Lãnh Thổ Lãnh Hải Việt-Nam: 20250130 CDTL Chuyen Di Ruoc giac Apr 19 1968 Mau Than Chu Len Lop

Zhou Enlai: According to us, at present, your acceptance of Johnson’s proposal for a limited cessation of US bombing of the North is not good timing and not advantageous. We are insistent on that judgment. For Johnson, it is now a question of how to survive the election year, how to avoid being held responsible for a lost war. He also wants to be seen as a man of “peace” as well as wanting to overcome present internal and external difficulties. These are his objectives, and his calculations are not [propitious] for any concrete outcome of the meeting. Comrade Nguyen Duy Trinh’s statement of January 28 last year [1967] had some influence on the international arena. It was not only felt in African and Asian countries, but some Western and Nordic countries as well. These countries understood that total cessation of bombing the North was the precondition for negotiations. Thus, that statement was supported not only by people in the world, but some Western governments, including De Gaulle’s.

Chu Ân Lai: Theo chúng tôi, hiện nay, việc đồng chí chấp nhận đề nghị của Johnson về việc ngừng ném bom hạn chế miền Bắc của Hoa Kỳ là không đúng thời điểm và không có lợi. Chúng tôi khẳng định với phán đoán nầy. Đối với Johnson, vấn đề bây giờ là làm sao để sống sót qua năm bầu cử, làm sao để tránh phải chịu trách nhiệm về một cuộc chiến tranh đã thua. Ông ta cũng muốn được coi là người của “hòa bình” cũng như muốn vượt qua những khó khăn trong và ngoài nước hiện nay. Đây là những mục tiêu của ông ta, và những tính toán của ông ta không [thuận lợi] cho bất kỳ kết quả cụ thể nào của cuộc họp. Tuyên bố của đồng chí Nguyễn Duy Trinh ngày 28 tháng 1 năm ngoái [1967] đã có một số ảnh hưởng đến trường quốc tế. Nó không chỉ được cảm nhận ở các nước châu Phi và châu Á, mà còn ở một số nước phương Tây và Bắc Âu. Các nước này hiểu rằng việc ngừng ném bom hoàn toàn miền Bắc là điều kiện tiên quyết cho các cuộc đàm phán. Vì vậy, tuyên bố đó không chỉ được thế giới ủng hộ mà còn được một số chính phủ phương Tây, bao gồm cả chính phủ De Gaulle ủng hộ.

So, when Johnson was facing the most difficult moment—I have not mentioned the exploding movement by the black Americans—you accepted his proposal. This act disappointed the people of the world. Pro-American circles were happy. The African and Asian countries, which had been supportive of your demand for a total cessation of bombing, were surprised. So were some Western countries, including France. You had accepted partial cessation of bombing, and then accepted the place for talks which was not Phnom Penh. You, therefore, compromised twice. You are not initiating, but to the contrary, are losing the posture for initiating. You were very quick to accept Warsaw as the meeting place, and by so doing, you did not create more difficulties for Johnson, but in fact helped him out. So Johnson now demanded more: he then proposed a list of 15 meeting places. Rusk mentioned this list too, without mentioning any place in Eastern Europe or Phnom Penh.

Vì vậy, khi Johnson đang đối mặt với thời điểm khó khăn nhất—tôi chưa đề cập đến phong trào bùng nổ của người Mỹ da đen—bạn đã chấp nhận đề xuất của ông ấy. Hành động này đã làm người dân thế giới thất vọng. Những nhóm ủng hộ Mỹ đã vui mừng. Các nước châu Phi và châu Á, vốn đã ủng hộ yêu cầu của bạn về việc ngừng ném bom hoàn toàn, đã rất ngạc nhiên. Một số nước phương Tây, bao gồm cả Pháp cũng vậy. Bạn đã chấp nhận ngừng ném bom một phần, và sau đó chấp nhận địa điểm đàm phán không phải là Phnom Penh. Do đó, bạn đã thỏa hiệp hai lần. Bạn không phải là người khởi xướng, mà ngược lại, đang mất đi tư thế khởi xướng. Bạn đã rất nhanh chóng chấp nhận Warsaw là địa điểm họp, và bằng cách đó, bạn đã không tạo thêm khó khăn cho Johnson, mà thực tế là đã giúp ông ấy. Vì vậy, Johnson bây giờ yêu cầu nhiều hơn: sau đó ông đề xuất một danh sách 15 địa điểm họp. Rusk cũng đề cập đến danh sách này, mà không đề cập đến bất kỳ địa điểm nào ở Đông Âu hoặc Phnom Penh.

