhưng trước khi họ đồng ý với chúng tôi.
Phạm Văn Đồng: Chúng tôi vẫn chưa biết đầy đủ về mức độ tổ chức cuộc
đấu tranh và mức độ kích động của kẻ thù.
Võ Nguyên Giáp: Các đồng chí của chúng tôi ở miền Nam đã cử người đến
nói chuyện với phe "nhân dân".
Phạm Văn Đồng: Thông tin Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam liên
lạc với phe "nhân dân" là đúng vì chúng tôi đã yêu cầu COSVN -
Cục R [Cơ quan
Trung ương của Nam Việt Nam] liên lạc trực tiếp với phe này.
Zhou Enlai: Comrade Nguyen Thuong[18]
said that it was necessary to develop good relations with Cambodia. I see
two possibilities. One, Sihanouk uses this situation to exert pressure on
Cambodian revolutionary forces with a view to balancing the left and the right
forces. This is the maneuver that he usually resorts to. Two, to
show his policy of neutrality: all forces in Cambodia, whether they are
pro-Chinese and pro-Vietnamese or pro-US, are controlled by him. In
general, as I told you before, we have to win his sympathy, and at the same
time, be ready for delivering goods through Cambodia when the situation
permits. Frequent contacts with the Chinese General Staff and Ministry of
Transportation and Communication, therefore should be maintained.
Chu Ân Lai: Đồng chí Nguyễn
Thương [18] nói rằng cần phải phát triển quan hệ tốt với
Campuchia. Tôi thấy có hai khả năng. Một là Sihanouk lợi dụng tình hình
này để gây sức ép lên lực lượng cách mạng Campuchia nhằm cân bằng lực lượng tả
và hữu. Đây là chiêu mà ông ta thường dùng đến. Hai là để thể hiện chính sách
trung lập của mình: mọi lực lượng ở Campuchia, dù là thân Trung Quốc, thân Việt
Nam hay thân Mỹ, đều do ông ta kiểm soát. Nhìn chung, như tôi đã nói với đồng
chí trước đây, chúng ta phải giành được sự đồng tình của ông ta, đồng thời phải sẵn sàng cung cấp hàng hóa qua Campuchia khi
tình hình cho phép. Do đó, cần duy trì liên lạc thường xuyên với Bộ Tổng
tham mưu Trung Quốc và Bộ Giao thông Vận tải.
[1] Song Ziwen (T.V.
Soong) was Jiang Jieshi’s brother-in-law and Nationalist China’s prime minister
and foreign minister.
[2] Lu Dingyi was an
alternate member of the CCP Politburo, a member of the CCP Central Secretariat,
head of the Propaganda Department of the CCP CC, and vice premier of the PRC
until his purge early in 1966.
[3] Wang Ruofei was a
CCP Politburo member who died in a plane crash in 1946.
[4]Hu Zongnan was one
of the leading GMD generals.
[5]A.Y. Orlov (?-1949),
also known as Zhelepin, also known as Terebin, Soviet military intelligence
agent who served as liaison with the CCP leadership in Yanan and later in
northern Shanxi and Hebei.
[1] Tống Tử Văn (Tống Tử Văn) là anh rể của Tưởng Giới
Thạch và là thủ tướng kiêm bộ trưởng ngoại giao của Quốc dân
đảng Trung Quốc.
[2] Lỗ Định Nghĩa là ủy viên dự khuyết
Bộ Chính trị ĐCSTQ, ủy viên Ban Bí thư Trung ương ĐCSTQ, trưởng Ban Tuyên giáo
Trung ương ĐCSTQ và phó thủ tướng nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa cho đến khi
bị thanh trừng vào đầu năm 1966.
[3] Vương Nhược Phi là ủy viên Bộ Chính
trị ĐCSTQ đã tử nạn trong một vụ tai nạn máy bay năm 1946.
[4] Hồ Tông Nam là một trong những
tướng lĩnh hàng đầu của Quốc dân đảng.
