20241018 CDTL Chuyen Di Ruoc Giac 1979 Le Duan
***
Tài liệu của Lê Duẩn cho thấy sự tự kiêu của người cộng
sản Lê Duẩn thế nhưng vẩn phải lệ thuộc vào giặc tàu để giúp cho cộng sản giặc
Hồ cướp miền Nam.
Dù có chữi cộng sản tàu là bè lũ phản động Bắc Kinh thế nhưng cộng sản giặc Hồ không bao giờ dám từ bỏ chủ nghĩa tam vô của
cộng sản.
***
English version Google translate
https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/89266/download
1979
Comrade B on the Plot of the
Reactionary Chinese Clique Against Vietnam
Generally speaking, after we had defeated the Americans, there was no
imperialist that would dare to fight us again. The only persons who thought
they could still fight us and dared to fight us were Chinese reactionaries. But
the Chinese people did not want it like that at all. I do not know how much
longer some of these Chinese reactionaries will continue to exist. However, as
long as they do, then they will strike us as they have just recently done
[meaning in early 1979]. If war comes from the north, then the [northern
central] provinces of Nghe An, Ha Tinh and Thanh Hoa will become the bases for
the entire country. They are unparalleled as the most efficient, the best and
the strongest bases. For if the Deltas [in the north] continued as an
uninterrupted stretch, then the situation would be very complicated. Not at all
a simple matter. If it had not been for the Vietnamese, there would not have
been anyone to fight the USA, because at the time the Vietnamese were fighting
the USA, the rest of the world was afraid of the USA... Although the Chinese
helped [North] Korea, it was only with the aim of protecting their own northern
flank. After the fighting had finished [in Korea] and when the pressure was on
Vietnam, he [this appears to be a reference to Zhou Enlai as the text soon
seems to suggest] said that if the Vietnamese continued to fight they would
have to fend for themselves. He would not help any longer and pressured us to
stop fighting.
1979
Đồng chí B về âm mưu của bè lũ phản động Trung
Quốc chống Việt Nam
Nói chung, sau khi chúng ta đánh bại Mỹ, không còn tên đế quốc nào dám
đánh chúng ta nữa. Những kẻ duy nhất nghĩ rằng chúng vẫn có thể đánh chúng ta
và dám đánh chúng ta là bọn phản động Trung Quốc. Nhưng nhân dân Trung Quốc
hoàn toàn không muốn như vậy. Tôi không biết một số phản động Trung Quốc này sẽ
còn tồn tại được bao lâu nữa. Tuy nhiên, chừng nào chúng còn tồn tại, thì chúng
sẽ tấn công chúng ta như chúng vừa mới làm [tức là đầu
năm 1979]. Nếu chiến tranh đến từ phía bắc, thì các tỉnh [miền Trung Bắc
bộ] Nghệ An, Hà Tĩnh và Thanh Hóa sẽ trở thành căn cứ cho toàn bộ đất nước.
Chúng là những căn cứ hiệu quả nhất, tốt nhất và mạnh nhất. Vì nếu Đồng bằng [ở
phía bắc] tiếp tục là một đoạn không bị gián đoạn, thì tình hình sẽ rất phức
tạp. Hoàn toàn không phải là vấn đề đơn giản. Nếu không có người Việt Nam, sẽ
chẳng có ai chiến đấu với Hoa Kỳ, bởi vì vào thời điểm người Việt Nam chiến đấu
với Hoa Kỳ, phần còn lại của thế giới đều sợ Hoa Kỳ... Mặc dù người Trung Quốc
đã giúp [Bắc] Triều Tiên, nhưng chỉ với mục đích bảo vệ sườn phía bắc của họ.
Sau khi cuộc chiến kết thúc [ở Triều Tiên] và khi áp lực đè nặng lên Việt Nam,
ông ấy [có vẻ như ám chỉ đến Chu Ân Lai như văn bản sớm gợi
ý] đã nói rằng nếu người Việt Nam tiếp tục chiến đấu, họ sẽ phải tự lo liệu.
Ông ấy sẽ không giúp nữa và gây áp lực buộc chúng tôi phải ngừng chiến đấu.
When we had signed the Geneva Accords, it was precisely Zhou Enlai who
divided our country into two [parts]. After our country had been divided into
northern and southern zones in this way, he once again pressured us into not
doing anything in regard to southern Vietnam. They forbade us from rising up
[against the US-backed Republic of Vietnam]. [But] they, [the Chinese,] could
do nothing to deter us.
When we were in the south and had made preparations to wage guerrilla warfare
immediately after the signing of the Geneva Accords, Mao Zedong told our Party
Congress that we had to force the Lao to transfer immediately their two
liberated provinces to [the] Vientiane government. Otherwise the Americans
would destroy them, a very dangerous situation [in the Chinese view]! Vietnam
had to work at once with the Americans [concerning this matter]. Mao forced us
in this way and we had to do it.
Khi chúng ta ký Hiệp định Geneva, chính Chu Ân Lai là
người chia đôi đất nước ta. Sau
khi đất nước ta bị chia cắt thành hai miền Nam Bắc theo cách này, ông ta một
lần nữa gây sức ép buộc chúng ta không được làm gì đối với miền Nam Việt Nam.
Họ cấm chúng ta nổi dậy chống lại Việt Nam Cộng hòa do Hoa Kỳ hậu thuẫn.
[Nhưng] họ, [người Trung Quốc] không thể làm gì để ngăn cản chúng ta. Khi chúng
ta ở miền Nam và đã chuẩn bị tiến hành chiến tranh du kích ngay sau khi ký Hiệp
định Geneva, Mao Trạch Đông đã nói với Đại hội Đảng của chúng ta rằng chúng ta
phải buộc Lào chuyển giao ngay hai tỉnh đã giải phóng của họ cho chính quyền Viêng
Chăn. Nếu không, người Mỹ sẽ phá hủy chúng, một tình huống rất nguy hiểm
[theo quan điểm của Trung Quốc]! Việt Nam phải hợp tác ngay với người Mỹ [về
vấn đề này]. Mao đã ép buộc chúng ta theo cách này và chúng ta phải làm như
vậy.
Then, after these two [Lao] provinces had been turned over to Vientiane, the
[Lao] reactionaries immediately arrested Souphanouvong [President of Laos,
1975-86]. The Lao had two battalions which were surrounded at the time.
Moreover, they were not yet combat ready. Later, one battalion was able to
escape [encirclement]. At that time, I gave it as my opinion that the Lao must
be permitted to wage guerrilla warfare. I invited the Chinese to come and
discuss this matter with us. I told them, "Comrades, if you go ahead
pressuring the Lao in this way, then their forces will completely disintegrate.
They must now be permitted to conduct guerrilla warfare."
Sau đó, sau khi hai tỉnh này [Lào] đã được trao cho Viêng Chăn, bọn phản
động [Lào] đã ngay lập tức bắt giữ Souphanouvong [Chủ tịch Lào,
1975-86]. Lúc đó, Lào có hai tiểu đoàn bị bao vây. Hơn nữa, họ vẫn chưa sẵn
sàng chiến đấu. Sau đó, một tiểu đoàn đã có thể thoát khỏi [vòng vây]. Lúc đó,
tôi đã đưa ra ý kiến rằng Lào phải được phép tiến hành chiến tranh du kích.
Tôi đã mời người Trung Quốc đến và thảo luận vấn đề này với chúng tôi. Tôi đã
nói với họ, "Các đồng chí, nếu các đồng chí tiếp tục gây sức ép với Lào
theo cách này, thì lực lượng của họ sẽ hoàn toàn tan rã. Bây giờ họ phải được
phép tiến hành chiến tranh du kích."
Zhang Wentian, who was previously the Secretary General [of the Chinese
Communist Party] and used the pen name Lac Phu, answered me: "Yes,
comrades, what you say is right. Let us allow that Lao battalion to take up
guerrilla war".
I immediately asked Zhang Wentian: "Comrades, if you allow the Lao to take
up guerrilla war, then there is nothing to fear about launching guerrilla war
in south Vietnam. What is it that frightens you so much so that you still block
such action?"
He [Zhang Wentian] said: "There is nothing to be afraid of!"
Trương Văn Thiên, trước đây là Tổng Bí thư [Đảng Cộng sản Trung Quốc] và sử dụng bút danh Lạc Phú, đã trả lời tôi:
"Vâng, các đồng chí, những gì các đồng chí nói là đúng. Chúng ta hãy để
tiểu đoàn Lào đó tiến hành chiến tranh du kích".
Tôi ngay lập tức hỏi Trương Văn Thiên: "Các đồng
chí, nếu các đồng chí cho phép Lào tiến hành chiến tranh du kích, thì không có
gì phải sợ khi phát động chiến tranh du kích ở miền Nam Việt Nam. Điều gì khiến
các đồng chí sợ hãi đến mức vẫn ngăn cản hành động như vậy?"
Ông ấy [Trương Văn Thiên] nói: "Không có gì phải
sợ!"
That was what Zhang Wentian said. However, Ho Wei, the Chinese ambassador to
Vietnam at that time, [and] who was seated there, was listening to what was
being said. He immediately cabled back to China [reporting what had been said
between Le Duan and Zhang Wentian]. Mao replied at once: "Vietnam cannot
do that [taking up guerrilla war in the south]. Vietnam must lie in wait for a
protracted period of time!" We were so poor. How could we fight the Americans
if we did not have China as a rearguard base? [Thus], we had to listen to them,
correct?
However, we did not agree. We secretly went ahead in developing our forces.
When [Ngo Dinh] Diem dragged his guillotine machine throughout much of southern
Vietnam, we issued the order to form mass forces to oppose the established
order and to take power [from the Diem government]. We did not care [about the
Chinese]. When the uprising to seize power had begun, we went to China to meet
with both Zhou Enlai and Deng Xiaoping. Deng Xiaoping told me: "Comrade,
now that your mistake has become an accomplished fact, you should only fight at
the level of one platoon downward." That was the kind of pressure they
exerted on us.
Đó là những gì Trương Văn Thiên đã nói. Tuy nhiên, Hồ Vĩ, đại sứ Trung
Quốc tại Việt Nam vào thời điểm đó, [và] người ngồi ở đó, đã lắng nghe
những gì đang được nói. Ông ấy ngay lập tức gửi điện tín trở lại Trung Quốc
[báo cáo những gì đã được Lê Duẩn và Trương Văn
Thiên nói]. Mao trả lời ngay lập
tức: "Việt Nam không thể làm điều đó [tiến hành chiến tranh du kích ở miền
Nam]. Việt Nam phải nằm chờ trong một thời gian dài!" Chúng ta quá nghèo.
