20200802 Cong Dong Tham Luan
Phiet Pham thephiet_2002@yahoo.com
Mon, Jul 27 at 11:27 AM
Mẹ của Thoa (trong câu chuyện) nói "Đúng
Phóc" tính nết Tông Tông thứ 45 của xứ Cờ Hoa. Cám ơn
bạn Đinh Công Bình và bà mẹ vợ của bạn. Cũng xin cám ơn ái hữu Nguyễn Tấn
đã chuyển bài này. Chúc tất cả một tuần lễ mới nhiều sức khỏe, nhiều năng
lượng, gia đình an vui và hạnh phúc.
Bố chúng mày là vậy! Từ hồi về làm vợ ổng, mẹ chưa bao giờ
thấy ổng nhận lỗi, xin lỗi, hay sửa lỗi. Ổng chỉ giỏi đổ lỗi!
Họp
Mặt Gia Đình Mùa Đại Dịch
Đinh Công Bình
Tác
giả là cư dân Huntsville, AL. Bài viết về nước Mỹ đầu tiên của ông là “Bao Giờ
Trời Sáng” một du ký nhiều ý nghĩa khi thăm viếng Nghĩa Trang Quốc Gia
Arlington, bài viết thứ hai là “ Thằng Ngốc “ Đây là bài viết thứ ba . Mong tác
giả sẽ tiếp tục viết thêm.
***
Bố vợ tôi nói như ra lệnh trước khi cúp điện thoại:
Tao không cần biết! Đây là cuộc họp
mặt thường niên của gia đình. Có khó khăn cách mấy cũng phải về. Không
đứa nào được vắng mặt!
Thoa,
vợ tôi nén câu thở dài. Vì công việc hằng ngày của chúng tôi có liên quan
đến y dược, Thoa và tôi có khá nhiều bạn bè làm trong ngành y tại các bệnh viện
trong và ngoài nước Mỹ. Họ là những chiến sĩ đang ngày đêm chiến đấu trực
tiếp với con Covid-19 nên họ đã chia sẻ với chúng tôi về sự nguy hiểm của con
vi rút. Hai trong bốn người em của Thoa cũng đều biết rất rõ về sự nguy
hiểm và sự quan trọng của vấn đề phòng bệnh trong lúc này.
Nhưng chúng tôi phải làm sao đây? Tất cả những giải thích, phân tách của chúng tôi về vấn đề này đều bị bố coi là những lời vô cớ, giả dối để thoái thác. Thật tội cho mẹ vợ của tôi. Bà bị bệnh đã nhiều năm nay và hiện nay sức khỏe của bà rất mỏng manh. Bà đã may mắn thoát chết sau lần bị tai biến 10 năm trước, nhưng cũng từ đó, bà bị bán thân bất toại và phải đón thêm cả mớ bệnh khác như tim, tiểu đường, phổi… Bà sẽ ra sao nếu Cô Vi đến thăm?
Vì cuộc sống, ngoài hai người con ở trong cùng một thành phố, chúng tôi và gia đình hai người em khác đều sống rải rác trên nước Mỹ. Dẫu vậy, ngoài tuần lễ họp mặt thường niên của gia đình, hằng năm chúng tôi đều chia nhau đi về thăm ông bà, để ông bà có dịp gặp thêm con cháu và cho cuộc sống bớt cô đơn vì năm dài tháng rộng. Riêng năm nay, vì đại dịch, mọi kế hoạch thường niên của đại gia đình đều bị ảnh hưởng.
Chẳng biết vì tủi thân hay ấm ức, Thoa gục đầu xuống chiếc gối bông khóc thút thít. Điện thoại lại reng, Thoa vội lau nước mắt rồi bắt máy. Cô không ghé sát phone vào tai mà bật speaker để tôi cùng nghe. Đầu dây bên kia Thanh, cô em thứ ba, cất tiếng:
Hello chị Thoa, khoảng mười phút nữa em
setup Zoom meeting qua internet để tất cả anh chị em mình bàn về buổi họp mặt
gia đình năm nay. Chẳng biết chị tính sao chứ hiện thời em quyết định sẽ
không tham dự ngày họp mặt năm nay! Nguy hiểm như vậy, con số người mắc
bệnh, người chết trên thế giới mỗi ngày một tăng mà bố cứ khăng khăng bắt tất
cả các con phải về family reunion! Anh Tuân với con Tươi, chẳng hiểu sao,
cũng cứ một mực về phe bố, nằng nặc đòi tổ chức! Tạm ngưng một năm có sao
đâu? Tránh voi chẳng xấu mặt nào! Anyway, mười phút nữa mình họp!
Mười
phút sau, qua Zoom, “cái chợ” được bắt đầu! Mặc dầu Thoa là chị cả nhưng
cô và các anh chị em khác chưa kịp nói gì thì Tuân đã khẳng định:
Covid-19 chỉ là con vi rút giả tạo!
Là hoax! Bọn dân chủ cấu kết để thêu dệt ra nó hầu chống phá ông
Trump!
Tuân
chưa dứt lời thì Thanh ấm ức nhảy vô:
Em không đồng ý với anh Tuân! Vô
lý! Nếu nó là con vi rút giả tạo thì tại sao trên thế giới hiện nay đã có
hằng chục triệu người bị nhiễm và gần nửa triệu người đã chết? Nếu nó
không có thật thì tại sao biết bao nhiêu nước trên thế giới phải đóng cửa quốc
gia để kinh tế của họ bị tê liệt? Ngoài các cơ sở thương mại thì nhà
trường và các nơi thờ phượng cũng đều đóng cửa. Ngay cả đền thánh Phê Rô
của Roma chưa bao giờ đóng cửa mà mới đây phải đóng cửa tới gần 3 tháng.
Thêm nữa, nếu đây là sự ẩu đả của dân chủ và cộng hòa thì bộ cả thế giới là dân
chủ à? Em nói thật, họ chả màng gì đến cộng-trừ-nhân-chia gì của Mỹ đâu!
Tươi
nhảy vào bênh anh:
Con virus này nếu có cũng chả đáng
sợ! Bọn nhà báo thổi phồng lên để làm người ta hoang mang. Chỉ
những người già yếu mới sợ chứ mình còn trẻ chả sao. Nếu bị thì cũng chỉ
ho cảm sơ sơ. Hơn nữa, bây giờ nhiều tiểu bang đã mở lại bình thường
rồi. An Toàn rồi bởi nếu không an toàn thì sức mấy người ta mở lại!