I do not mean that Phnom Penh is necessarily a suitable place, but once you mentioned Phnom Penh, you have to keep insisting on it. Since you compromised from the position of totality to that of partiality [on the bombing halt], you now have to keep Phnom Penh [as the meeting place]. It is our assessment that these two compromises have diminished the firmness of the statement of January 28^th. From our experience, we see that negotiations must start when we have a stronger position, not a weak one. Johnson does not consider that the negotiations, meetings, or contacts will bring about any result. For him, at present, open contacts represent some assets. Or do you plan to obstruct the meeting when it is convened? If so, why did you accept partial cessation of bombing? What if they do not plan to obstruct the meeting? We do not understand your whole plan. We do not believe in other plans that have been mentioned by the Western press, either. Logically, there is one feasible plan.

Tôi không có ý nói rằng Phnom Penh nhất thiết là một nơi thích hợp, nhưng một khi ông đã nhắc đến Phnom Penh, ông phải tiếp tục nhấn mạnh về điều đó. Vì ông đã thỏa hiệp từ lập trường toàn diện sang lập trường thiên vị [về việc ngừng ném bom], nên giờ ông phải giữ Phnom Penh [là nơi họp]. Chúng tôi đánh giá rằng hai sự thỏa hiệp này đã làm giảm đi tính kiên quyết của tuyên bố ngày 28 tháng 1. Theo kinh nghiệm của chúng tôi, chúng tôi thấy rằng các cuộc đàm phán phải bắt đầu khi chúng tôi có lập trường mạnh hơn, chứ không phải là lập trường yếu. Johnson không cho rằng các cuộc đàm phán, cuộc họp hoặc các cuộc tiếp xúc sẽ mang lại bất kỳ kết quả nào. Đối với ông, hiện tại, các cuộc tiếp xúc mở đại diện cho một số lợi thế. Hay ông có kế hoạch cản trở cuộc họp khi nó được triệu tập? Nếu vậy, tại sao ông chấp nhận ngừng ném bom một phần? Còn nếu họ không có kế hoạch cản trở cuộc họp thì sao? Chúng tôi không hiểu toàn bộ kế hoạch của ông. Chúng tôi cũng không tin vào các kế hoạch khác mà báo chí phương Tây đã đề cập. Về mặt logic, chỉ có một kế hoạch khả thi.

Pham Van Dong: What plan?

Zhou Enlai: As I said, you have to ask for total cessation of bombing and contacts begin. But now, contacts will begin when there is a partial cessation. Before, the US stated that they would go anywhere to meet you. But when you proposed Phnom Penh, then they did not accept. Then you proposed Warsaw. I guess that the US would choose Warsaw, but they will play for time, suggesting 15 other places, waiting for you to suggest another place and then finally accepting Warsaw. When meeting you in Warsaw, they may propose that in return for American total cessation, you must stop assisting the South, which you of course will not accept. They then may mention indirect support from the North. The other day, Comrade Pham Van Dong said that [the North] would send weapons, and stop sending people to the South.

Phạm Văn Đồng: Kế hoạch gì?