Làm sao chúng ta có thể chống lại người Mỹ nếu chúng ta không có Trung Quốc làm
căn cứ hậu phương? [Vì vậy], chúng ta phải nghe theo họ, đúng không? Tuy nhiên,
chúng ta không đồng ý. Chúng ta đã bí mật tiến hành phát triển lực lượng của
mình. Khi [Ngô Đình] Diệm kéo máy chém của mình đi khắp miền Nam Việt Nam, chúng ta đã ra lệnh
thành lập lực lượng quần chúng để phản đối trật tự đã được thiết lập và giành
chính quyền [từ chính quyền Diệm]. Chúng ta không
quan tâm [đến người Trung Quốc]. Khi cuộc nổi dậy giành chính quyền bắt đầu,
chúng ta đã đến Trung Quốc để gặp cả Chu Ân Lai và Đặng Tiểu
Bình. Đặng Tiểu Bình nói với tôi:
"Đồng chí, bây giờ sai lầm của đồng chí đã trở thành sự thật hiển nhiên,
đồng chí chỉ nên chiến đấu ở cấp độ một trung đội trở xuống." Đó là kiểu
áp lực mà họ gây ra cho chúng tôi.
I said [to the Chinese]: "Yes, yes! I will do that. I will only fight
at the level of one platoon downwards." After we had fought and China
realized that we could fight efficiently, Mao suddenly had a new line of
thinking. He said that as the Americans were fighting us, he would bring in
[Chinese] troops to help us build roads. His essential aim was to find out
about the situation in our country so that later he could strike us, and
thereby expand into Southeast Asia. There was no other reason. We were aware of
this matter, but had to allow it [the entry of Chinese troops]. But that was
OK. They decided to send in their soldiers. I only asked that they send
personnel, but these troops came with guns and ammunition. I also had to
countenance this.
Later, he [Mao Zedong] forced us to permit 20,000 of his troops to come and
build a road from Nghe Tinh into Nam Bo [the Vietnamese term for southern
Vietnam]. I refused. They kept proposing, but I would not budge. They pressured
me into permitting them to come, but I did not accept it. They kept on
pressuring, but I did not agree. I provide you with these examples, comrades,
so that you can see their long-standing plot to steal our country, and how
wicked their plot is.
Tôi nói [với người Trung Quốc]: "Vâng, vâng! Tôi sẽ làm thế. Tôi chỉ
chiến đấu ở cấp độ một trung đội trở xuống". Sau khi chúng tôi đã chiến
đấu và Trung Quốc nhận ra rằng chúng tôi có thể chiến đấu hiệu quả, Mao đột nhiên có một
hướng suy nghĩ mới. Ông ta nói rằng khi người Mỹ đang chiến đấu với chúng tôi, ông ta sẽ đưa quân [Trung Quốc]
vào giúp chúng tôi xây dựng đường sá. Mục đích
cốt lõi của ông ta là tìm hiểu tình hình ở đất nước
chúng tôi để sau này có thể tấn công chúng tôi, và do đó mở rộng sang
Đông Nam Á. Không có lý do nào khác. Chúng tôi biết về vấn đề này, nhưng phải
cho phép [quân đội Trung Quốc vào]. Nhưng điều đó không sao cả. Họ quyết định
gửi quân lính của họ vào. Tôi chỉ yêu cầu họ gửi nhân
sự, nhưng những đội quân này đến với súng và đạn
dược. Tôi cũng phải chấp nhận điều này. Sau đó, ông ta [Mao Trạch
Đông] buộc chúng tôi cho phép 20.000 quân của ông ta
đến và xây dựng một con đường từ Nghệ Tĩnh vào Nam Bộ [thuật ngữ tiếng
Việt chỉ miền Nam Việt Nam]. Tôi đã từ chối. Họ cứ đề nghị, nhưng tôi không
nhúc nhích. Họ ép tôi cho họ vào, nhưng tôi không chấp nhận. Họ cứ ép, nhưng
tôi không đồng ý. Tôi đưa ra những ví dụ này, các đồng chí, để các đồng chí
thấy được âm mưu lâu đời của họ là cướp nước ta, và âm mưu của họ độc ác đến
mức nào.
- After the Americans had introduced several hundred thousand troops into
southern Vietnam, we launched a general offensive in 1968 to force them to
de-escalate. In order to defeat the US, one had to know how to bring them to
de-escalate gradually. That was our strategy. We were fighting a big enemy, one
with a population of 200 million people and who dominated the world. If we could
not bring them to de-escalate step-by- step, then we would have floundered and
would have been unable to destroy the enemy. We had to fight to sap their will
in order to force them to come to the negotiating table with us, yet without
allowing them to introduce more troops.
- Sau khi Mỹ đưa hàng trăm ngàn quân vào miền Nam Việt Nam, chúng ta đã
mở cuộc tổng tấn công vào năm 1968 để buộc họ phải hạ nhiệt. Để đánh bại Mỹ,
người ta phải biết cách khiến họ hạ nhiệt dần dần. Đó là chiến lược của chúng
ta. Chúng ta đang chiến đấu với một kẻ thù lớn, một kẻ thù có dân số 200 triệu
người và đang thống trị thế giới. Nếu chúng ta không thể khiến họ hạ nhiệt từng
bước, thì chúng ta sẽ loay hoay và không thể tiêu diệt được kẻ thù. Chúng ta
phải chiến đấu để làm suy yếu ý chí của họ để buộc họ phải ngồi vào bàn đàm
phán với chúng ta, nhưng không cho phép họ đưa thêm quân vào.
When it came to the time when they wanted to negotiate with us, Ho Wei wrote
a letter to us saying: "You cannot sit down to negotiate with the US. You
must bring US troops into northern Vietnam to fight them." He pressured us
in this way, making us extremely puzzled. This was not at all a simple matter.
It was very tiresome every time these situations arose [with the Chinese].
We decided that it could not be done that way [referring to Ho Wei's advice not
to negotiate with the US]. We had to sit back down in Paris. We had to bring
them [the US] to de-escalate in order to defeat them. During that time, China
made the announcement [to the US]: "If you don't attack me, I won't attack
you. However many troops you want to bring into Vietnam, it's up to you."
China, of its own accord, did this and pressured us in this way.
Đến lúc họ muốn đàm phán với chúng tôi, Hồ Vĩ đã viết thư cho
chúng tôi nói rằng: "Các ông không thể ngồi xuống
đàm phán với Hoa Kỳ. Các ông phải đưa quân đội Hoa Kỳ vào miền Bắc Việt Nam để chiến
đấu với họ". Ông ta đã gây sức ép với chúng
tôi theo cách này, khiến chúng tôi vô cùng bối rối. Đây hoàn toàn không
phải là vấn đề đơn giản. Rất mệt mỏi mỗi khi những tình huống này nảy sinh [với
người Trung Quốc]. Chúng tôi quyết định rằng không thể thực hiện theo cách đó
[ám chỉ lời khuyên của Hồ Vĩ là không đàm phán
với Hoa Kỳ]. Chúng tôi phải ngồi lại ở Paris. Chúng tôi phải đưa họ [Hoa Kỳ]
xuống thang để đánh bại họ. Trong thời gian đó, Trung Quốc đã tuyên bố [với Hoa
Kỳ]: "Nếu các ông không tấn công tôi, tôi sẽ không tấn công các ông. Các
ông muốn đưa bao nhiêu quân vào Việt Nam, tùy các ông". Trung Quốc, theo ý
muốn của mình, đã làm điều này và gây sức ép với chúng tôi theo cách này.
They [the Chinese] vigorously traded with the Americans and compelled us to
serve as a bargaining chip in this way. When the Americans realized that they
had lost, they immediately used China [to facilitate] their withdrawal [from
southern Vietnam]. Nixon and Kissinger went to China in order to discuss this
matter.
- Before Nixon went to China, [the goal of his trip being] to solve the
Vietnamese problem in such a way as to serve US interests and to lessen the US
defeat, as well as to simultaneously allow him to entice China over to the US
[side] even more, Zhou Enlai came to visit me. Zhou told me: "At this
time, Nixon is coming to visit me principally to discuss the Vietnamese
problem, thus I must come to meet you, comrade, in order to discuss [it with
you]."
Họ [người Trung Quốc] đã giao dịch mạnh mẽ với người Mỹ và ép chúng tôi
phải phục vụ như một con bài mặc cả theo cách này. Khi người Mỹ nhận ra rằng họ
đã thua, họ ngay lập tức sử dụng Trung Quốc [để tạo điều kiện] cho việc rút
quân [khỏi miền Nam Việt Nam]. Nixon và Kissinger đã đến Trung Quốc để
thảo luận về vấn đề này.
- Trước khi Nixon đến Trung Quốc, [mục tiêu chuyến đi của ông là] giải quyết vấn đề Việt
Nam theo cách phục vụ cho lợi ích của Hoa Kỳ và giảm thiểu thất bại của Hoa Kỳ,
cũng như đồng thời cho phép ông ta lôi kéo Trung Quốc về phía Hoa Kỳ nhiều hơn
nữa, Chu Ân Lai đã đến thăm tôi. Chu nói với tôi:
"Lúc này, Nixon đến thăm tôi chủ yếu là để thảo luận về vấn đề Việt Nam, vì vậy tôi phải
đến gặp đồng chí, để thảo luận [với đồng chí]."
I answered: "Comrade, you can say whatever you like, but I still don't
follow. Comrade, you are Chinese; I am a Vietnamese. Vietnam is mine [my
nation]; not yours at all. You have no right to speak [about Vietnam's
affairs], and you have no right to discuss [them with the Americans]. Today,
comrades, I will personally tell you something which I have not even told our
Politburo, for, comrade, you have brought up a serious matter, and hence I must
speak:
- In 1954, when we won victory at Dien Bien Phu, I was in Hau Nghia [province].
Bac [Uncle] Ho cabled to tell me that I had to go to southern Vietnam to
regroup [the forces there] and to speak to the southern Vietnamese compatriots
[about this matter]. I traveled by wagon to the south. Along the way, compatriots
came out to greet me, for they thought we had won victory. It was so painful!
Looking at my southern compatriots, I cried. Because after this [later], the US
would come and massacre [the population] in a terrible way.