Chị thấy cô BT đấy, cổ dám tuyên bố thẳng thừng là cổ không đeo khẩu
trang khi ra ngoài công cộng trong bao nhiêu ngày nay mà cổ có bị gì đâu?
Cổ xác định trên kênh Youtube của cổ là con Covid-19 không có thật và nó chỉ là
chiêu bài của dân chủ dùng để đánh phá cộng hòa, để bôi xấu ông Trump!
Thành,
cậu em út ít nói nhất, phản pháo:
That’s not right chị Tươi! Đại đa
số tin tức chân chính và bộ y tế của thế giới đều đưa ra những khuyến cáo
về sự nguy hiểm và kêu gọi chúng ta nên làm tất cả những gì mình có thể để
tránh lây nhiễm. Đương nhiên có những tờ báo, và những đảng phái chính
trị, dùng nước đục Covid-19 để thả câu, nhưng chúng ta phải tham khảo những
nguồn tin chính đáng để có thể tìm ra sự thật. Okay em agree là người trẻ
thì đỡ nguy hiểm hơn nhưng không phải là nếu trẻ thì không bị nhiễm hoặc không
chết. Đã có khá nhiều người trẻ chết vì Cô Vi rồi! Chị đừng dựa vào
những tin tức một chiều; đặc biệt, chị không nên nghe theo những giải thích vớ
vẩn của BT, bởi theo em, cô ta chả biết gì về y khoa, đặc biệt là
Covid-19!
Thoa
tiếp lời Thành:
Người trẻ có thể không bị nặng nhưng
người trẻ có thể mang bệnh về cho người yếu, người già. Còn vụ người ta
mở cửa lại đâu có nghĩa là mọi việc đã an toàn. Những người chủ thương
mại họ quan tâm đến lợi tức, đến thu nhập, chứ mấy người giỏi về y khoa? Bạn bè
anh chị đang ngày đêm chống chọi với con virus trong các phòng ICU của bệnh
viện và họ trực tiếp chứng kiến cảnh chết chóc của con bệnh. Mình không
nghe họ thì nghe ai? Không cẩn thận, giả sử mình mang bệnh về cho bố mẹ
thì sao?
Không
chịu thua, Tuân đưa ra chứng minh:
Từ tháng 2 đến giờ, toàn là tin
giả! Toàn là fake news! Em có đeo khẩu trang đâu, em có rửa tay
bằng handsan đâu, em vẫn đi chơi thoải mái! Em có bị gì đâu? Bạn bè em
cũng vậy mà chả có thằng tây nào chết! Vợ con em cũng vẫn khỏe re!
Không
nhịn được nữa, Thanh gắt:
Sự suy đoán của anh, sự bất cẩn của anh,
những người như anh là những người làm tăng sự lây nhiễm! Nói thật với
anh, sự cẩu thả của anh là lý do chính mà em và gia đình em không muốn tham dự
ngày family reunion năm nay! Không cẩn thận mai mốt chẳng may bị bệnh lúc
đó ân hận cũng không kịp!
Tuân
quạt lại:
Đứa nào nhát thì đừng đến! Nếu cần,
mình gia đình tao với bố cũng vẫn nhậu!
Tươi
phụ họa:
Vợ chồng em cũng về. Không bay được
thì tụi em lái xe. Không thể vì sự nhu nhược của vài người mà mình bỏ đi
cái family tradition!
Tới
độ này thì kể như bó tay! Mỗi người, ai nấy, nhốn nháo thêm vài câu nữa
rồi chán chường cúp máy. Thấy Thoa buồn, tôi lên tiếng đùa một câu không
đúng chỗ:
Chợ tan rồi hả em? Chắc bán ế hay
sao mà mặt như bánh bao chiều vậy?
Thoa
nhìn tôi cười chua chát bằng đôi mắt rướm lệ!
Hai
hôm sau, Thoa nhận được điện thoại của mẹ. Mẹ vừa khóc vừa nói:
Mấy ngày nay bố cứ đay nghiến mẹ!
Chỉ một câu “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” mà bố chúng mày nhai đi nhai lại
không biết bao nhiêu lần. Ổng đổ thừa là vì mẹ xúi nên con, thằng Thành,
và con Thanh không về. Mấy bữa nay nhà mình như đám tang!
Im
lặng một chút, bà lại tiếp:
Bố chúng mày là vậy! Từ hồi về làm
vợ ổng, mẹ chưa bao giờ thấy ổng nhận lỗi, xin lỗi, hay sửa lỗi. Ổng chỉ
giỏi đổ lỗi!
Hai
mẹ con cùng khóc với nhau khoảng nửa tiếng. Trước khi cúp máy, bà nói:
Tùy con, nếu có thể được thì về tham dự
cho bố, thằng Tuân, và con Tươi khỏi đay nghiến mẹ. Nếu không về được thì
mẹ cũng không buồn đâu. Mẹ hiểu, ngoài công ăn việc làm, các con còn phải
bảo vệ sức khỏe cho gia đình các con. Thằng Thiện nhà con cũng đâu được
khỏe, nó bị suyễn mà nhiễm con vi rút thì khổ.
Sau vài tuần đắn đo giằng co, cuối cùng, để cho mẹ khỏi bị đay nghiến, Thoa quyết định bay về tham dự buổi reunion. Dẫu vậy, cô quyết định đi một mình vì không thể để chúng tôi, nhất là cháu Thiện, gặp nguy cơ lây bệnh. Vì thương chị nên Thành cũng cố lái xe gần 30 tiếng về để “bảo vệ” cho chị Thoa và cho mẹ. Riêng Thanh, mặc dầu ở cùng thành phố nhưng cô nhất định không tham dự vì chồng Thanh mang chứng bệnh tim khá nặng và hai vợ chồng Thanh còn đang phụng dưỡng người mẹ chồng gần 90 tuổi trong nhà.