Chu Ân Lai: Như tôi đã nói, các ông phải yêu cầu ngừng ném bom hoàn toàn và các cuộc tiếp xúc sẽ bắt đầu. Nhưng bây giờ, các cuộc tiếp xúc sẽ bắt đầu khi có một cuộc ngừng bắn một phần. Trước đây, Hoa Kỳ tuyên bố rằng họ sẽ đến bất cứ nơi nào để gặp các ông. Nhưng khi các ông đề xuất Phnom Penh, thì họ đã không chấp nhận. Sau đó, các ông đề xuất Warsaw. Tôi đoán rằng Hoa Kỳ sẽ chọn Warsaw, nhưng họ sẽ câu giờ, đề nghị 15 địa điểm khác, chờ các ông đề nghị một địa điểm khác và cuối cùng chấp nhận Warsaw. Khi gặp các ông ở Warsaw, họ có thể đề nghị rằng để đổi lấy việc Hoa Kỳ ngừng ném bom hoàn toàn, các ông phải ngừng hỗ trợ miền Nam, điều mà tất nhiên các ông sẽ không chấp nhận. Sau đó, họ có thể đề cập đến sự hỗ trợ gián tiếp từ miền Bắc. Hôm nọ, đồng chí Phạm Văn Đồng nói rằng [miền Bắc] sẽ gửi vũ khí và ngừng gửi người vào miền Nam.

Pham Van Dong: No, I have never said that, never, never.

[The two sides argued on this point and finally Zhou Enlai agreed that the misunderstanding was due to misinterpretation.]

Pham Van Dong: I would like to add one point: That we send people and troops to the South shows our entire nation’s will to fight the United States. This will of ours is like iron and stone, which is unshakable. We have faced some extremely difficult moments and you also have been concerned for us. But we are determined to advance forward, never allowing retreat. The whole of our nation is fighting the US to the final victory. The whole of the 31 million Vietnamese people are fighting to the final victory. Because you misheard, we have to tell you again.

Phạm Văn Đồng: Không, tôi chưa bao giờ nói thế, chưa bao giờ, chưa bao giờ.

[Hai bên tranh luận về điểm này và cuối cùng Chu Ân Lai đồng ý rằng sự hiểu lầm là do hiểu sai.]

Phạm Văn Đồng: Tôi muốn nói thêm một điểm: Việc chúng tôi đưa người và quân vào miền Nam thể hiện ý chí chiến đấu của toàn dân tộc chúng tôi chống lại Hoa Kỳ. Ý chí này của chúng tôi như sắt và đá, không thể lay chuyển. Chúng tôi đã phải đối mặt với một số thời điểm cực kỳ khó khăn và các bạn cũng đã lo lắng cho chúng tôi. Nhưng chúng tôi quyết tâm tiến lên, không bao giờ cho phép thoái lui. Toàn thể dân tộc chúng tôi đang chiến đấu với Hoa Kỳ cho đến chiến thắng cuối cùng. Toàn thể 31 triệu người dân Việt Nam đang chiến đấu cho chiến thắng cuối cùng. Vì các bạn đã nghe nhầm, chúng tôi phải nói lại với các bạn.

Zhou Enlai: For the North, US bombing and blockading are the acts of aggression. Maybe because of poor interpretation, one thing remains unclear to me: The US asked for the cessation of indirect assistance [to the South] and you accepted partial cessation of bombing [the North]. Is it a way of admitting that you are indirectly assisting the South?

Kang Sheng: This was repeated in the statements of January 1^st, December 8^th and 12^th.

Pham Van Dong: I do not know what you mean by referring to indirect assistance to the South?

[The two sides again argued on that point and the Chinese side introduced the term de-escalation.]

Pham Van Dong: Do you want to talk about de-escalation in assisting the South?

Chu Ân Lai: Đối với miền Bắc, việc Mỹ ném bom và phong tỏa là hành động xâm lược. Có lẽ vì diễn giải kém nên tôi vẫn chưa hiểu rõ một điều: Mỹ yêu cầu chấm dứt viện trợ gián tiếp [cho miền Nam] và các ông chấp nhận ngừng ném bom một phần [miền Bắc]. Đây có phải là cách thừa nhận rằng các ông đang gián tiếp hỗ trợ miền Nam không?