Tôi trả lời: "Đồng chí, đồng chí có thể nói bất cứ điều gì đồng chí
thích, nhưng tôi vẫn không hiểu. Đồng chí, đồng chí là người Trung Quốc; tôi là
người Việt Nam. Việt Nam là của tôi [quốc gia của tôi]; hoàn toàn không phải
của các đồng chí. Các đồng chí không có quyền nói [về các vấn đề của Việt Nam],
và các đồng chí không có quyền thảo luận [với người Mỹ]. Hôm nay, các đồng chí,
tôi sẽ đích thân nói với các đồng chí một điều mà tôi thậm chí còn chưa nói với
Bộ Chính trị của chúng ta, vì, đồng chí, đồng chí đã nêu ra một vấn đề nghiêm
trọng, và do đó tôi phải nói:
- Năm 1954, khi chúng ta giành chiến thắng ở Điện Biên Phủ, tôi đang ở
[tỉnh] Hậu Nghĩa. Bác [Bác] Hồ đã điện tín cho tôi biết rằng tôi phải
vào Nam Việt Nam để tập hợp [lực lượng ở đó] và nói chuyện với đồng bào miền
Nam Việt Nam [về vấn đề này]. Tôi đi xe ngựa vào Nam. Trên đường đi, đồng bào
ra chào tôi, vì họ nghĩ rằng chúng ta đã giành chiến thắng. Thật đau đớn! Nhìn
đồng bào miền Nam của mình, tôi đã khóc. Bởi vì sau đó [sau đó], Hoa Kỳ sẽ
đến và thảm sát [dân số] một cách khủng khiếp.
Upon reaching the south, I immediately cabled Bac Ho to ask to remain [in
the south] and not to return to the north, so that I could fight for another
ten years or more. [To Zhou Enlai]: "Comrade, you caused me hardship such
as this [meaning Zhou's role in the division of Vietnam at Geneva in 1954]. Did
you know that, comrade?"
Zhou Enlai said: "I apologize before you, comrade. I was wrong. I was
wrong about that [meaning the division of Vietnam at Geneva]." After Nixon
had already gone to China, he [Zhou Enlai] once again came to Vietnam in order
to ask me about a number of problems concerning the fighting in southern
Vietnam.
Khi đến miền Nam, tôi lập tức đánh điện cho Bác Hồ để xin ở lại
[miền Nam] và không trở về miền Bắc, để tôi có thể chiến đấu thêm mười năm nữa
hoặc hơn. [Với Chu Ân Lai]: "Đồng chí, đồng chí đã gây ra
cho tôi những khó khăn như thế này [ý nói vai trò của Chu trong việc chia cắt
Việt Nam tại Geneva năm 1954]. Đồng chí có biết điều đó không?"
Chu Ân Lai nói: "Tôi xin
lỗi trước mặt đồng chí. Tôi đã sai. Tôi đã sai về điều đó [ý nói việc chia
cắt Việt Nam tại Geneva]." Sau khi Nixon đã đi Trung Quốc,
ông ấy [Chu Ân Lai] một lần nữa đến Việt Nam để hỏi tôi
về một số vấn đề liên quan đến cuộc chiến ở miền Nam Việt Nam.
However, I immediately told Zhou Enlai: "Nixon has met with you
already, comrade. Soon they [the US] will attack me even harder." I am not
at all afraid. Both sides [the US and China] had negotiated with each other in
order to fight me harder. He [Zhou Enlai] did not as yet reject this [view] as
unfounded, and only said that "I will send additional guns and ammunition
to you comrades."
Then he [Zhou Enlai] said [concerning fears of a secret US-Chinese plot]:
"There was no such thing." However, the two had discussed how to hit
us harder, including B-52 bombing raids and the blocking of Haiphong [harbor].
This was clearly the case.
Tuy nhiên, tôi đã ngay lập tức nói với Chu Ân Lai: "Nixon đã gặp đồng chí
rồi. Chẳng mấy chốc họ [Hoa Kỳ] sẽ tấn công tôi còn dữ dội hơn nữa". Tôi
không hề sợ. Cả hai bên [Hoa Kỳ và Trung Quốc] đã đàm phán với nhau để chống
lại tôi dữ dội hơn. Ông ấy [Chu Ân Lai] vẫn chưa bác bỏ
[quan điểm] này là vô căn cứ, và chỉ nói rằng "Tôi sẽ gửi thêm súng và đạn
dược cho các đồng chí".
Sau đó, ông ấy [Chu Ân Lai] nói [về nỗi lo sợ
về một âm mưu bí mật của Hoa Kỳ và Trung Quốc]: "Không có chuyện đó".
Tuy nhiên, hai bên đã thảo luận về cách tấn công chúng tôi dữ dội hơn, bao gồm
cả các cuộc ném bom B-52 và phong tỏa [cảng] Hải Phòng. Rõ ràng là như vậy.
- If the Soviet Union and China had not been at odds with each other, then
the US could not have struck us as fiercely as they did. As the two [powers of
China and the Soviet Union] were in conflict, the Americans were unhampered [by
united socialist bloc opposition]. Although Vietnam was able to have unity and
solidarity both with China and the USSR, to achieve this was very complicated,
for at that time we had to rely on China for many things. At that time, China
annually provided assistance of 500,000 tons of foodstuffs, as well as guns,
ammunition, money, not to mention dollar aid. The Soviet Union also helped in
this way. If we could not do that [preserve unity and solidarity with China and
the USSR], things would have been very dangerous. Every year I had to go to
China twice to talk with them [the Chinese leadership] about [the course of
events] in southern Vietnam. As for the Soviets, I did not say anything at all
[about the situation in southern Vietnam]. I only spoke in general terms. When
dealing with the Chinese, I had to say that both were fighting the US. Alone I
went. I had to attend to this matter. I had to go there and talk with them many
times in this way, with the main intention to build closer relations between
the two sides [meaning Chinese and Vietnamese]. It was precisely at this time
that China pressured us to move away from the USSR, forbidding us from going
with the USSR's [side] any longer.
- Nếu Liên Xô và Trung Quốc không bất hòa với nhau, thì Hoa Kỳ không thể
tấn công chúng ta dữ dội như vậy. Khi hai [cường quốc Trung Quốc và Liên Xô]
xung đột, người Mỹ không bị cản trở [bởi phe đối lập khối xã hội chủ nghĩa
thống nhất]. Mặc dù Việt Nam có thể thống nhất và đoàn kết với cả Trung Quốc và
Liên Xô, nhưng để đạt được điều này rất phức tạp, vì vào thời điểm đó, chúng ta
phải dựa vào Trung Quốc về nhiều mặt. Vào thời điểm đó, Trung Quốc hàng năm
cung cấp viện trợ 500.000 tấn lương thực, cũng như súng, đạn dược, tiền bạc,
chưa kể đến viện trợ đô la. Liên Xô cũng giúp đỡ theo cách này. Nếu chúng ta
không thể làm được điều đó [duy trì sự thống nhất và đoàn kết với Trung Quốc và
Liên Xô], mọi thứ sẽ rất nguy hiểm. Hàng năm, tôi phải đến Trung Quốc hai lần
để nói chuyện với họ [lãnh đạo Trung Quốc] về [diễn biến các sự kiện] ở miền
Nam Việt Nam. Đối với Liên Xô, tôi không nói gì cả [về tình hình ở miền Nam
Việt Nam]. Tôi chỉ nói chung chung. Khi đối phó với Trung Quốc, tôi phải nói
rằng cả hai đều đang chiến đấu với Hoa Kỳ. Tôi đã đi một mình. Tôi phải giải
quyết vấn đề này. Tôi đã phải đến đó và nói chuyện với họ nhiều lần theo cách
này, với mục đích chính là xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa hai bên [ý
tôi là Trung Quốc và Việt Nam]. Chính vào thời điểm này, Trung Quốc đã gây sức
ép buộc chúng ta phải rời xa Liên Xô, cấm chúng ta không được đi với [phe] Liên
Xô nữa.
They made it very tense. Deng Xiaoping, together with Kang Sheng, came and
told me: "Comrade, I will assist you with several billion [presumably
yuan] every year. You cannot accept anything from the Soviet Union."
I could not allow this. I said:
"No, we must have solidarity and unity with the whole [socialist]
camp."
In 1963, when Khrushchev erred, [the Chinese] immediately issued a 25-point
declaration and invited our Party to come and give our opinion. Brother Truong
Chinh and I went together with a number of other brothers. In discussions, they
[the Chinese] listened to us for ten or so points, but when it came to the
point of "there is no abandonment of the socialist camp," they did
not listen...Deng Xiaoping said, "I am in charge of my own document. I
seek your opinion but I do not accept this point of yours."
Họ làm cho nó rất căng thẳng. Đặng Tiểu Bình, cùng với Khang Sinh, đã đến và nói với
tôi: "Đồng chí, tôi sẽ hỗ trợ đồng chí vài tỷ [có lẽ là nhân dân tệ] mỗi
năm. Đồng chí không thể nhận bất cứ thứ gì từ Liên Xô."
Tôi không thể cho phép điều này. Tôi nói:
"Không, chúng ta phải đoàn kết và thống nhất với toàn bộ phe [xã hội
chủ nghĩa]."
Năm 1963, khi Khrushchev phạm sai lầm, [người Trung Quốc] đã
ngay lập tức ban hành một tuyên bố 25 điểm và mời Đảng ta đến và đưa ra ý kiến
của chúng ta. Anh Trường Chinh và tôi đã cùng đi với một số anh em
khác. Trong các cuộc thảo luận, họ [người Trung Quốc] đã lắng nghe chúng tôi
khoảng mười điểm, nhưng khi đến điểm "không từ bỏ phe xã hội chủ
nghĩa", họ đã không lắng nghe... Đặng Tiểu Bình nói, "Tôi phụ
trách văn bản của riêng mình. Tôi xin ý kiến của anh nhưng tôi không chấp
nhận quan điểm này của anh."
Before we were to leave, Mao met with Brother Truong Chinh and myself. Mao
sat down to chat with us, and in the end he announced: "Comrades, I would
like you to know this. I will be president of 500 million land-hungry peasants,
and I will bring an army to strike downwards into Southeast Asia." Also
seated there, Deng Xiaoping added: "It is mainly because the poor peasants
are in such dire straits!"
Once we were outside, I told Brother Truong Chinh: "There you have it, the
plot to take our country and Southeast Asia. It is clear now." They dared
to announce it in such a way. They thought we would not understand. It is true
that not a minute goes by that they do not think of fighting Vietnam!
Trước khi chúng tôi rời đi, Mao đã gặp anh Trường
Chinh và tôi. Mao ngồi xuống trò chuyện với chúng tôi, và cuối cùng ông
tuyên bố: "Các đồng chí, tôi muốn các đồng chí biết điều này. Tôi sẽ là chủ tịch của 500 triệu nông dân đói đất, và tôi sẽ mang quân đội đánh xuống Đông Nam Á." Cũng
ngồi đó, Đặng Tiểu Bình nói thêm: "Chủ
yếu là vì những người nông dân nghèo đang trong tình cảnh khốn cùng!"