Hai ngày đầu của family reunion diễn ra tương đối ấm áp bởi ai cũng cố “lựa lời mà nói”. Đến ngày thứ ba, Thành và Tuân có cuộc va chạm nổi đình đám! Số là vừa xong bữa cơm trưa, sau khi hai bố mẹ vào phòng nghỉ trưa, Tuân cho chị và các em biết là chiều hôm đó hắn sẽ đến trễ vì phải đi party bên nhà bạn. Nói xong Tuân cầm chìa khóa ra xe. Ấm ức đã mấy ngày, Thành theo Tuân ra tới xe và nói bằng giọng lịch sự nhưng cứng rắn, Thành nói:
Mấy đêm vừa rồi em biết anh Tuân đều đi
nhậu! Hôm nay anh lại đi party với bạn bè. Anh có biết đó là hành
động ích kỷ và bất cẩn không? Anh thừa biết mẹ rất yếu và bố cũng chẳng
còn khỏe! Anh lớn rồi, chẳng ai có thể cấm anh đi nhậu, nhưng nếu có đi,
ít nhất anh cũng nên cẩn thận để bảo vệ cho bố mẹ trong thời điểm nguy hiểm này
bằng cách cách ly với bố mẹ…
Không
đợi cho Thành nói hết, Tuân sừng sộ quay lại nắm cổ áo Thành quát:
Mày dạy khôn tao hả Thành? Mày cậy
mày có bằng này, bằng nọ rồi khinh tao và dạy tao cách báo hiếu, thương yêu
hả? Mấy tháng nay tao cũng đi nhậu, đi party, rồi cũng đến đây thăm bố
mẹ hằng tuần, bố mệ có sao đâu? Tao muốn đi đâu, tao muốn đến đâu
mày không cấm được tao. Đây là nước tự do, không ai cấm được tao.
Nếu nhát, mày cứ việc cút khỏi thành phố này để “cách ly” với tao!
Nói xong, Tuân xô Thành té xuống bụi cây bên hông nhà rồi chung vào xe đề máy phóng biệt tích. Thành lồm cồm bò dậy đưa vội vạt áo lên chùi những giọt nước miếng của Tuân văng trên mặt mình rồi lẳng lặng đi vào nhà.
Sau một tuần họp mặt thì mọi người ai về nhà nấy. Thoa cũng từ giã bố mẹ ra về. Như chúng tôi đã quyết định từ trước, Thoa đón taxi về nhà và vào thẳng căn phòng dưới basement bằng cửa sau. Chúng tôi quyết định là cô sẽ cách ly đúng 2 tuần và chỉ liên lạc với chồng con qua điện thoại. Cũng may, basement của chúng tôi có trang bị sẵn tủ lạnh, bếp, đồ ăn, phòng tắm, và phòng ngủ nên cô không cảm thấy thiếu thốn về vật chất. Tuy vậy, mặc dầu không ai nói với ai, nhưng mấy bố con chúng tôi đều cảm thấy xót xa khi thấy mẹ phải ăn cơm một mình ở dưới basement. Chúng tôi chỉ mong cho hai tuần lễ cách ly qua mau để mọi người lại được cùng nhau cười nói bên mâm cơm gia đình.
Mười ngày chậm chạp trôi qua. Thoa vẫn không có triệu chứng gì khác lạ. Sáng thứ Sáu, gái út thức dậy lúc tôi và Thiện đang uống cà phê trong bếp. Con bé đưa ý kiến:
Mẹ cách ly mười ngày rồi và không có
triệu chứng gì. Hay mình nói với mẹ ngừng cách ly? Để mẹ ăn và ngủ
một mình dưới basement tội nghiệp mẹ quá!
Thiện
và tôi cũng tỏ vẻ tán thành ý kiến của út. Thiện vội lấy phone gọi xuống
basement cho mẹ. Đầu dây bên kia, mẹ uể oải trả lời từng câu. Út
chưa kịp đưa ý kiến ngừng cách ly thì mẹ nói:
Cậu Tuân bị Covid rồi! Bị hơn tuần
nay và đang nằm trong ICU. Hiện chưa phải dùng máy trợ thở nhưng đã phải
đeo oxy và không đi lại được. Cậu Thành đã lái xe về tới nhà rồi nhưng
hai hôm nay cũng đang bị nóng lạnh và ho. Tội nghiệp Thành chỉ vì thương
mẹ, thương chị mà khổ!
Ngừng một chút, Thoa nói tiếp:
Đêm hôm qua bà ngoại mới cho mẹ
biết! Bà bảo hai hôm nay bà cũng tự nhiên cảm thấy khó thở, mệt, và
ho. Bà bảo chính ra bà cũng tính dấu mẹ vì không muốn cho mẹ lo nhưng
cuối cùng bà ngoại quyết định nói vì bà muốn mẹ phải tiếp tục cách ly “khẻo thằng
Thiện nó bị lây!”
Cho
tới khi tôi đặt bút xuống viết bài này, Tuân đang phục hồi ở nhà sau hơn một
tháng nằm trong ICU và phải thở bằng máy. Vợ Tuân và một đứa con cũng bị
nhưng bị nhẹ. Bà ngoại vẫn còn nằm trong bệnh viện nhưng theo bác sỹ thì
đã qua được cơn nguy kịch. Bà vẫn bình phục hẳn vì vậy không ai được trực
tiếp thăm viếng nên không ai có thể, và cũng không ai muốn, cho bà biết về
những gì đã xẩy ra trong thời gian bà nằm chống chọi với con bệnh. Bà
chưa biết là Thành, người con út của bà, đã không qua được! Thành bề
ngoài trông khỏe lắm nhưng không hiểu sao em lại bị nặng nhất.
Sau khi có triệu chứng
khoảng gần một tuần thì em cảm thấy không thể thở và không đi đứng đươc.
Thành nhờ bạn gái gọi xe cấp cứu mang em vào bệnh viện. Vì quá nặng, họ
đã cho em vào ICU và dùng máy thở ngay. Mặc dầu được bác sỹ tận tâm chăm
sóc bằng phương pháp hiện đại, Thành vẫn không thoát được thần chết!
Thành đã chết trong cô đơn và đã được cấp tốc hỏa táng. Thoa và Thanh cả
tháng nay đã khóc đến hết nước mắt! Hai chị em dự trù sẽ bàn với gia đình
đưa tro cốt Thành đến nơi an nghỉ cuối cùng sau khi đại dịch kết thúc.
Phiet Pham thephiet_2002@yahoo.com
Sat, Aug 1 at 11:02 AM
Huyền thoại một nhà thơ
20200802 CDTL A 01Một ngày sau năm 1975, sau khi hai miền
Nam Bắc “được” giao thông, một ông già tóc râm đang thả bộ trên đường phố Sài
Gòn bỗng nghe lời ca tiếng nhạc phát ra từ một người đàn ông cụt chân với cái
đàn guitar cũ kỹ hát xin tiền.