[5] A.Y. Orlov (?-1949), còn được gọi là Zhelepin, còn được gọi là
Terebin, điệp viên tình báo quân sự Liên Xô, từng là người liên lạc với lãnh
đạo ĐCSTQ ở Diên An và sau đó là ở phía bắc Sơn Tây và Hà Bắc.
[6] Liu Bocheng was one
of the most important CCP military commanders during the Chinese civil war from
1946 to 1949.
[7]Song Qingling (Soong
Chingling) was Sun Yat-sen’s wife and Jiang Jieshi’s sister-in-law. She was the
only pro-Communist member of the Song family.
[8]In the 1940s, Dong
Biwu was a CCP Politburo member and, second to Zhou Enlai, deputy secretary of
the CCP’s Southern Bureau.
[9] Li Zongren was
acting president of the Chinese Nationalist government in 1949 after Jiang
Jieshi’s resignation in January that year.
[10]Zhang Zhizhong was
head of the delegation representing the Nationalist Government in peace
negotiations with the CCP in spring 1949.
[5] A.Y. Orlov (?-1949), còn được
gọi là Zhelepin, còn được gọi là Terebin, điệp viên tình báo
quân sự Liên Xô, từng là người liên lạc với lãnh đạo Đảng Cộng hòa ở Diên An và
sau đó là ở phía bắc Sơn Tây và Hà Bắc.
[6] Lưu Bá Thành là một trong những
chỉ huy quân sự quan trọng nhất của ĐCSTQ trong cuộc nội chiến Trung Quốc từ
năm 1946 đến năm 1949. [7] Song Qingling (Soong
Chingling) là vợ của Tôn Dật Tiên và là chị dâu của Jiang
Jieshi. Cô là thành viên thân Cộng sản duy nhất của gia đình Song.
[8]Vào những năm 1940, Dong Biwu là Ủy viên Bộ Chính
trị của ĐCSTQ và đứng thứ hai sau Chu Ân Lai, Phó bí thư Cục
phía Nam của ĐCSTQ.
[9] Li Zongren là quyền chủ tịch
của chính phủ Quốc dân đảng Trung Quốc vào năm 1949 sau khi Jiang
Jieshi từ chức vào tháng 1 năm đó.
[10] Trương Chí Trung là người đứng đầu
đoàn đại biểu Chính phủ Quốc dân đảng đàm phán hòa bình với ĐCSTQ vào mùa xuân
năm 1949.
[11]Mao Zedong’s third
wife, who was in Moscow for medical treatment in the summer of 1949.
[12] A reference to the
early 1967 “Samlaut uprising” in western Battambang province, which was
directed against then provincial governor Lon Nol’s collection of rice at
prices far below market value.
[13] Leader of
Cambodia’s small nationalist movement in the 1930s, held power briefly as Prime
Minister August-October 1945, opposed Prince Sihanouk in the 1960s, prime
minister again under Lon Nol from March to October 1972.
[14] Cambodian leftist
politician.
[15] Son Ngoc Minh
(Achar Mean) (1920-72), a Cambodian Buddhist monk who composed his pseudonym
from his two heroes Son Ngoc Thanh and Ho Chi Minh when he joined the struggle
against the French. Chairman of the Khmer Issarak Front in the 1950s. After the
1954 Geneva Agreements, he and 500 other Cambodians went into exile in North
Vietnam. Many of them returned to fight with the Khmer Rouge in 1971-72, and
disappeared shortly thereafter. Rumors in Vietnam have it that Son Ngoc Minh
was poisoned to death by Ieng Sary in Beijing.
[11] Người vợ thứ ba của Mao Trạch Đông, người đã đến Moscow để điều trị
y tế vào mùa hè năm 1949.
[12] Một tài liệu tham khảo về "cuộc nổi dậy
Samlaut" đầu năm 1967 ở tỉnh Battambang phía tây, nhằm vào việc thu
gom gạo của thống đốc tỉnh khi đó là Lon Nol với giá thấp hơn nhiều so
với giá thị trường.