Khi chúng tôi ra ngoài, tôi nói với anh Trường Chinh: "Đó,
anh có âm mưu chiếm đất nước chúng ta và Đông Nam Á. Bây giờ thì rõ ràng
rồi." Họ dám tuyên bố theo cách như vậy. Họ nghĩ rằng chúng tôi sẽ không
hiểu. Đúng là không một phút nào trôi qua mà họ không nghĩ đến việc đánh Việt
Nam!
I will say more to you comrades so that you may see more of the military
importance of this matter. Mao asked me:
In Laos, how many square kilometers [of land] are there?
I answered:
About 200,000 [sq. km.].
What is its population? [Mao asked]:
[I answered]: Around 3 million!
[Mao responded:] That's not very much! I'll bring my people there, indeed!
Tôi sẽ nói thêm với các đồng chí để các đồng chí thấy rõ hơn về tầm quan
trọng về mặt quân sự của vấn đề này. Mao hỏi tôi:
Ở Lào, có bao nhiêu kilômét vuông [đất]?
Tôi trả lời:
Khoảng 200.000 [km vuông].
Dân số của nó là bao nhiêu? [Mao hỏi]:
[Tôi trả lời]: Khoảng 3 triệu!
[Mao trả lời:] Không nhiều lắm! Tôi
sẽ đưa người của tôi đến đó, thực sự!
[Mao asked:] How many square kilometers [of land] are there in Thailand?.
[I responded]: About 500,000 [sq. km.].
And how many people? [Mao asked].
About 40 million! [I answered].
My God! [Mao said], Szechwan province of China has 500,000 sq. km., but has 90
million people. I'll take some more of my people there, too [to Thailand]!
[Mao hỏi:] Có bao nhiêu kilômét vuông [đất] ở Thái Lan?.
[Tôi trả lời]: Khoảng 500.000 [km vuông].
Và bao nhiêu người? [Mao hỏi].
Khoảng 40 triệu! [Tôi trả lời].
Trời ơi! [Mao nói], tỉnh Tứ Xuyên của Trung Quốc có 500.000 km
vuông, nhưng có 90 triệu người. Tôi cũng sẽ đưa thêm
một số người của tôi đến đó [Thái Lan]!
As for Vietnam, they did not dare to speak about moving in people this way.
However, he [Mao] told me: "Comrade, isn't it true that your people have
fought and defeated the Yuan army?" I said: "Correct."
"Isn't it also true, comrade, that you defeated the Qing army?" I
said: "Correct." He said: "And the Ming army as well?" I
said: "Yes, and you too. I have beaten you as well. Did you know
that?" I spoke with Mao Zedong in that way. He said: "Yes, yes!"
He wanted to take Laos, all of Thailand? as well as wanting to take all of
Southeast Asia. Bringing people to live there. It was complicated [to that
point].
Đối với Việt Nam, họ không dám nói về việc đưa người vào theo cách này.
Tuy nhiên, ông ấy [Mao] nói với tôi:
"Đồng chí, có phải sự thật là nhân dân của các bạn đã chiến đấu và đánh
bại quân Nguyên không?" Tôi nói: "Đúng vậy." "Đồng chí, có phải sự
thật là đồng chí đã đánh bại quân Thanh không?" Tôi
nói: "Đúng vậy." Ông ấy nói: "Và cả quân Minh nữa?" Tôi nói:
"Vâng, và cả anh nữa. Tôi cũng đã đánh bại anh. Anh có biết điều đó
không?" Tôi đã nói chuyện với Mao Trạch Đông theo cách đó. Ông ấy
nói: "Vâng, vâng!" Ông ấy muốn chiếm Lào, toàn bộ Thái Lan? cũng như
muốn chiếm toàn bộ Đông Nam Á. Đưa người dân đến đó sống. Thật phức tạp [cho
đến thời điểm đó].
In the past [referring to possible problems stemming from the Chinese threat
during these times], we had made intense preparations; it is not that we were
unprepared. If we had not made preparations, the recent situation would have
been very dangerous. It was not a simple matter. Ten years ago, I summoned
together our brothers in the military to meet with me. I told them that the
Soviet Union and the US were at odds with each other. As for China, they had
joined hands with the US imperialists. In this tense situation, you must study
this problem immediately. I was afraid that the military did not understand me,
so I told them that there was no other way to understand the matter. But they
found it very difficult to understand. It was not easy at all. But I could not
speak in any other way. And I did not allow others to grab me.
Trước đây [ám chỉ những vấn đề có thể phát sinh từ mối đe dọa của Trung
Quốc trong thời gian này], chúng ta đã có những sự chuẩn bị kỹ lưỡng; không
phải là chúng ta không chuẩn bị. Nếu chúng ta không chuẩn bị, tình hình hiện
tại sẽ rất nguy hiểm. Đó không phải là vấn đề đơn giản. Mười năm trước, tôi đã
triệu tập những người anh em trong quân đội đến gặp tôi. Tôi nói với họ rằng
Liên Xô và Hoa Kỳ đang bất hòa với nhau. Về phần Trung Quốc, họ đã bắt tay với
đế quốc Hoa Kỳ. Trong tình hình căng thẳng này, các bạn phải nghiên cứu vấn đề
này ngay lập tức. Tôi sợ rằng quân đội không hiểu tôi, vì vậy tôi đã nói với họ
rằng không có cách nào khác để hiểu vấn đề này. Nhưng họ thấy rất khó hiểu.
Hoàn toàn không dễ dàng. Nhưng tôi không thể nói theo bất kỳ cách nào khác. Và
tôi không để người khác nắm lấy tôi.
When I went to the Soviet Union, the Soviets were also tough with me about China.
The Soviet Union had convened a conference of 80 [communist] Parties in support
of Vietnam, but Vietnam did not attend this conference, for [this gathering]
was not simply aimed at helping Vietnam, but it was also designed to condemn
China. Thus Vietnam did not go. The Soviets said: "Have you now abandoned
internationalism [or] what? Why have you done this?" I said: "I have
not abandoned internationalism at all. I have never done this. However, to be
internationalist, the Americans must be defeated first. And if one wants to
defeat the Americans, then there must be unity and solidarity with China. If I
had gone to this conference, then the Chinese would have created very severe
difficulties for us. Comrades, please understand me."
Khi tôi đến Liên Xô, Liên Xô cũng cứng rắn với tôi về Trung Quốc. Liên Xô
đã triệu tập một hội nghị gồm 80 Đảng [cộng sản] để ủng hộ Việt Nam, nhưng Việt
Nam đã không tham dự hội nghị này, vì [cuộc họp này] không chỉ nhằm mục đích
giúp Việt Nam, mà còn được thiết kế để lên án Trung Quốc. Vì vậy, Việt Nam đã
không tham dự. Liên Xô nói: "Bây giờ các ông đã từ bỏ chủ nghĩa quốc tế
[hay] cái gì? Tại sao các ông lại làm như vậy?" Tôi nói: "Tôi không
từ bỏ chủ nghĩa quốc tế chút nào. Tôi chưa bao giờ làm như vậy. Tuy nhiên, để
trở thành người theo chủ nghĩa quốc tế, trước tiên phải đánh bại người Mỹ. Và
nếu muốn đánh bại người Mỹ, thì phải có sự thống nhất và đoàn kết với Trung
Quốc. Nếu tôi đến hội nghị này, thì người Trung Quốc sẽ tạo ra những khó khăn
rất nghiêm trọng cho chúng ta. Các đồng chí, hãy hiểu cho tôi."
In China there were also many different and contending opinions. Zhou Enlai
agreed on forming a front with the Soviet Union in order to oppose the
Americans. Once, when I went to the USSR to participate in a national day
celebration, I was able to read a Chinese cable sent to the Soviet Union saying
that "whenever someone attacks the USSR, then the Chinese will stand by
your side." [This was] because there was a treaty of friendship between
the USSR and China dating from earlier times [February 1950]. Sitting next to
Zhou Enlai, I asked him: "In this cable recently sent to the USSR, you
have agreed, comrade, to establish a front with the Soviet Union, but why won't
you form a front to oppose the US?" Zhou Enlai said: "We can. I share
that view. Comrades, I will form a front with you [on Vietnam]." Peng
Zhen, who was also seated there, added: "This opinion is extremely
correct!" But when the matter was discussed in Shanghai, Mao said it was
not possible, cancel it. You see how complicated it was.
Ở Trung Quốc cũng có nhiều ý kiến khác nhau và đối đầu. Chu Ân Lai đồng ý thành lập mặt
trận với Liên Xô để chống lại người Mỹ. Một lần, khi tôi đến Liên Xô để tham
gia lễ kỷ niệm ngày quốc khánh, tôi đã đọc được một bức điện tín của Trung Quốc
gửi đến Liên Xô nói rằng "bất cứ khi nào có ai đó tấn công Liên Xô, thì
người Trung Quốc sẽ đứng về phía các bạn". [Điều này là] bởi vì có một
hiệp ước hữu nghị giữa Liên Xô và Trung Quốc có từ thời xa xưa [tháng 2 năm
1950]. Ngồi cạnh Chu Ân Lai, tôi hỏi ông ấy: "Trong bức điện
tín gửi đến Liên Xô gần đây, đồng chí đã đồng ý thành lập mặt trận với Liên Xô,
nhưng tại sao các bạn không thành lập mặt trận để chống lại Hoa Kỳ?" Chu
Ân Lai nói: "Chúng ta có thể. Tôi chia sẻ quan điểm đó. Các đồng chí, tôi
sẽ thành lập mặt trận với các bạn [về Việt Nam]". Bành Chân, người cũng ngồi
đó, nói thêm: "Ý kiến này cực kỳ đúng!" Nhưng khi vấn đề được thảo
luận ở Thượng Hải, Mao nói rằng không thể,
hãy hủy bỏ nó. Bạn thấy đấy, nó phức tạp như thế nào.
Although Zhou Enlai held a number of those opinions, he nonetheless agreed
on building a front and [he] helped Vietnam a lot. It was thanks to him that I
could understand [much of what was going on in China]. Otherwise it would have
been very dangerous. He once told me: "I am doing my best to survive here,
to use Li Chiang to accumulate and provide assistance for you, comrades."
And that there was [meaning that Zhou was able to use Li Chiang in order to
help the Vietnamese]. My understanding is that without Zhou Enlai this would
not have been possible at all. I am indebted to him.
However, it is not correct to say that other Chinese leaders shared Zhou
Enlai's view at all. They differed in many ways. It must be said that the most
uncompromising person, the one with the Greater Han mentality, and the one who
wanted to take Southeast Asia, was mainly Mao. All of [China's] policies were
in his hands.
Mặc dù Chu Ân Lai có một số ý kiến
như vậy, nhưng ông vẫn đồng ý xây dựng một mặt trận và [ông] đã giúp Việt Nam
rất nhiều. Nhờ ông mà tôi có thể hiểu [nhiều điều đang diễn ra ở Trung Quốc].