Những đồi hoa sim ôi những đồi hoa sim
Vào chuyện ngày xưa nàng yêu hoa sim tím
khi còn tóc buối vai
Mấy lúc xong pha ngoài trận tuyến ai hẹn được ngày về
rồi một chiều mây bay
Từ nơi chiến trường đông bắc đó lần ghé về thăm xóm
hoàng hôn tắt sau đồi
Lời ca nghe sao quen quá! Ông lão mới mon men đến hỏi. Thì ra là bài “Những Đồi Hoa Sim” và đó lần đầu tiên ông được nghe. Ông yêu cầu người hành khất hát lại một lần nữa. Nghe hát xong, ông vét sạch tiền trong túi bỏ vào chiếc ca nhựa và nói: “Tôi là tác giả bài thơ được phổ nhạc” rồi bước đi với đôi mắt ngấn lệ …
Ông lão già tóc râm đó là Hữu Loan.
20200802 CDTL A 02Nhắc đến nhà thơ Hữu Loan là chúng ta
nhắc đến bài thơ “Màu Tím Hoa Sim” đã làm say lòng không biết bao nhiêu thế hệ
yêu thơ. Bài thơ chân thực và xúc động ấy có một sức sống kỳ lạ. Bài thơ kể lại
mối tình của chính nhà thơ với người phụ nữ đầu tiên trong đời đầy bi kịch. Bài
thơ được làm để khóc người vợ mà nhà thơ hằng yêu quý vừa bị chết thảm.
Nỗi đau vợ chết thảm ông phải giấu kín trong lòng, không được cho đồng đội biết để tránh ảnh hưởng đến tinh thần chiến đấu của họ. Ông như một cái xác không hồn. Càng đè nén thì nỗi đau càng dữ dội hơn. Một buổi trưa năm 1949, trong thời kỳ theo kháng chiến, lúc đang đóng quân ở Nghệ An, cơn đau trong lòng ông được bung ra, ông ngồi lặng đi ở đầu làng, hai mắt ông đẫm ướt, ông lấy bút ra ghi chép. Không cần phải suy nghĩ nhiều, những câu những chữ mộc mạc cứ trào ra:
Tự chiến khu xa
nhớ về ái ngại
Lấy chồng đời chiến binh
mấy người đi trở lại !
Nhỡ khi mình không về
thì thương
người vợ chờ bé bỏng chiều quê
*
Nhưng không chết
Người trai khói lửa
Mà chết
Người gái nhỏ hậu phương
Tôi về
Không gặp nàng
Mẹ tôi ngồi bên mộ con đầy bóng tối
Chiếc bình hoa ngày cưới
Thành bình hương
Tàn lạnh vây quanh…
Viết bài thơ vào cái quạt giấy để lại cho người bạn, người bạn này đã chép lại và truyền tay nhau trong suốt những năm chiến tranh. Bài thơ “Màu Tím Hoa Sim” ra đời như vậy đó. Người vợ hiền của nhà thơ mất đi, đứa con tinh thần này của nhà thơ ra đời.
Tuy không ấn hành, nhưng bài thơ đã được truyền miệng rộng rãi và sau đó được Nguyễn Bính đăng trên tờ “Trăm Hoa”. Rồi bi kịch chiến tranh trong bài thơ đã góp phần trở thành bi kịch của đời nhà thơ.
“Tôi thấy đau xót, tôi làm bài thơ ấy tôi khóc, vậy mà họ cho tôi là phản động. Tôi phản động ở chỗ nào? Cái đau khổ của con người, tại sao lại không được khóc? Bọn họ xúc phạm đến tình cảm thiêng liêng của tôi đối với người vợ mà tôi hằng yêu quý, cho nên vào năm 1956, tôi bỏ đảng, bỏ cơ quan, về nhà để đi cày. Họ không cho bỏ, bắt tôi phải làm đơn xin. Tôi không xin, tôi muốn bỏ là bỏ, không ai bắt được! Tôi bỏ tôi về”. Đó là lời ông tự thuật. Năm 1988, khi có sự “Đổi mới”, ông đã viết bài “Lời Tự Thuật” gửi cho báo Lao động Chủ nhật nhưng không được đăng. 19 năm sau, nhà thơ lúc ấy đã 91 tuổi, đồng ý để Talawas công bố bài trên.
“Mất nàng, mất tất cả, tôi chán đời, chán kháng chiến, bỏ đồng đội, từ giã văn đàn về quê làm ruộng, một phần cũng vì tính tôi' hay cãi, thích chống đối, không thể làm gì trái với suy nghĩ của tôi'. Bọn họ chê tôi ủy mị, hoạch hoẹ đủ điều, không chấp nhận đơn từ bỏ kháng chiến của tôi. Mặc kệ! Tôi thương tôi, tôi nhớ hoa sim của tôi quá ! với lại tôi cũng chán ngấy bọn họ quá rồi!”. Đó cũng là tâm tình của ông trong “Lời Tự Thuật”.
Những năm 1955-1956, phong trào văn nghệ sĩ miền Bắc bùng lên với sự xuất hiện của nhóm Nhân Văn Giai Phẩm chống chính sách độc tài, đồng thời chống những bồi bút cam tâm lừa thầy phản bạn, ca ngợi này kia để kiếm chút cơm thừa canh cặn. Làm thơ lúc bấy giờ là phải ca tụng, trong khi đó thì ông lại đề cao tình yêu, khóc vợ, bị cho là tình cảm tiểu tư sản, phản động. Bất mãn, Hữu Loan bỏ đảng, bỏ cơ quan, bỏ về quê để trút bỏ mọi phiền muộn, làm công việc của một người thồ đá, nặng nề về thể xác nhưng thanh thản cho đầu óc.
Về quê cũng không yên, “bọn họ” (từ ông dùng) tịch thâu xe của ông, ông phải đi xe cút kít, loại xe bằng gỗ, có một bánh xe cũng bằng gỗ ở phía trước và 2 cái càng ở phía sau để đủn hay kéo. Xe cút kít họ cũng không cho, nên ông phải gánh bộ. Gánh bằng vai, ông cũng cứ gánh, không chịu khuất phục. Họ theo dõi, ngăn cản. Đi đến đâu cũng có công an theo dõi, cho người hại ông. Nhưng lúc nào cũng có người cứu ông. Thơ của ông đã có lần cứu sống ông. Có một tên công an mật được giao nhiệm vụ theo dõi để ám sát ông, nhưng tên ấy đã tìm gặp và nói với ông rằng, hắn sinh ở Yên Mô, rất thích bài thơ Yên Mô của ông viết về tỉnh Yên Bình quê hắn. Hắn thường đem bài thơ Yên Mô của ông ra đọc cho đỡ nhớ, và mỗi lần định giết ông, hắn lại nhớ đến quê mình nên lại thôi, không nỡ giết ông, từ bỏ ý định ám sát.