[13] Lãnh đạo phong trào dân tộc chủ nghĩa nhỏ của Campuchia vào những
năm 1930, nắm quyền trong thời gian ngắn với tư cách là Thủ tướng từ tháng 8
đến tháng 10 năm 1945, phản đối Hoàng thân Sihanouk vào những năm 1960,
một lần nữa làm thủ tướng dưới thời Lon Nol từ tháng 3 đến tháng 10 năm
1972.
[14] Chính trị gia cánh tả Campuchia.
[15] Sơn Ngọc Minh (Achar Mean) (1920-72), một nhà sư Phật giáo
Campuchia đã đặt bút danh của mình từ hai anh hùng của mình là Sơn Ngọc
Thành và Hồ Chí Minh khi ông tham gia cuộc đấu tranh chống Pháp. Chủ
tịch Mặt trận Khmer Issarak vào những năm 1950. Sau Hiệp định Geneva năm
1954, ông và 500 người Campuchia khác đã lưu vong ở Bắc Việt Nam. Nhiều người
trong số họ đã trở về để chiến đấu với Khmer Đỏ vào năm 1971-72, và biến
mất ngay sau đó. Tin đồn ở Việt Nam cho rằng Sơn Ngọc Minh đã bị Ieng
Sary đầu độc đến chết ở Bắc Kinh.
[16]Charles Meyer, a
close adviser of Sihanouk.
[17]Pen Nouth (1906-?)
was Sihanouk’s closest political adviser, serving as prime minister 1948-49,
1952-55, 1958, 1961-62, and 1967-69. He also headed the Royal Government
of National Union, set up in Beijing in May 1970, and greeted Sihanouk when he returned
to Cambodia in 1975.
[18] Nguyen Thuong,
career diplomat and lawyer who, after having served as ambassador to Guinea,
became DRV representative to Cambodia in 1966, and ambassador when the DRV
recognized Cambodia in August 1967. Served until 1975 (from 1970 with
Sihanouk’s GRUNK government). Later President of Vietnam’s Association of
Lawyers (until 1989).
Zhou Enlai recounts previous relations concerning Taiwan and the GMD,
America and the Soviet Union within the context of China’s recent history. He
also emphasizes the need for Cambodian support.
Author(s):
[16] Charles Meyer, cố vấn thân cận của Sihanouk.
[17] Pen Nouth (1906-?) là cố vấn chính trị thân cận nhất của Sihanouk,
giữ chức thủ tướng 1948-49, 1952-55, 1958, 1961-62 và 1967-69. Ông cũng đứng
đầu Chính phủ Hoàng gia Liên hiệp Quốc gia, được thành lập tại Bắc Kinh vào
tháng 5 năm 1970 và chào đón Sihanouk khi ông trở về Campuchia năm 1975.
[18] Nguyễn Thương, nhà ngoại giao và luật sư chuyên nghiệp, sau
khi làm đại sứ tại Guinea, đã trở thành đại diện của DRV tại Campuchia năm 1966 và là đại sứ khi DRV công nhận Campuchia vào tháng 8 năm
1967. Phục vụ cho đến năm 1975 (từ năm 1970 với chính phủ GRUNK của Sihanouk).
Sau đó là Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam (cho
đến năm 1989).
Chu Ân Lai kể lại các mối quan
hệ trước đây liên quan đến Đài Loan và GMD, Hoa Kỳ và Liên Xô trong bối cảnh lịch sử gần
đây của Trung Quốc. Ông cũng nhấn mạnh nhu cầu hỗ trợ của Campuchia.
Tác giả:
• Chu, Enlai
• Võ, Nguyên Giáp (Vo Nguyen Giap)
• Phạm, Văn Đồng (Phạm Văn Đồng)
• Chen, Yi
English version Google translated
https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/88621/download
No comments:
Post a Comment