Nếu không thì sẽ rất nguy hiểm. Ông đã từng nói với tôi: "Tôi đang cố gắng
hết sức để tồn tại ở đây, để sử dụng Lý Tưởng để tích lũy và hỗ trợ cho các
đồng chí." Và điều đó [có nghĩa là Chu đã có thể sử dụng Lý Tưởng để giúp
người Việt Nam]. Theo tôi hiểu thì nếu không có Chu Ân Lai thì điều này sẽ
không thể xảy ra. Tôi mang ơn ông ấy. Tuy nhiên, không đúng khi nói rằng các
nhà lãnh đạo Trung Quốc khác cũng chia sẻ quan điểm của Chu Ân Lai. Họ khác nhau ở
nhiều điểm. Phải nói rằng người không khoan nhượng nhất, người có tư tưởng Đại
Hán và người muốn chiếm Đông Nam Á, chủ yếu là Mao. Tất cả các chính
sách [của Trung Quốc] đều nằm trong tay ông ấy.
The same applies to the current leaders of China. We do not know how things
will turn out in the future, however, [the fact of the matter is that] they
have already attacked us. In the past, Deng Xiaoping did two things which have
now been reversed. That is, when we won in southern Vietnam, there were many
[leaders] in China who were unhappy. However, Deng Xiaoping nonetheless
congratulated us. As a result of this, he was immediately considered a
revisionist by the others.
When I went to China for the last time, I was the leader of the delegation, and
I met with the Chinese delegation led by Deng Xiaoping. In speaking of
territorial problems, including discussion of several islands, I said: "Our
two nations are near each other. There are several areas of our territory which
have not been clearly defined. Both sides should establish bodies to consider
the matter. Comrades, please agree with me [on this]. He [Deng] agreed, but
after doing so he was immediately considered a revisionist by the other group
of leaders.
Điều tương tự cũng áp dụng cho các nhà lãnh đạo hiện tại của Trung Quốc.
Chúng ta không biết mọi thứ sẽ diễn ra như thế nào trong tương lai, tuy nhiên,
[thực tế là] họ đã tấn công chúng ta. Trong quá khứ, Đặng Tiểu Bình đã làm hai
điều mà giờ đã bị đảo ngược. Đó là, khi chúng ta giành chiến thắng ở miền Nam
Việt Nam, có rất nhiều [nhà lãnh đạo] ở Trung Quốc không hài lòng. Tuy nhiên,
Đặng Tiểu Bình vẫn chúc mừng chúng ta. Kết quả là, ông ấy ngay lập tức bị những
người khác coi là người theo chủ nghĩa xét lại.
Lần cuối cùng tôi đến Trung Quốc, tôi là người đứng đầu phái đoàn và tôi
đã gặp phái đoàn Trung Quốc do Đặng Tiểu Bình dẫn đầu. Khi nói về
các vấn đề lãnh thổ, bao gồm cả việc thảo luận về một số hòn đảo, tôi đã nói:
"Hai quốc gia của chúng ta ở gần nhau. Có một số khu vực lãnh thổ của
chúng ta chưa được xác định rõ ràng. Cả hai bên nên thành lập các cơ quan để
xem xét vấn đề này. Các đồng chí, hãy đồng ý với tôi [về điều này]. Ông ấy [Đặng] đã đồng ý, nhưng
sau khi làm như vậy, ông ấy ngay lập tức bị nhóm lãnh đạo khác coi là người
theo chủ nghĩa xét lại.
But now he [Deng] is crazy. Because he wants to show that he is not a
revisionist, therefore he has struck Vietnam even harder. He let them go ahead
in attacking Vietnam. After defeating the Americans we kept in place over one
million troops, leading Soviet comrades to ask us: "Comrades, whom do you
intend to fight that you keep such a large [standing] army?" I said:
"Later, comrades, you will understand." The only reason we had kept
such a standing army was because of China['s threat to Vietnam]. If there had
not been [such a threat], then this [large standing army] would have been
unnecessary. Having been attacked recently on two fronts, [we can see that] it
would have been very dangerous if we had not maintained a large army.
Nhưng giờ ông ta [Đặng] điên rồi. Bởi vì
ông ta muốn chứng tỏ rằng ông ta không phải là người theo chủ nghĩa xét lại, do
đó ông ta đã tấn công Việt Nam thậm chí còn dữ dội hơn. Ông ta để họ tiếp tục
tấn công Việt Nam. Sau khi đánh bại người Mỹ, chúng ta đã giữ lại hơn một triệu
quân, khiến các đồng chí Liên Xô hỏi chúng ta: "Các đồng chí, các đồng chí
định đánh ai mà giữ lại một đội quân [thường trực] lớn như vậy?" Tôi nói:
"Sau này, các đồng chí sẽ hiểu." Lý do duy nhất khiến chúng ta giữ
một đội quân thường trực như vậy là vì [mối đe dọa của Trung Quốc đối với Việt
Nam]. Nếu không có [mối đe dọa như vậy], thì [đội quân thường trực lớn] này sẽ
không cần thiết. Sau khi bị tấn công gần đây trên hai mặt trận, [chúng ta có
thể thấy rằng] sẽ rất nguy hiểm nếu chúng ta không duy trì một đội quân lớn.
(B) [The meaning of this "B" in the original text is unclear] - In
the wake of WWII, everyone held the international gendarme to be American
imperialism. They could take over and bully all of the world. Everyone, including
the big powers, were afraid of the US. It was only Vietnam that was not afraid
of the US.
I understand this matter for my line of work has taught me it. The first person
to fear [the Americans] was Mao Zedong. He told me, that is, the Vietnamese and
Lao, that: "You must immediately turn over the two liberated provinces of
Laos to the [Vientiane] [government]. If you do not do so, then the US will use
it as a pretext to launch an attack. That is a great danger." As for
Vietnam, we said: "We have to fight the Americans in order to liberate
southern Vietnam." He [Mao] said: "You cannot do that. Southern
Vietnam must lie in wait for a long period, for one lifetime, 5-10 or even 20
lifetimes from now. You cannot fight the Americans. Fighting the US is
dangerous". Mao Zedong was scared of the US to that extent...
(B) [Ý nghĩa của chữ "B" này trong văn bản gốc không rõ ràng] -
Sau Thế chiến II, mọi người đều cho rằng lực lượng hiến binh quốc tế là chủ
nghĩa đế quốc Mỹ. Họ có thể tiếp quản và bắt nạt toàn thế giới. Mọi người, kể
cả các cường quốc, đều sợ Hoa Kỳ. Chỉ có Việt Nam là không sợ Hoa Kỳ.
Tôi hiểu vấn đề này vì ngành nghề của tôi đã dạy tôi điều đó. Người đầu
tiên sợ [người Mỹ] là Mao Trạch Đông. Ông ấy nói với
tôi, tức là người Việt Nam và người Lào, rằng: "Các ông phải ngay lập tức
trao trả hai tỉnh đã giải phóng của Lào cho [chính phủ Viêng Chăn]. Nếu các ông
không làm như vậy, thì Hoa Kỳ sẽ lấy đó làm cái cớ để tấn công. Đó là một mối nguy
hiểm lớn." Đối với Việt Nam, chúng tôi đã nói: "Chúng ta phải chiến
đấu với người Mỹ để giải phóng miền Nam Việt Nam." Ông [Mao] nói: "Bạn
không thể làm như vậy. Miền Nam Việt Nam phải nằm chờ trong một thời gian dài,
trong một đời, 5-10 hoặc thậm chí 20 đời kể từ bây giờ. Bạn không thể đánh
người Mỹ. Đánh người Mỹ là nguy hiểm". Mao Trạch
Đông đã sợ người Mỹ đến mức đó...
But Vietnam was not scared. Vietnam went ahead and fought. If Vietnam had
not fought the US, then southern Vietnam would not have been liberated. A
country which is not yet liberated will remain a dependent one. No one is
independent if only one-half of the country is free. It was not until 1975 that
our country finally achieved its full independence. With independence would
come freedom. Freedom should be freedom for the whole of the Vietnamese
nation...
Engels had already spoken on people's war. Later the Soviet Union, China, and
ourselves also spoke [on this matter]. However, these three countries differ a
lot on the content [of people's war]. It is not true that just because you have
millions of people you can do whatever you like. China also spoke on people's
war, however, [they held that] "when the enemy advances, we must
retreat." In other words, defense is the main feature, and war is divided
into three stages with the countryside used to surround the cities, while [the
main forces] remain in the forests and mountains only... The Chinese were on
the defensive and very weak [during World War II]. Even with 400 million people
pitted against a Japanese army of 300,000 to 400,000 troops, the Chinese still
could not defeat them.
Nhưng Việt Nam không sợ. Việt Nam đã tiến lên và chiến đấu. Nếu Việt Nam
không chiến đấu với Hoa Kỳ, thì miền Nam Việt Nam sẽ không được giải phóng. Một
quốc gia chưa được giải phóng sẽ vẫn là một quốc gia phụ thuộc. Không ai độc
lập nếu chỉ có một nửa đất nước được tự do. Phải đến năm 1975, đất nước chúng
ta mới giành được độc lập hoàn toàn. Độc lập sẽ đi kèm với tự do. Tự do phải là
tự do cho toàn thể dân tộc Việt Nam...
Engels đã nói về chiến tranh nhân dân. Sau đó, Liên Xô, Trung Quốc và
chúng ta cũng đã nói [về vấn đề này]. Tuy nhiên, ba quốc gia này khác nhau rất
nhiều về nội dung [chiến tranh nhân dân]. Không đúng khi nói rằng chỉ vì bạn có
hàng triệu người, bạn có thể làm bất cứ điều gì bạn muốn. Trung Quốc cũng đã
nói về chiến tranh nhân dân, tuy nhiên, [họ cho rằng] "khi kẻ thù tiến
lên, chúng ta phải rút lui". Nói cách khác, phòng thủ là đặc điểm chính,
và chiến tranh được chia thành ba giai đoạn với vùng nông thôn được sử dụng để
bao quanh các thành phố, trong khi [lực lượng chính] chỉ ở trong rừng và núi...
Người Trung Quốc ở thế phòng thủ và rất yếu [trong Thế chiến II]. Ngay cả với
400 triệu người chống lại quân đội Nhật Bản từ 300.000 đến 400.000 quân, người
Trung Quốc vẫn không thể đánh bại họ.
I have to repeat it like that, for before China had sent advisers to us
[some of our Vietnamese] brothers did not understand. They thought the
[Chinese] were very capable. But they are not so skilled, and thus we did not
follow [the Chinese advice].