Lúc còn là chính trị viên của tiểu đoàn, chứng kiến tận mắt những chuyện đấu tố, ông đâm ra chán nản, không còn hăng hái kháng chiến nữa. Kháng chiến khiến chán. Ông thú thật, lúc đó ông thất vọng vô cùng.
Ông thuật lại chuyện một trường hợp một địa chủ bị đấu tố có liên quan trực tiếp đến đời ông như sau:
Lúc ấy, trong một xã thuộc huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá, gần nơi ông ở, có một gia đình địa chủ rất giàu. Ông địa chủ đó rất giàu lòng nhân đạo và rất yêu nước. Ông địa chủ thấy bộ đội sư đoàn 304 của Hữu Loan thiếu ăn, nên ông thường cho tá điền gánh gạo đến chỗ đóng quân để ủng hộ. Lúc đó Hữu Loan là trưởng phòng tuyên huấn và chính trị viên của tiểu đoàn nên phải đại diện cám ơn tấm lòng tốt của ông, đồng thời đề nghị lên sư đoàn trưởng trao tặng bằng khen để vinh danh ông. Thế rồi, một hôm, Hữu Loan được tin gia đình ông địa chủ bị đấu tố. Hai vợ chồng ông địa chủ bị đem ra đình làng cho dân xỉ vả, rồi chôn xuống đất, chỉ để lòi ra hai cái đầu, xong họ cho trâu kéo bừa qua bừa lại hai cái đầu, cho đến chết. Gia đình ông bà địa chủ bị xử tử hết, chỉ có một cô con gái 17 tuổi được tha chết nhưng bị đuổi ra khỏi nhà với vài bộ quần áo cũ rách. Tàn nhẫn hơn nữa, họ còn ra lệnh cấm không cho ai được liên hệ, nuôi nấng hoặc thuê cô ta làm công. Thời đó, dân chúng còn bị cấm đoán cả việc lấy con cái địa chủ làm vợ làm chồng.
Biết chuyện thảm thương của gia đình ông bà địa chủ, biết cô bé lúc còn nhỏ, Hữu Loan trở về xã để xem tình trạng cô con gái của họ sinh sống ra sao. Ông về bắt gặp cô ta áo quần rách rưới, mặt mày lem luốc, đang lom khom nhặt những củ khoai mà dân bỏ sót, nhét vào túi áo, chùi vội một củ rồi đưa lên miệng gặm, ăn khoai sống cho đỡ đói. Quá xúc động, nước mắt muốn ứa ra, ông đến gần hỏi thăm và được cô kể lại rành rọt hôm bị đấu tố cha mẹ cô bị chết ra sao. Cô khóc nức nở và cho biết ai cũng xua đuổi, không dám gần gũi cô. Cô cho hay hằng ngày cô đi mót khoai ăn đỡ đói lòng, tối về ngủ trong miếu hoang. Hữu Loan mủi lòng, bất chấp lệnh cấm, lấy cô làm vợ.
Đó là bà Phạm Thị Nhu, sống cùng ông từ đó cho đến ngày ông qua đời, có với nhau 10 người con: 6 trai, 4 gái và hơn 30 cháu nội ngoại.
Cuộc đời ông trải qua quá nhiều thăng trầm. Trong mấy chục năm dài, ông về quê an phận thủ thường, chẳng màng đến thế sự, vậy mà “bọn họ” vẫn trù dập, không chịu để ông yên. Ông chỉ còn biết đổ đau thương lên đá. Ông tưới rượu lên mặt đá và thề sẽ bám đá mà sống. Ngày ngày, ông nạy từng khối đá đưa lên chiếc xe cút kít thô sơ đem đi bán ở các nơi làm vật liệu xây dựng. Bán cả chục xe đá mới kiếm đủ ngày hai bữa cơm dưa muối cho đàn con. Nhiều khi ế ẩm, đá chất đầy vườn, cả tháng không ai hỏi mua. Thời gian trôi qua, Hữu Loan trở thành người thợ đá da đen đúa, chân tay chai sần, rắn rỏi, tua tủa tóc rễ tre, đi đứng nói năng mạnh mẽ hơn xưa. Cặm cụi vật lộn với núi đá, ông nuôi cả mười đứa con khôn lớn. Hơn mười năm sau cùng, tuổi đã lớn, Hữu Loan thôi không còn sức để bám núi đá nữa. Ông lui về nhà, trải chiếu trên thềm, ngày ngày ngồi nhâm nhi rượu và ngóng đợi con cháu về thăm, ngóng đợi những chuyển động đổi thay phận mình, đổi thay cho gia đình, cho làng xóm, cho nước nhà.
Vào tuổi gần đất xa trời, cuối năm 2004, công ty ViTek VTB đột nhiên đề nghị mua bản quyền bài “Màu Tím Hoa Sim” của ông với gía 100 triệu đồng VN. Đây là một sự kiện được coi chưa từng xảy ra. Từ trước tới nay chưa có bài thơ nào được mua tác quyền với giá cao đến như vậy. Vì sao một doanh nghiệp thương mãi lại đi mua bản quyền một bài thơ? Có nguồn tin cho rằng đây là một sự sắp xếp, mua chuộc, để đền bù những mất mát thiệt thòi trong mấy chục năm của ông. 100 triệu đồng đủ để ông trang trải cuộc sống, bớt đi những khó khăn về vật chất trong những năm cuối đời, và mong ông “tái xuất giang hồ”. 100 triệu đồng trừ thuế còn 90 triệu, ông chia cho 10 người con hết 60 triệu, trích một ít để in tập thơ khoảng 40 bài mang tên Thơ Hữu Loan và ông giữ lại 30 triệu phòng đau ốm lúc tuổi gìa. Sau đó cũng có một số công ty khác xin ký hợp đồng mua mấy bài thơ khác nhưng ông từ chối “Thơ tôi làm ra không phải để bán !”