Khang Sinh: Điều này đã được nhắc lại trong các tuyên bố ngày 1 tháng 1, ngày 8 tháng 12 và ngày 12 tháng 12.

Phạm Văn Đồng: Tôi không biết ý ông khi nhắc đến viện trợ gián tiếp cho miền Nam là gì?

[Hai bên lại tranh luận về điểm đó và phía Trung Quốc đưa ra thuật ngữ giảm leo thang.]

Phạm Văn Đồng: Ông có muốn nói về việc giảm leo thang trong việc hỗ trợ miền Nam không?

Zhou Enlai: That’s correct.

Pham Van Dong: I would like to tell you our grand strategy applied in the anti-American war. We have talked with you about it since late 1966. This strategy is demonstrated in the following slogans: to defend the North, to liberate the South...We divided it into two aspects, or two steps, two stages, with a view to step by step defeating the US. We are still following this strategy. Now, I return to your question of whether we are de-escalating. If it is understood that de-escalating means less fighting, the answer should be an absolute no. If it is understood that de-escalation means some compromise, the answer is no; we didn’t think and act that way. To the contrary, we are all the more attacking, using diplomatic tactics, forcing them into a corner, mobilizing world opinion against the enemy. It is now the time for us to escalate and win over the enemy, not to de-escalate.

Chu Ân Lai: Đúng vậy.

Phạm Văn Đồng: Tôi muốn nói với ông về chiến lược lớn của chúng tôi được áp dụng trong cuộc chiến tranh chống Mỹ. Chúng tôi đã nói chuyện với ông về điều đó từ cuối năm 1966. Chiến lược này được thể hiện qua các khẩu hiệu sau: bảo vệ miền Bắc, giải phóng miền Nam... Chúng tôi chia thành hai phương diện, hoặc hai bước, hai giai đoạn, với mục đích từng bước đánh bại Hoa Kỳ. Chúng tôi vẫn đang thực hiện chiến lược này. Bây giờ, tôi quay lại câu hỏi của ông về việc chúng tôi có đang hạ nhiệt không. Nếu hiểu rằng hạ nhiệt có nghĩa là ít chiến đấu hơn, thì câu trả lời phải là hoàn toàn không. Nếu hiểu rằng hạ nhiệt có nghĩa là thỏa hiệp, thì câu trả lời là không; chúng tôi đã không nghĩ và hành động theo cách đó. Ngược lại, chúng tôi càng tấn công, sử dụng các chiến thuật ngoại giao, dồn họ vào chân tường, huy động dư luận thế giới chống lại kẻ thù. Bây giờ là lúc chúng ta phải leo thang và giành chiến thắng trước kẻ thù, chứ không phải là hạ nhiệt.

Zhou Enlai: As far as the South is concerned, from present small-scale fighting, you will conduct large-scale fighting, it means you escalate. But for the North, from asking for a total cessation of bombing to accepting the partial cessation, how can you consider it an escalation?

(Pham Van Dong smiled.)

Zhou Enlai: The other day, you accepted our assessment that the US would concentrate their forces to bomb the area between the 17^th and 20^th parallels, thus creating difficulties for us. More than that they can resume bombing at any time they want even when they have contacts with you. Whenever you do not respond [to their requests], they will resume bombing. Yet, world opinion has been supporting your demand for a total cessation. In all, we still hold that your statement helped Johnson out. We are talking to you on this matter in a frank way. You Vietnamese comrades say that your policy is to force the US into a corner. If you want to do so, you should have asked for the total cessation of bombing when they proposed partial cessation.... You accepted partial cessation and then accepted to meet; it means a compromise as compared with the previous position. The world public opinion also noticed that.