In 1952, I left northern Vietnam for China, because I was sick and needed
treatment. This was my first time abroad. I put questions to them [the Chinese]
and saw many very strange things. There were areas [which had been] occupied by
Japanese troops, each with a population of 50 million people, but which had not
[had] a single guerrilla fighter...
Tôi phải nhắc lại như vậy, vì trước khi Trung Quốc cử cố vấn đến với
chúng tôi [một số anh em Việt Nam của chúng tôi] không hiểu. Họ nghĩ rằng
[người Trung Quốc] rất có năng lực. Nhưng họ không có nhiều kỹ năng như vậy, và
do đó chúng tôi đã không làm theo [lời khuyên của người Trung Quốc].
Năm 1952, tôi rời miền Bắc Việt Nam đến Trung Quốc vì tôi bị bệnh và cần
được điều trị. Đây là lần đầu tiên tôi ra nước ngoài. Tôi đã đặt câu hỏi với họ
[người Trung Quốc] và thấy nhiều điều rất kỳ lạ. Có những khu vực [đã bị] quân
đội Nhật Bản chiếm đóng, mỗi khu vực có dân số 50 triệu người, nhưng không [có]
một chiến binh du kích nào...
When I returned from China, I met Uncle [Ho]. He asked me:
This was your first time to go abroad, isn't that right?
Yes, I went abroad for the first time.
What did you see?
I saw two things: Vietnam is very brave and they [the Chinese] are not brave at
all.
Khi tôi trở về từ Trung Quốc, tôi gặp Bác [Hồ]. Bác hỏi tôi:
Đây là lần đầu tiên cháu ra nước ngoài, đúng không?
Đúng vậy, tôi ra nước ngoài lần đầu tiên.
Cháu thấy gì?
Tôi thấy hai điều: Việt Nam rất dũng cảm và họ [người Trung Quốc] không
hề dũng cảm.
I understood this from that day on. We [the Vietnamese] were entirely
different from them. Courage is inherent in the Vietnamese person, and thus we
have never had a defensive strategy. Every inhabitant fights.
Recently, they [the Chinese] have brought several hundred thousand troops in to
invade our country. For the most part, we have used our militia and regional
troops to attack them. We were not on the defensive, and thus they suffered a
setback. They were not able to wipe out a single Vietnamese platoon, while we
wiped out several of their regiments and several dozen of their battalions.
That is so because of our offensive strategy.
Tôi hiểu điều này từ ngày đó. Chúng tôi [người Việt] hoàn toàn khác với
họ. Lòng dũng cảm vốn có trong con người Việt Nam, và do đó chúng tôi chưa bao
giờ có chiến lược phòng thủ. Mọi người dân đều chiến đấu.
Gần đây, họ [người Trung Quốc] đã đưa hàng trăm ngàn quân vào xâm lược
đất nước chúng tôi. Phần lớn, chúng tôi đã sử dụng dân quân và quân địa phương
để tấn công họ. Chúng tôi không ở thế phòng thủ, và do đó họ đã phải chịu thất
bại. Họ không thể tiêu diệt được một trung đội Việt Nam nào, trong khi chúng
tôi đã tiêu diệt một số trung đoàn và hàng chục tiểu đoàn của họ. Điều đó là do
chiến lược tấn công của chúng tôi.
The American imperialists fought us in a protracted war. They were so
powerful, yet they lost. But there was a special element, that is the acute
contradictions between the Chinese and the Soviets. [Because of this,] they
have attacked us hard like this.
...Vietnam fought the Americans, and fought them very fiercely, but we know
that the US was an extremely large country, more than capable of amassing 10
million troops and bringing all of its considerably powerful weapons in to
fight us. Therefore we had to fight over a long period of time in order to
bring them to de-escalation. We were the ones who could do this; the Chinese
could not. When the American army attacked Quong Tre, the Politburo ordered
troops to be brought in to fight at once. We were not afraid. After that I went
to China to meet Zhou Enlai. He told me: "It [the attack in Queng Tre] is
probably unparalleled, unique. In life there is only one [chance,] not two. No
one has ever dared to do what you, comrades, have done."
Đế quốc Mỹ đã chiến đấu với chúng ta trong một cuộc chiến tranh kéo dài.
Họ rất hùng mạnh, nhưng họ đã thua. Nhưng có một yếu tố đặc biệt, đó là mâu
thuẫn gay gắt giữa Trung Quốc và Liên Xô. [Vì điều này,] họ đã tấn công chúng
ta dữ dội như thế này.
... Việt Nam đã chiến đấu với người Mỹ, và chiến đấu với họ rất dữ dội,
nhưng chúng ta biết rằng Hoa Kỳ là một quốc gia cực kỳ lớn, có khả năng tập hợp
10 triệu quân và mang tất cả các vũ khí cực mạnh của mình vào để chống lại
chúng ta. Do đó, chúng ta phải chiến đấu trong một thời gian dài để đưa họ
xuống thang. Chúng ta là những người có thể làm điều này; Trung Quốc thì không.
Khi quân đội Mỹ tấn công Quảng Tre, Bộ Chính trị đã ra lệnh đưa quân vào chiến
đấu ngay lập tức. Chúng ta không sợ. Sau đó, tôi đã đến Trung Quốc để gặp Chu Ân Lai. Ông ấy nói với
tôi: "Nó [cuộc tấn công ở Quảng Tre] có lẽ là vô song, độc nhất. Trong
cuộc sống chỉ có một [cơ hội], không phải hai. Chưa từng có ai dám làm những gì
các đồng chí đã làm."
...Zhou Enlai was the Chief of the General Staff. He dared to speak, he
was more frank. He told me: "If I had known before the ways which you
comrades employ, we would not have needed the Long March." What was the
Long March for? At the beginning of the march there were 300,000 troops; and at
the end of the Long March there were only 30,000 remaining. 270,000 people were
lost. It was truly idiotic to have done it in this way ? [I] speak as such so
that you, comrades, know how much we are ahead of them. In the near future, if
we are to fight against China, we will certainly win... However, the truth is
that if a different country [other than Vietnam] were to fight against China,
it is not clear that they would win like this [like Vietnam].
...Chu Ân Lai là Tổng tham mưu
trưởng. Ông ấy dám nói, ông ấy thẳng thắn hơn. Ông ấy nói với tôi: "Nếu
tôi biết trước cách mà các đồng chí sử dụng, chúng ta đã không cần đến Vạn lý
trường chinh." Vạn lý trường chinh là để làm gì? Lúc đầu cuộc hành quân có
300.000 quân; và khi kết thúc Vạn lý trường chinh chỉ còn lại 30.000 người.
270.000 người đã thiệt mạng. Thật sự là ngu ngốc khi làm theo cách này? [Tôi]
nói như vậy để các đồng chí biết rằng chúng ta hơn họ nhiều như thế nào. Trong
tương lai gần, nếu chúng ta chiến đấu với Trung Quốc, chúng ta chắc chắn sẽ
thắng... Tuy nhiên, sự thật là nếu một quốc gia khác [ngoài Việt Nam] chiến đấu
với Trung Quốc, thì chưa chắc họ sẽ thắng như thế này [như Việt Nam].
...If China and the USSR had been united with each other, then it is not
certain that the US would have dared to fight us. If the two had been united
and joined together to help us, it is not certain that the US would have dared
to have fought us in the way in which they did. They would have balked from the
very beginning. They would have balked in the same way during the Kennedy
period. Vietnam, China, and the USSR all helped Laos and the US immediately
signed a treaty with Laos. They did not dare to send American troops to Laos,
they let the Lao [People's Revolutionary] Party participate in the government
right away. They did not dare to attack Laos any more.
Later, as the two countries [the USSR and China] were at odds with each other,
the Americans were informed [by the Chinese] that they could go ahead and
attack Vietnam without any fear. Don't be afraid [of Chinese retaliation]. Zhou
Enlai and Mao Zedong told the Americans: "If you don't attack me, then I
won't attack you. You can bring in as many troops into southern Vietnam as you
like. It's up to you."
...Nếu Trung Quốc và Liên Xô đoàn kết với nhau, thì không chắc Hoa Kỳ sẽ
dám đánh chúng ta. Nếu hai nước đoàn kết và cùng nhau giúp chúng ta, thì không
chắc Hoa Kỳ sẽ dám đánh chúng ta theo cách họ đã làm. Họ sẽ chùn bước ngay từ
đầu. Họ sẽ chùn bước theo cách tương tự trong thời kỳ Kennedy.
Việt Nam, Trung Quốc và Liên Xô đều giúp Lào và Hoa Kỳ đã ngay lập tức ký một
hiệp ước với Lào. Họ không dám gửi quân đội Hoa Kỳ đến Lào, họ để Đảng Nhân dân
Cách mạng Lào tham gia vào chính phủ ngay lập tức. Họ không dám tấn công Lào
nữa.
Sau đó, khi hai nước [Liên Xô và Trung Quốc] bất hòa với nhau, người Mỹ
đã được [Trung Quốc] thông báo rằng họ có thể tiến lên và tấn công Việt Nam mà
không sợ hãi. Đừng sợ [sự trả đũa của Trung Quốc]. Chu Ân Lai và Mao Trạch
Đông nói với người Mỹ: "Nếu các ông không tấn công tôi,
thì tôi sẽ không tấn công các ông. Các ông có thể đưa bao nhiêu quân vào miền
Nam Việt Nam tùy thích. Tùy các ông quyết định."
...We are [presently] bordering on a very strong nation, one with
expansionist intentions which, if they are to be implemented, must start with
an invasion of Vietnam. Thus, we have to shoulder yet another, different
historical role. However, we have never shirked from our historical tasks.
Previously, Vietnam did carry out its tasks, and this time Vietnam is
determined not to allow them to expand. Vietnam preserves its own independence,
and by doing so is also safeguarding the independence of Southeast Asian
nations. Vietnam is resolved not to allow the Chinese to carry out their
expansionist scheme. The recent battle [with China] was one round only.
Presently, they are still making preparations in many fields. However, whatever
the level of their preparations, Vietnam will still win...
...Chúng ta [hiện tại] đang giáp ranh với một quốc gia rất mạnh, một
quốc gia có ý định bành trướng, nếu muốn thực hiện, phải bắt đầu bằng một cuộc
xâm lược Việt Nam. Do đó, chúng ta phải gánh vác thêm một vai trò lịch sử khác.
Tuy nhiên, chúng ta chưa bao giờ trốn tránh nhiệm vụ lịch sử của mình. Trước
đây, Việt Nam đã thực hiện nhiệm vụ của mình, và lần này Việt Nam quyết tâm
không để họ bành trướng. Việt Nam bảo vệ nền độc lập của mình, và bằng cách đó
cũng bảo vệ nền độc lập của các quốc gia Đông Nam Á. Việt Nam quyết tâm không
để Trung Quốc thực hiện âm mưu bành trướng của họ. Trận chiến gần đây [với
Trung Quốc] chỉ là một vòng. Hiện tại, họ vẫn đang chuẩn bị trên nhiều lĩnh
vực. Tuy nhiên, bất kể mức độ chuẩn bị của họ như thế nào, Việt Nam vẫn sẽ
giành chiến thắng...