Đó là con người và bản tính bất khuất của một nhà thơ nổi tiếng của văn học Việt Nam.
Màu Tím Hoa Sim là màu tang thương của một tình yêu định mệnh, một tình vợ chồng ngắn ngủi. Màu Tím Hoa Sim còn là một nỗi ám ảnh khôn nguôi của cả dân tộc về chiến tranh, về những bi kịch trong chiến tranh. Điều đó giải thích vì sao bài “Màu Tím Hoa Sim” ngay từ khi đất nước còn bị chia cắt đã được độc giả cả hai miền Bắc-Nam cùng yêu thích.
Bài thơ “Màu Tím Hoa Sim” đã được nhiều nhạc sĩ phổ nhạc, như “Những đồi hoa sim” của Dzũng Chinh, “Áo anh sứt chỉ đường tà” của Phạm Duy và “Chuyện hoa sim” của Anh Bằng. Mỗi ca khúc một vẻ, tất cả đều đều tôn vinh thi phẩm.
Hữu Loan đi qua 9 năm kháng chiến với 10 bài thơ. Đó là toàn bộ sự nghiệp sáng tác của ông. Thơ của ông có niềm khát khao cháy bỏng cho một đất nước được tự do.
20200802 CDTL A 03Thi sĩ Hữu Loan ra đi vào ngày 18 tháng 3
năm 2010, cách đây đúng 2 năm, nhưng bài thơ “Màu Tím Hoa Sim” và khí phách của
ông còn ở lại mãi mãi với chúng ta và sẽ còn tím mãi màu hoa sim trên dương
thế. Sau 95 năm tồn tại nhọc nhằn nhưng rắn rỏi giữa cuộc đời, Hữu Loan đã nằm
xuống, nhẹ nhàng và thanh thản, để lại cho đời một pho chuyện kể, thật nhưng lạ
kỳ như huyền thoại, để lại cho hậu thế không chỉ di sản thơ ca mà cả một nhân
cách sống. Huyền thoại một nhà thơ bất khuất.
Trần Việt Trình
20200802 CDTL A 04http://danlambaovn.blogspot.com/
Phiet Pham thephiet_2002@yahoo.com
Fri, Jul 31 at 12:01 PM
Mời coi links của CNN trước, sau đó mời đọc phần phân tích của cô Minh Ánh! Trong chúng ta đôi khi vì định kiến mà quên áp dụng "VĂN-TƯ và TU trên mọi lãnh vực trong đời sống, sinh hoạt hằng ngày. Cám ơn cô Ánh. Thân chúc tất cả hưởng một cuối tuần an lành, sức khỏe dồi dào, tinh thần sảng khoái và minh mẫn. Và nhất là luôn bình an và hạnh phúc, đặc biệt trong mùa dịch Cúm Tàu này.
Trump blasts Beijing in public, but privately Trump
org imports tons of Chinese goods
Xin
chia sẻ một bài Minh Ánh viết trên Facebook trả lời 1 vị tự cho mình là Phật tử
nhưng "cuồng" chống Trump.
Kính chúc ngày an lành
-----------------------------------------------------------------------------------
Áp
Dụng Văn - Tư - Tu Trong đời Sống
Có 1 vị phật tử gởi cho Minh Ánh link
dưới này và hỏi 'mĩa mai" là "CNN fake news hở chị?"
Minh Ánh xin thưa CNN is not Fake News, tuy nhiên là Biased news - tin
thổi phồng, thiên vị, không đầy đủ hết chi tiết và có định kiến.
Minh Ánh chỉ buồn cười và xin phép được
trả lời rộng rãi cho tất cả quý vị tự cho mình là Phật tử mà không biết thực
hành lời Phật dạy như thế nào.
Khi đọc, nghe, thấy 1 điều gì (Văn), thì
người Phật tử phải tìm hiểu cẩn thận và dùng trí tuệ cùng sự từ bi mà xem xét.
Mình không phải là cục đất. Ai muốn nắn sao thì nắn. Họ nói sao mình nghe vậy
chẳng cần suy nghĩ và lặp lại như con vẹt những lời họ nói hay muốn ta phải
nghe theo và làm theo lời họ.
Đọc bài dưới của CNN (Văn) thì biết đại
khái họ "tố" TT Trump:
1. Không phải kẻ thù của Xi mà là bạn
2. Vẫn mua đồ của TC trong khi miệng thì chống
3. Cách ông đóng thuế hàng nhập cảng cao từ TC làm cho người tiêu dùng phải
gánh chịu.
Bây giờ dùng tới "Tư" để tìm
hiểu và suy nghĩ.
CNN nói là từ tháng 9 năm ngoái, trong
lúc TT Trump tăng tarriff (thuế nhập cảng) cao thì lúc đó bên phía các cơ sở
thương mãi của ông vẫn mua và nhận hàng của TC. Thì xin quý vị nên nhớ rằng một
người làm chính trị và business lúc nào cũng là như vậy: anh vẫn là bạn hàng với
tôi, có làm ăn giao dịch, chúng ta công bằng. Tôi mua hàng cho anh, thì anh
phải công bằng với các con của tôi, hàng hóa phải có qua có lại: tôi mua anh 5,
anh mua lại hàng của các con tôi 5. Chưa kể những hàng hóa đã ordered từ trước
thì không thể hủy được. Nên nếu tháng 5 vừa qua TT Trump vẫn còn nhận và mua
hàng của công ty nào ở TC thì là bình thường thôi. Và đây là điểm quan trọng:
hiện giờ TC vẫn là supplier chính của toàn thế giới. Không mua hàng TC thì mua
ai đây? Chính cả thế giới tư bản đã quá tin TC và theo con đường của Clinton,
Obama, W. Bush Globalization (toàn cầu hóa) và cho TC hưởng nhiều đặc ân kinh
tế, đánh thuế tượng trưng, cho vay tiền lãi nhẹ...nên bây giờ nhìn tất cả các
mặt hàng chúng ta xài phần đông toàn là Made In China. Chúng ta có cơ quan FDA
để kiểm soát nên còn chút may mắn là ít ra không phải bị "ăn" và
"dùng" những món độc hại. Chớ nghĩ tới các nước khác (Việt Nam?) đâu
có cơ quan kiểm tra chất lượng và vì hàng rẻ nên cứ phải tiêu dùng hàng TC
thôi.
Vậy thì nếu quý vị là TT Trump, quý vị sẽ mua hàng ở đâu đây?