Chu Ân Lai: Về phía miền Nam, từ giao tranh nhỏ hiện nay, các ông sẽ tiến hành giao tranh lớn, tức là các ông leo thang. Nhưng đối với miền Bắc, từ yêu cầu ngừng ném bom toàn diện đến chấp nhận ngừng ném bom một phần, làm sao các ông có thể coi đó là leo thang?

(Phạm Văn Đồng cười.)

Chu Ân Lai: Hôm kia, các ông chấp nhận đánh giá của chúng tôi rằng Hoa Kỳ sẽ tập trung lực lượng ném bom khu vực giữa vĩ tuyến 17 và 20, do đó tạo ra khó khăn cho chúng tôi. Hơn nữa, họ có thể tiếp tục ném bom bất cứ lúc nào họ muốn ngay cả khi họ có liên lạc với các ông. Bất cứ khi nào các ông không trả lời [yêu cầu của họ], họ sẽ tiếp tục ném bom. Tuy nhiên, dư luận thế giới đã ủng hộ yêu cầu của các ông về việc ngừng ném bom toàn diện. Nhìn chung, chúng tôi vẫn cho rằng tuyên bố của các ông đã giúp Johnson. Chúng tôi đang nói chuyện với các ông về vấn đề này một cách thẳng thắn. Các đồng chí Việt Nam nói rằng chính sách của các ông là dồn Hoa Kỳ vào chân tường. Nếu các ông muốn làm như vậy, các ông nên yêu cầu ngừng ném bom toàn diện khi họ đề nghị ngừng ném bom một phần.... Các ông chấp nhận ngừng ném bom một phần rồi mới chấp nhận gặp mặt; nghĩa là có sự thỏa hiệp so với lập trường trước đó. Dư luận thế giới cũng nhận thấy điều đó.

Or do you still insist on either Warsaw or Phnom Penh to be the meeting place and then become obstructive if they do not respond? So what is your purpose in accepting the US proposal? For the US, they calculate that they would try to prolong the negotiating process once it starts. We hypothesize the situation as follows: you will insist on total cessation of bombing, upholding your 4 or 5-point position, then Harriman will not oppose it totally, playing for time and adding some more conditions. When you reject, the process will be prolonged. When you obstruct the meeting, they will not. They prolong it, thus reaching their target of solving their difficulties in this election year. So you help them a lot. The coming situation will prove this judgment. We believe in our judgment, it’s not my personal judgment but the one of our [Party] Central Committee. You said that you didn’t have any illusions. For the world public opinion, you have compromised. For your diplomatic struggle, you have been put in a passive position. You may suspect our assessment, but you will see it very clearly when negotiations start. Still, the key factor is the war itself.

Hay ông vẫn khăng khăng đòi Warsaw hoặc Phnom Penh là nơi gặp gỡ rồi sau đó lại cản trở nếu họ không phản hồi? Vậy mục đích của ông khi chấp nhận đề xuất của Hoa Kỳ là gì? Đối với Hoa Kỳ, họ tính toán rằng họ sẽ cố gắng kéo dài quá trình đàm phán một khi nó bắt đầu. Chúng tôi đưa ra giả thuyết tình hình như sau: ông sẽ khăng khăng đòi ngừng ném bom hoàn toàn, duy trì lập trường 4 hoặc 5 điểm của mình, sau đó Harriman sẽ không phản đối hoàn toàn, kéo dài thời gian và thêm một số điều kiện nữa. Khi ông từ chối, quá trình sẽ bị kéo dài. Khi ông cản trở cuộc họp, họ sẽ không. Họ kéo dài nó, do đó đạt được mục tiêu giải quyết những khó khăn của họ trong năm bầu cử này. Vì vậy, ông giúp họ rất nhiều. Tình hình sắp tới sẽ chứng minh cho phán đoán này. Chúng tôi tin vào phán đoán của mình, đó không phải là phán đoán cá nhân của tôi mà là phán đoán của Ban Chấp hành Trung ương [Đảng] của chúng tôi. Ông nói rằng ông không có bất kỳ ảo tưởng nào. Đối với dư luận thế giới, ông đã thỏa hiệp. Đối với cuộc đấu tranh ngoại giao của mình, ông đã bị đặt vào thế bị động. Ông có thể nghi ngờ đánh giá của chúng tôi, nhưng ông sẽ thấy rất rõ khi các cuộc đàm phán bắt đầu. Tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất chính là cuộc chiến tranh.