Waging war is no leisurely walk in the woods. Sending one million troops to
wage war against a foreign country involves countless difficulties. Just
recently they brought in 500,000 to 600,000 troops to fight us, yet they had no
adequate transport equipment to supply food to their troops. China is presently
preparing 3.5 million troops, but they have to leave half of them on the
[Sino-Soviet] border to deter the Soviets. For that reason, if they bring 1 or
2 million troops in to fight us, we will not be afraid of anything. We have
just engaged 600,000 troops, and, if, in the near future, we have to fight 2
million, it will not be a problem at all. We are not afraid.
Tiến hành chiến tranh không phải là cuộc dạo chơi nhàn nhã trong rừng.
Gửi một triệu quân đi chiến đấu với một quốc gia nước ngoài liên quan đến vô số
khó khăn. Mới đây họ đã đưa 500.000 đến 600.000 quân vào để chiến đấu với chúng
ta, nhưng họ không có đủ thiết bị vận tải để cung cấp lương thực cho quân đội
của họ. Trung Quốc hiện đang chuẩn bị 3,5 triệu quân, nhưng họ phải để lại một
nửa trong số đó ở biên giới [Trung-Xô] để ngăn chặn Liên Xô. Vì lý do đó, nếu
họ đưa 1 hoặc 2 triệu quân vào để chiến đấu với chúng ta, chúng ta sẽ không sợ
bất cứ điều gì. Chúng ta vừa mới giao chiến với 600.000 quân, và nếu trong
tương lai gần, chúng ta phải chiến đấu với 2 triệu quân, thì điều đó sẽ không
thành vấn đề. Chúng ta không sợ.
We are not afraid because we already know the way to fight. If they bring in
1 million troops, they will only gain a foothold in the north. Descending into
the mid-lands, the deltas, and into Hanoi and even further downwards would be
difficult. Comrades, as you know, Hitler's clique struck fiercely in this way,
yet when they [the German Nazis] arrived in Leningrad they could not enter.
With the cities, the people, and defense works, it is impossible to carry out
effective attacks against each and every inhabitant. Even fighting for two, three,
or four years they will still not be able to enter. Every village there [in the
north] is like this. Our guidelines are: Each district is a fortress, each
province a battlefield. We will fight and they will not be able to enter at
all.
Chúng ta không sợ vì chúng ta đã biết cách chiến đấu. Nếu chúng đưa 1
triệu quân vào, chúng chỉ có thể giành được chỗ đứng ở phía bắc. Việc tiến
xuống vùng trung du, vùng đồng bằng, và vào Hà Nội và thậm chí xuống sâu hơn
nữa sẽ rất khó khăn. Các đồng chí, như các bạn đã biết, phe nhóm của Hitler
đã tấn công dữ dội theo cách này, nhưng khi chúng [Quân đội Đức Quốc xã] đến Leningrad,
chúng không thể tiến vào được. Với các thành phố, người dân và các công trình
phòng thủ, không thể thực hiện các cuộc tấn công hiệu quả vào từng cư dân. Ngay
cả khi chiến đấu trong hai, ba hoặc bốn năm, chúng vẫn không thể tiến vào được.
Mỗi ngôi làng ở đó [ở phía bắc] đều như vậy. Nguyên tắc của chúng ta là: Mỗi
quận là một pháo đài, mỗi tỉnh là một chiến trường. Chúng ta sẽ chiến đấu và
chúng sẽ không thể tiến vào được.
However, it is never enough just to fight an enemy at the frontline. One
must have a strong direct rearguard. After the recent fighting ended, we
assessed that, in the near future, we must add several million more people to
the northern front. But as the enemy comes from the north, the direct rear for
the whole country must be Thanh Hoa, Nghe An, Ha Tinh... The direct rear to
protect the capital must be Thanh Hoa and Nghe Tinh. We have enough people. We
can fight them in many ways... We can use 2 to 3 army corps to inflict a strong
blow on them that will make them stagger, while we continue to hold our land.
To this end, each soldier must be a real soldier and each squad a real squad.
- Having now fought one battle already, we should not be subjective.
Subjectivism and underestimation of the enemy are incorrect, but a lack of
self-confidence is also wrong. We are not subjective, we do not underestimate
the enemy. But we are also confident and firmly believe in our victory. We should
have both these things.
Tuy nhiên, chỉ đánh địch ở tiền tuyến thì không bao giờ là đủ. Phải có
hậu phương trực tiếp mạnh. Sau khi cuộc chiến đấu gần đây kết thúc, chúng ta
đánh giá rằng, trong tương lai gần, chúng ta phải tăng thêm vài triệu người cho
mặt trận phía Bắc. Nhưng vì địch từ phương Bắc đến, hậu phương trực tiếp cho cả
nước phải là Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh... Hậu phương trực tiếp bảo vệ thủ đô
phải là Thanh Hóa và Nghệ Tĩnh. Chúng ta có đủ người. Chúng ta có thể đánh
chúng bằng nhiều cách... Chúng ta có thể sử dụng 2 đến 3 quân đoàn để giáng một
đòn mạnh vào chúng khiến chúng loạng choạng, trong khi chúng ta vẫn tiếp tục
giữ đất. Để đạt được mục đích này, mỗi người lính phải là một người lính thực
sự và mỗi tiểu đội phải là một tiểu đội thực sự.
- Đã đánh một trận rồi, chúng ta không nên chủ quan. Chủ quan và đánh giá
thấp kẻ thù là sai, nhưng thiếu tự tin cũng là sai. Chúng ta không chủ quan,
chúng ta không đánh giá thấp kẻ thù. Nhưng chúng ta cũng tự tin và tin chắc vào
chiến thắng của chúng ta. Chúng ta phải có cả hai điều này.
- The Chinese now have a plot to attack [us] in order to expand southwards.
But in the present era nothing can be done and then wrapped up tidily. China
has just fought Vietnam for a few days, yet the whole world has shouted:
["]Leave Vietnam alone!["] The present era is not like the olden
times. In those days, it was only us and them [meaning the Chinese]. Now the
whole world is fastened closely together. The human species has not yet entered
the socialist phase at all; instead this is a time where everyone wants
independence and freedom. [Even] on small islands, people want independence and
freedom. All of humankind is presently like this. That is very different than
it was in olden times. In those days, people were not yet very aware of these
things. Thus the sentence of Uncle H?: "There is nothing more precious
than independence and freedom" is an idea of the present era. To lay hands
on Vietnam is to lay hands on humanity and infringe on independence and
freedom... Vietnam is a nation that symbolizes independence and freedom.
- Người Trung Quốc hiện có âm mưu đánh [chúng ta] để bành trướng về phía
Nam. Nhưng thời đại này không thể làm gì rồi gói ghém gọn gàng. Trung Quốc mới
đánh Việt Nam được vài ngày, thế mà cả thế giới đã hét lên: ["]Để Việt Nam
yên!["] Thời đại hiện nay không giống thời xưa. Ngày đó chỉ có chúng ta và
chúng [ý nói người Trung Quốc]. Bây giờ cả thế giới gắn chặt với nhau. Loài
người vẫn chưa bước vào giai đoạn xã hội chủ nghĩa; thay vào đó, đây là thời
đại mà ai cũng muốn độc lập và tự do. [Ngay cả] trên các đảo nhỏ, người dân
cũng muốn độc lập và tự do. Toàn thể nhân loại hiện nay đều như vậy. Điều đó
rất khác so với thời xưa. Ngày đó, người dân vẫn chưa nhận thức được những điều
này. Vì vậy, câu nói của Bác Hồ: "Không có gì quý hơn độc lập và tự
do" là một ý tưởng của thời đại hiện nay. Đụng đến Việt Nam là đụng đến
nhân loại và xâm phạm đến độc lập và tự do... Việt Nam là một quốc gia tượng
trưng cho độc lập và tự do.
- When it came to fighting the US, our brothers in the Politburo had to
discuss together this matter to consider whether we dared to fight the US or
not. All were agreed to fight. The Politburo expressed its resolve: In order to
fight the Americans, we must not fear the USA. All were of the same mind. As
all agreed to fight the US, to have no fear of the USA, we must also not fear
the USSR. All agreed. We must also not fear China. All agreed. If we don't fear
these three things, we can fight the US. This was how we did things in our
Politburo at that time.
Although the Politburo met and held discussions like this and everyone was of
the same mind, there was later one person who told a comrade what I said. That
comrade rose to question the Politburo, asking for what reason does Anh Ba once
again say that if we want to fight the Americans then we should not fear the
Chinese? Why does he have to put it this way again?
- Khi nói đến chuyện đánh Mỹ, các anh em trong Bộ Chính trị đã phải cùng
nhau bàn bạc vấn đề này để xem chúng ta có dám đánh Mỹ hay không. Tất cả đều
nhất trí đánh. Bộ Chính trị đã bày tỏ quyết tâm: Muốn đánh Mỹ thì không được sợ
Mỹ. Tất cả đều đồng lòng. Vì tất cả đều đồng lòng đánh Mỹ, không sợ Mỹ thì cũng
không được sợ Liên Xô. Tất cả đều đồng ý. Chúng ta cũng không được sợ Trung
Quốc. Tất cả đều đồng ý. Nếu chúng ta không sợ ba điều này thì có thể đánh Mỹ.
Đây là cách chúng ta đã làm trong Bộ Chính trị của chúng ta vào thời điểm đó.
Mặc dù Bộ Chính trị đã họp và thảo luận như vậy và mọi người đều đồng
lòng, nhưng sau đó có một người đã nói với một đồng chí những gì tôi nói. Đồng
chí đó đã đứng lên chất vấn Bộ Chính trị, hỏi tại sao Anh Ba lại nói
rằng nếu chúng ta muốn đánh Mỹ thì không được sợ Trung Quốc? Tại sao anh ta lại
phải nói theo cách này một lần nữa?
At that time, Brother Nguyen Chi Thanh, who thus far was suspected of being
sympathetic to the Chinese, stood up and said: "Respected Politburo and
respected Uncle Ho, the statement of Anh Ba was correct. It must be said that
way [referring to the need not to fear the Chinese], for they [the Chinese]
give us trouble on many matters. They blocked us here, then forced our hands
there. They do not let us fight..."