Thêm nữa, có những công ty của Mỹ đặt bản doanh khai thác tại TC. Việc ông
Trump ordered hàng ship từ TC có phải thuộc của TC hay là công ty Mỹ làm tại
TC? Phải biết rõ rồi hãy tin nhé!
Xin nghĩ sâu thêm một chút nữa, nếu như
nhà anh có 1 người con (A) trồng rau. Nó bán rau cho anh và các anh chị em
trong nhà tiêu thụ. Nó bán $1, nhưng sau vụ globalize, nó thấy nếu đưa nhà hàng
xóm trồng, nó sẽ lời nhiều hơn, thì nó đưa luôn dịch vụ trồng rau cho hàng xóm
và nó kinh doanh chuyện khác.
Anh đồng ý và nói với nhà hàng xóm trồng rau: "Tôi đồng ý nhưng bên nhà tôi có những dịch vụ khác thì mình hãy
tương trợ nhau". 2 bên chấp thuận điều này. Bây giờ anh thấy nhà hàng xóm
đó quá giàu (bằng cách ăn cắp nhái hàng của các con anh), họ muốn chiếm đoạt
hết các mối làm ăn khác của những người con còn lại.
Anh ra lệnh đóng thuế cao vào các rau của hàng xóm bán cho A. Thì người con A
của anh sẽ ít lợi nhuận hơn. Nếu A tăng giá bán thì những đứa con khác nên tức
người anh/em A chớ tại sao lại đi đổ lỗi người cha tăng thuế hàng của ông hàng
xóm? A chỉ cần lời ít thôi mà! Hay cảm thấy không có lời thì tự trồng rau lại
tại nhà thay vì mua rau của người hàng xóm.
Sau khi giải thích Văn - Tư, thì bây
giờ là Tu:
(Đọc, tìm hiểu), Thực Hành.
Nhận thức được bài báo này là viết 1
chiều, thiên kiến, không đáng tin 100% thì bổn phận mình là không nên đem ra
tuyên truyền cho người khác.
Vì không phải ai cũng là Phật tử biết văn-tư-tu nên họ sẽ hiểu và có sự
ghét/coi thường ...theo đúng như những gì CNN muốn người đọc cảm nhận: thấy TT
Trump là người đạo đức giả.
Trong lúc này TT Trump đang có những kế
hoạch như Minh Ánh viết ra trong thí dụ trên: 1 người cha đang lấy lại sự công
bình, công ăn việc làm cho những người con khác trong gia đình, thì xin quý vị
đừng tuyên truyền những tin "không phải là Fake News" nhưng tin bị
distorted or incomplete based on the opinion of the writer: tin bóp méo, chống
báng/chỉ trích ảnh hưởng tâm lý của người đọc thiển cận viết theo cảm tính
riêng- có ý đồ của tác giả.
Hy vọng những gì Minh Ánh giải thích các
vị theo "Chủ Dân" hiểu. Bậc thượng trí không nói đã hiểu. Chúng ta
chỉ là bậc trung trí: hy vọng nói tới đâu hiểu tới đó.
Minh Ánh kính chúc quý vị Phật tử sống
theo chánh niệm và áp dụng pháp Phật mà tu mỗi phút giây.
Nguyện cho quý vị được thân tâm an lạc.
P.S.:
Xin cho phép góp ý thêm một điều nhỏ nữa khi nhìn cái hình CNN đăng theo bài
viết: hình TT Trump chụp với Tập lâu rồi trước khi vụ đại dịch; lúc đó TT Trump
vẫn còn tin tưởng và nghĩ là TC sẽ có sự thay đổi và tiếp tục làm ăn với nhau
nhưng theo cách chân chính đàng hoàng chớ không có giả dối tệ lậu như bây giờ.
CNN lấy hình cũ này đưa ra để nhấn mạnh quan điểm của tác giả: xem nè, ông
Trump vẫn bắt tay với ông Tập đó thôi! Làm gì có vụ chống TC ...
Để coi trí tuệ của quý vị tới đâu. Hay là để bài báo làm cái sân hận mình tăng
thêm - mình càng "cuồng" Ghét Trump thậm tệ! Công nhận nếu như vậy
thì CNN và đám truyền thông chủ lưu (mainstream) thành công rồi đó. Nên nhớ:
càng sân hận thì mình là người càng đau khổ thôi.
Đúng thật đời là bể khổ mà phải không? Tiếc là các Phật tử chỉ học và nhớ có
mỗi câu nói đó của Đức Phật mà chẳng nhớ và hiểu Văn-Tư-Tu là gì!
Trump blasts Beijing in public, but privately Trump org imports tons of Chinese goods
***
Tài liệu dài 6 trang dưới khổ báo PDF, xin bấm
vào link để đọc tài liệu.
***
Bản Chất Tàn Độc Của Joe Biden đối với Người Việt Tị Nạn
CS 1975
Ls. Lê Công Tâm sưu tầm và biên khảo (July 24, 2020)
Phiet Pham thephiet_2002@yahoo.com
Sat, Aug 1 at 11:01 AM
Joe Biden bị khui ra chuyện ông ta kỳ thị chủng tộc
Joe
Biden bị chính người được ông ta chọn làm phó tổng thống cùng liên danh, khui
ra chuyện ông ta kỳ thị chủng tộc.
Câu
chuyện này bùng nổ lên, là từ 1 cô gái vào thời điểm đó, cô bé mới đang chập
chững bước vào năm lớp 2...ngày nào cô ta cũng phải đi xe Bus đến trường...
"Có
một cô bé ở California là một nữ sinh của lớp hai, để cùng đến trường, cô ấy
được đưa đến bằng xe Bus mỗi ngày," Harris nói. "Cô bé đó là tôi. Vì
vậy, tôi sẽ nói với ông (Joe Biden) về chủ đề này, nó không thể là một cuộc
tranh luận trí tuệ giữa các đảng Dân chủ."
Trong
những năm của thập niên 1970, ông Joe Biden là thượng nghĩ sĩ... và ông ta có
quyết định tách rời 2 lớp người trắng và đen ngay cả trong những chuyến xe bus
chở học sinh đến trường.
Lúc đó Kamela Harris cũng là 1 trong những đứa trẻ đã bị đối xử rất khắc nghiệt... nên dịp tranh cử này, chính cô ta lập lại câu chuyện cũ, thì ông Joe Biden đã lên tiếng phủ nhận và cho là ông ta chỉ làm theo lệnh của tòa án đã quyết định không cho xe Bus chở học sinh da trắng có lẫn lộn da đen.