Victory is decided by the war. But, so far as negotiation is concerned, we are still holding on our point of view, namely that you have lost your initiative and fallen into a passive position. Had you insisted on your January 28^th statement, we would all have been driving them into a corner, Johnson would have been facing more difficulties, both internally and externally. Johnson had been in a corner, even without the April 3^rd statement. Now you should analyze the consequences of the contacts. I think that they will certainly accept Warsaw or Phnom Penh, but with some conditions. They intentionally mentioned 15 other places. But it was only their tactic before coming to acceptance [of one of your proposed meeting places]. In all, your statement is a compromise. If you cannot see the consequences now, later you will.

Chiến thắng được quyết định bởi chiến tranh. Nhưng, xét về đàm phán, chúng tôi vẫn giữ quan điểm của mình, cụ thể là các ông đã mất đi sáng kiến và rơi vào thế bị động. Nếu các ông cứ khăng khăng đưa ra tuyên bố ngày 28 tháng 1, tất cả chúng ta sẽ dồn họ vào chân tường, Johnson sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn hơn, cả về nội bộ lẫn bên ngoài. Johnson đã bị dồn vào chân tường, ngay cả khi không có tuyên bố ngày 3 tháng 4. Bây giờ các ông nên phân tích hậu quả của các cuộc tiếp xúc. Tôi nghĩ rằng họ chắc chắn sẽ chấp nhận Warsaw hoặc Phnom Penh, nhưng với một số điều kiện. Họ cố tình đề cập đến 15 địa điểm khác. Nhưng đó chỉ là chiến thuật của họ trước khi chấp nhận [một trong những địa điểm họp mà các ông đề nghị]. Nhìn chung, tuyên bố của các ông là một sự thỏa hiệp. Nếu các ông không thể thấy hậu quả bây giờ, thì sau này các ông sẽ thấy.

Pham Van Dong: You have stated your opinion in a constructive way, and we should pay more attention to it. Because, after all we are the ones fighting against the US and defeating them. We should be responsible for both military and diplomatic activities.

Thank you very much for your opinion. We will consider it for our better performance, for our victory over the US.

Zhou Enlai chastises the Vietnamese for seemingly being too conciliatory in negotiations and failing to take opportunities that would have allowed a stronger position against the US.

Author(s):

Phạm Văn Đồng: Ông đã nêu ý kiến của mình theo cách xây dựng, và chúng ta nên chú ý hơn đến nó. Bởi vì, sau cùng, chúng ta là những người chiến đấu chống lại Hoa Kỳ và đánh bại họ. Chúng ta phải chịu trách nhiệm về cả hoạt động quân sự và ngoại giao.

Cảm ơn ông rất nhiều vì ý kiến của ông. Chúng tôi sẽ xem xét nó để có thành tích tốt hơn, để giành chiến thắng trước Hoa Kỳ.

Chu Ân Lai chỉ trích người Việt Nam dường như quá hòa giải trong các cuộc đàm phán và không nắm bắt được các cơ hội có thể cho phép có lập trường mạnh mẽ hơn chống lại Hoa Kỳ.

Tác giả:

• Kang, Sheng

• Phạm, Văn Đồng (Phạm Văn Đồng)

• Chu Ân Lai

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/people

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/search?items_per_page=100&search_api_fulltext=&sort_bef_combine=created_DESC&page=151

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/discussion-between-zhou-enlai-and-pham-van-dong-3

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/88639/download

https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/112175