While we were fighting in southern Vietnam, Deng Xiaoping stipulated that I
(toi) could only fight at the level of one platoon downward, and must not fight
at a higher level. He [Deng Xiaoping] said: "In the south, since you have
made the mistake of starting the fighting already, you should only fight at the
level of one platoon downward, not at a higher level." That is how they
brought pressure to bear on us.
Lúc đó, anh Nguyễn Chí Thanh, người cho đến nay vẫn bị nghi ngờ là
có cảm tình với Trung Quốc, đã đứng lên và nói: "Kính gửi Bộ Chính trị và
kính gửi Bác Hồ, phát biểu của Anh Ba là đúng. Phải nói theo cách
đó [ý nói đến nhu cầu không sợ Trung Quốc], vì họ [Trung Quốc] gây rắc rối cho
chúng ta về nhiều vấn đề. Họ chặn chúng ta ở đây, rồi ép chúng ta ở đó. Họ
không cho chúng ta chiến đấu..."
Trong khi chúng tôi đang chiến đấu ở miền Nam Việt Nam, Đặng Tiểu
Bình đã quy định rằng tôi (tôi) chỉ có thể chiến đấu ở cấp
độ một trung đội trở xuống, và không được chiến đấu ở cấp độ cao hơn. Ông ấy [Đặng Tiểu
Bình] nói: "Ở miền Nam, vì các anh đã phạm sai lầm khi bắt đầu chiến
đấu, các anh chỉ nên chiến đấu ở cấp độ một trung đội trở xuống, không phải ở
cấp độ cao hơn". Đó là cách họ gây áp lực lên chúng tôi.
- We are not afraid of anyone. We are not afraid because we are in the
right. We do not fear even our elder brother. We also do not fear our friends.
Of course, we do not fear our enemies. We have fought them already. We are
human beings; we are not afraid of anyone. We are independent. All the world
knows we are independent.
We must have a strong army, because our nation is under threat and being
bullied... It cannot be otherwise. If not, then it will be extremely dangerous,
but our country is poor.
- We have a strong army, but that does not in any way weaken us. The Chinese
have several policies towards us: To invade and to occupy our country; to seek
to weaken us economically and to make our living condi- tions difficult. For
these reasons, in opposing China we must, first of all, not only fight, but
also make ourselves stronger. To this end, in my view, our army should not be a
force that wastes the resources of the state, but should also be a strong
productive force. When the enemies come, they [the soldiers] grab their guns at
once. When no enemy is coming, then they will produce grandly. They will be the
best and highest symbol in production, producing more than anyone else. Of
course, that is not a new story...
- Chúng ta không sợ ai cả. Chúng ta không sợ vì chúng ta đúng. Chúng ta
không sợ ngay cả anh cả của mình. Chúng ta cũng không sợ bạn bè của mình. Tất
nhiên, chúng ta không sợ kẻ thù của mình. Chúng ta đã chiến đấu với chúng rồi.
Chúng ta là con người; chúng ta không sợ bất kỳ ai cả. Chúng ta độc lập. Cả thế
giới đều biết chúng ta độc lập.
Chúng ta phải có một đội quân mạnh mẽ, vì đất nước chúng ta đang bị đe
dọa và bị bắt nạt... Không thể khác được. Nếu không, thì sẽ cực kỳ nguy hiểm,
nhưng đất nước chúng ta nghèo.
- Chúng ta có một đội quân mạnh mẽ, nhưng điều đó không làm chúng ta suy
yếu theo bất kỳ cách nào. Người Trung Quốc có một số chính sách đối với chúng
ta: Xâm lược và chiếm đóng đất nước chúng ta; tìm cách làm chúng ta suy yếu về
mặt kinh tế và làm cho điều kiện sống của chúng ta trở nên khó khăn. Vì những
lý do này, để chống lại Trung Quốc, trước hết chúng ta không chỉ phải chiến đấu
mà còn phải tự làm cho mình mạnh mẽ hơn. Vì mục đích này, theo quan điểm của
tôi, quân đội của chúng ta không nên là một lực lượng lãng phí tài nguyên của
nhà nước, mà còn phải là một lực lượng sản xuất mạnh mẽ. Khi kẻ thù đến, họ
[những người lính] cầm súng ngay lập tức. Khi không có kẻ thù nào đến, thì họ
sẽ sản xuất một cách hoành tráng. Họ sẽ là biểu tượng tốt nhất và cao nhất
trong sản xuất, sản xuất nhiều hơn bất kỳ ai khác. Tất nhiên, đó không phải là
một câu chuyện mới...
- At present, our army shoulders an historical task: to defend our
independence and freedom, while simultaneously protecting the peace and
independence of the whole world. If the expansionist policy of the reactionary
Chinese clique cannot be implemented any longer, that would be in the interest
of the whole world. Vietnam can do this. Vietnam has 50 million people already.
Vietnam has Lao and Cambodian friends and has secure terrain. Vietnam has our camp
and all of mankind on its side. It is clear that we can do this.
...Do our comrades know of anyone in our Party, among our people, who suspects
that we will lose to China? No one, of course. But we must maintain our
friendly relations. We do not want national hatred. I repeat: I say this
because I have never felt hatred for China. I do not feel this way. It is they
who fight us. Today I also want you comrades to know that in this world, the
one who has defended China is myself! That is true.
- Hiện nay, quân đội ta gánh vác nhiệm vụ lịch sử: bảo vệ nền độc lập, tự
do của dân tộc, đồng thời bảo vệ hòa bình, độc lập của toàn thế giới. Nếu chính
sách bành trướng của bè lũ phản động Trung Quốc không thể thực hiện được nữa
thì đó là lợi ích của toàn thế giới. Việt Nam có thể làm được điều này. Việt
Nam đã có 50 triệu người rồi. Việt Nam có bạn Lào, bạn Campuchia và có địa hình
an toàn. Việt Nam có phe ta và toàn thể nhân loại đứng về phía ta. Rõ ràng là
chúng ta có thể làm được điều này.
...Các đồng chí có biết ai trong Đảng ta, trong nhân dân ta, ngờ rằng ta
sẽ thua Trung Quốc không? Tất nhiên là không ai. Nhưng chúng ta phải duy trì
quan hệ hữu nghị. Chúng ta không muốn hận thù dân tộc. Tôi nhắc lại: Tôi nói
thế vì tôi chưa bao giờ hận Trung Quốc. Tôi không cảm thấy như vậy. Chính họ
mới là những người chống lại chúng ta. Hôm nay tôi cũng muốn các đồng chí biết
rằng trên thế giới này, người đã bảo vệ Trung Quốc chính là bản thân tôi! Đúng
vậy.
Why so? Because during the June 1960 conference in Bucharest, 60 Parties
rose to oppose China, but it was only I who defended China. Our Vietnamese
people is like that. I will go ahead and repeat this: However badly they
behave, we know that their people are our friends. As for our side, we have no
evil feelings towards China. Yet the plot of several [Chinese] leaders is a
different matter. We refer to them as a clique only. We do not refer to their
nation. We did not say the Chinese people are bad towards us. We say that it is
the reactionary Beijing clique. I again say it strictly like this.
Thus, let us keep the situation under firm control, remain ready for combat,
and never relax in our vigilance. It is the same with respect to China. I am
confident that in 50 years, or even in 100 years, socialism may succeed; and
then we will not have this problem any longer. But it will take such a [long]
time. Therefore, we must prepare and stand ready in all respects.
Tại sao vậy? Bởi vì trong hội nghị tháng 6 năm 1960 tại Bucharest, 60
Đảng đã đứng lên chống lại Trung Quốc, nhưng chỉ có tôi là người bảo vệ Trung
Quốc. Nhân dân Việt Nam chúng ta là như vậy. Tôi xin nhắc lại điều này: Dù họ
có hành xử tệ đến đâu, chúng ta biết rằng nhân dân họ là bạn của chúng ta. Về
phía chúng ta, chúng ta không có ác cảm với Trung Quốc. Nhưng âm mưu của một số
nhà lãnh đạo [Trung Quốc] lại là một vấn đề khác. Chúng ta chỉ gọi họ là bè lũ.
Chúng ta không ám chỉ đến quốc gia của họ. Chúng ta không nói rằng nhân dân
Trung Quốc đối xử tệ với chúng ta. Chúng ta nói rằng đó là bè lũ phản động Bắc Kinh. Tôi xin nhắc lại một lần nữa
như thế này.
Vì vậy, chúng ta hãy giữ vững tình hình, luôn sẵn sàng chiến đấu và không
bao giờ lơ là cảnh giác. Đối với Trung Quốc cũng vậy. Tôi tin rằng trong 50 năm
nữa, hoặc thậm chí là 100 năm nữa, chủ nghĩa xã hội có thể thành công; và khi
đó chúng ta sẽ không còn vấn đề này nữa. Nhưng sẽ mất một thời gian [dài] như
vậy. Do đó, chúng ta phải chuẩn bị và sẵn sàng về mọi mặt.
At present, no one certainly has doubts any more. But five years ago I was
sure there [were no] comrades who doubted] that China could strike us. But
there were. That as the case because [these] comrades had no knowledge about
this matter. But that was not the case with us [Le Duan and the leadership]. We
knew that China had been attacking us for some ten years or more. Therefore we
were not surprised [by the January 1979 Chinese attack].
Speech by Comrade B (Le Duan) regarding the plot of reactionary Chinese
clique against Vietnam. The document illuminates the views and attitudes of
Vietnam's top leader in the crisis year 1979, and also some aspects of the
situation within the socialist camp at that particular juncture.
Author(s):
Hiện tại, chắc chắn không ai còn nghi ngờ nữa. Nhưng năm năm trước, tôi
chắc chắn rằng [không có] đồng chí nào nghi ngờ] rằng Trung Quốc có thể tấn
công chúng ta. Nhưng đã có. Đó là trường hợp vì [những] đồng chí này không biết
gì về vấn đề này. Nhưng đó không phải là trường hợp của chúng tôi [Lê Duẩn
và ban lãnh đạo]. Chúng tôi biết rằng Trung Quốc đã tấn công chúng tôi trong
khoảng mười năm hoặc hơn. Do đó, chúng tôi không ngạc nhiên [về cuộc tấn công
của Trung Quốc vào tháng 1 năm 1979].
Bài phát biểu của đồng chí B (Lê Duẩn) về âm mưu của bè lũ
phản động Trung Quốc chống lại Việt Nam. Tài liệu làm sáng tỏ quan điểm và thái
độ của nhà lãnh đạo cấp cao nhất của Việt Nam trong năm khủng hoảng 1979, và
một số khía cạnh của tình hình trong phe xã hội chủ nghĩa tại thời điểm cụ thể
đó.
Tác giả:
• Lê, Duẩn
English version Google translate
https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/89266/download
No comments:
Post a Comment