20200802 A 05
Cô Kamela Harris thì khẳng định, với cương vị là thượng nghị sĩ, nếu ông Joe
Biden lên tiếng phản đối sự cố (vấn đề) đó, thì tòa án không thể tự
quyết định việc tách rời trẻ em da đen và da trắng ra được.
"There was a little girl in California who was part of the second class to integrate her public schools and she was bused to school every day," Harris said. "That little girl was me. So I will tell you that on this subject, it cannot be an intellectual debate among Democrats."
20200802 CDTL A 06 20200802 CDTL A 07
Ps: Ngày nay, Kamela
Harris chính là 1 nữ thượng nghị sĩ đảng Dân Chủ và có lần đã được đánh giá là
nữ ứng cử viên sáng giá nhất đứng cùng liên danh với ông Joe Biden tranh cử
chức vị tổng thống Mỹ.
https://www.businessinsider.com/biden-said-desegregation-would-create-a-racial-jungle-2019-7
VERIFY: Fact vs. fiction
on Joe Biden’s quote about busing leading to ‘a racial jungle’
Mắc mưu TT Trump, Obama lồng lộn lợi dụng cả lễ tang để
sách động gian kế bầu cử qua thư
https://www.youtube.com/watch?v=_3AtJENPGMU&feature=em-lsp
Barack Obama gives eulogy as former presidents attend
John Lewis funeral
https://www.youtube.com/watch?v=EFUnajZSI4w
Fmr. President Barack Obama delivers remarks at civil
rights icon, Rep. John Lewis's funeral
https://www.youtube.com/watch?v=QAnaFwehJW4
Phiet Pham thephiet_2002@yahoo.com
Fri, Jul 31 at 12:05 PM
Ai đang lãng đạo chiến dịch phá nát Hoa Kỳ?
Putin lên làm vua nước Nga một cách trái khoáy, chẳng
cần nhờ Mỹ giúp sức. Tập Cận Bình lên làm vua nước Tàu "suốt đời"
cũng chẳng cần nhờ Mỹ giúp sức. Đằng này "Mỹ" lên làm tổng
thống chỉ có 4 năm hay 8 năm thì đánh phá lên đánh phá xuống và rêu rao ầm ỹ:
ấy, ấy, ông ấy "đi đêm" nhờ Nga đấy.
Thưa quý bạn,
Bây giờ sắp đến kỳ bầu cử lại chuyện cũ rêu rao: ấy,
ấy, ông ấy "đi đêm" nhờ Tập Cận Bình đấy. Thật là nhục nhã, chẳng lẽ
Nga và Tập là cha nước Mỹ, có quyền can dự vào nội tình nước Mỹ hay sao? Rêu
rao như vậy mà không biết nhục với thế giới.
Còn quý vị "chống Trump đến cùng" thì tôi xin có ý kiến như thế này: Pro hay Anti là quyền của quý vị.. Dù Trump có ăn nói hàm hồ, nay thế này mai thế khác, cao bồi, du đãng đủ thứ hết, song nghĩ cho cùng, ông ta vẫn là cây cột chống trời, ngăn cản TC cho cả thế giới. Ông Biden không phải ngu dại nhưng chủ trương của đảng DC là thiên tả, TC lại quá gian manh, nếu ông Biden thắng cử, con đường của ông ta và đảng DC sẽ dẫn tới việc TC chiếm được nước Mỹ và thống trị toàn thế giới. Đừng nghĩ ông Biden, bà Pelosi và những nhà lãnh đạo đảng DC là những người tài ba lỗi lạc hơn ông Trump, có thể đưa nước Mỹ đến "great again". Không phải vậy đâu, nếu tài giỏi tại sao lại quỳ gối trước bàn thờ gā George Floyd trộm cướp một cách nhục nhã, và bây giờ lại rêu rao ông Trump "đi đêm" với Tập Cận Bình?
20200802 CDTL A 08Lá phiếu của quý bạn sẽ góp phần khiến ông Trump có
còn trụ lại ở trong Nhà Trắng để tiếp tục sự nghiệp chống Tàu được nữa hay
không, xin quý bạn hãy suy nghĩ thật kỹ. Năm 1963, chỉ vì tức giận, chúng ta
biểu tình, giết béng ông Diệm đến nỗi ông HCM mừng rỡ:
"Vậy là miền Nam không trụ lại được nữa
rồi" và đúng như vậy, miền Nam đã mất vào tay Cộng Sản một cách công khai
và hiển nhiên.
Bây giờ, chỉ vì tức giận ông TT cao bồi, du đãng,
chúng ta sẽ giúp TC chiếm được nước Mỹ và thống trị cả thế giới.
"Chim xa rừng còn thương cây nhớ cội", vì chút tình đối với cái đất nước VN nhỏ bé trước nạn ngoại xâm, và chút tình đối với quê hương thứ hai hùng mạnh từ thời lập quốc của quý bạn, bạn nên suy nghĩ thật kỹ chứ đã mất nước vào tay TC thì ngàn đời khó thoát ra nổi.
20200802 CDTL A 09Hãy nhớ cho kỹ: Biden và Pelosi chả là cái quái gì
hết, cả đảng DC thiên tả đang đi lầm đường. Ngày trước Bill Clinton và mấy TT
tiền nhiệm đã lầm lẫn nuôi con cọp sắp chết đói TC, đưa nó vào WTO và LHQ. Bây
giờ nó mạnh đối diện trực tiếp với Mỹ, đang quay lại sơi thịt Mỹ. Hãy để
ông Trump có thêm thời gian chống lại nó. Không bắt buộc phải đánh nhau đâu,
như Đài Loan đấy, TC chiếm cái một dễ như ăn cơm với thịt kho tàu nhưng đã
chiếm nổi đâu? có Mỹ nó đâu dám chiếm! Nếu ông Biden lên, nó chiếm cái rụp cả
VN và Đông Nam Á nữa.
Bậc thượng trí thì người ta chưa nói đã hiểu. Bậc
trung trí, người ta nói thì hiểu. Còn hạng hạ trí, người ta nói như chòi vào lỗ
tai cũng chẳng hiểu. Tôi mong tất cả chúng ta đều là các bậc thượng trí.
Thân mến,
No comments:
Post a Comment