Wednesday, February 21, 2024

20240222 Cong Dong Tham Luan BPSOS

20240222 Cong Dong Tham Luan BPSOS


CEDAW: LHQ nghe NGO báo cáo về vấn đề quyền phụ nữ ở Việt Nam

https://machsongmedia.org/doisong/phunu/2112-cedaw-lhq-nghe-ngo-bao-cao-ve-van-de-phu-nu-o-viet-nam.html

Hải Di Nguyễn

Ngày 19/2/2024 vừa qua, Ủy ban Xóa bỏ Phân biệt Đối xử với Phụ nữ của Liên Hiệp Quốc (Committee on the Elimination of Discrimination against Women, viết tắt là CEDAW) đã có phiên họp với các tổ chức phi chính phủ về vấn đề quyền phụ nữ ở Việt Nam.

Sau đây là tường thuật, với tư cách là một trong những người có mặt tại phiên họp. 

https://ecp.yusercontent.com/mail?url=https%3A%2F%2Ffiles.constantcontact.com%2F13e8e48c001%2Fa7231cd6-b560-4bc0-a0bb-79929eab1c1c.jpg%3Frdr%3Dtrue&t=1708578673&ymreqid=24c3a556-5b4c-4ea9-1c33-560001012b00&sig=1CZatxWyM_CAXt0ak3YTcQ--~D

Tác giả bài viết (ngoài cùng bên phải) và cô Tanya Nguyễn-Đỗ (thứ 5 từ trái qua) với Ủy ban CEDAW. 

CEDAW là gì?

Ủy ban CEDAW là cơ quan gồm các chuyên gia độc lập giám sát việc thực hiện Công ước Xóa bỏ Mọi Hình thức Phân biệt Đối xử với Phụ nữ (Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, cũng viết tắt là CEDAW).

Theo trang web của Văn phòng Cao ủy Nhân quyền, CEDAW là hiệp ước nhân quyền quan trọng nhất cho phụ nữ, được LHQ thông qua năm 1979.

Việt Nam ký năm 1980.

Phát biểu của các tổ chức phi chính phủ 

https://ecp.yusercontent.com/mail?url=https%3A%2F%2Ffiles.constantcontact.com%2F13e8e48c001%2Ff9c49c7b-3774-4b4c-98ff-4a6c9df29d70.jpg%3Frdr%3Dtrue&t=1708578673&ymreqid=24c3a556-5b4c-4ea9-1c33-560001012b00&sig=ujss9kgUsWbbJMv0aBtCXA--~D

Từ trái qua: cô Putheany Kim (KKF) và cô Tanya Nguyễn-Đỗ (Thân hữu của Thiền Am). 

Tại phiên họp lần này có bốn người phát biểu về tình trạng quyền phụ nữ ở Việt Nam.

Đại diện cho BPSOS và CAMSA (Abolish Modern-day Slavery in Asia, tức Liên minh Bài trừ Nô lệ Mới ở Á châu, do BPSOS thành lập), anh Percy Nguyễn trình bày về hai chủ đề: nạn buôn người (trường hợp chị Huỳnh Thị Gấm), và đàn áp tôn giáo, từ việc cưỡng ép bỏ đạo với các phụ nữ người Thượng và người H’mông (như ba chị em Lầu Y Tòng) đến những hành vi bạo lực với các nữ tu sĩ thuộc nhóm tôn giáo độc lập, không chịu sự quản lý của nhà nước (như Chánh trị sự Nguyễn Xuân Mai, đạo Cao Đài 1926).

Anh Percy Nguyễn cũng nêu lên những vấn đề này trong phiên họp tiền Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát (Universal Periodic Review) tuần trước.

Cô Tanya Nguyễn-Đỗ phát biểu về cách nhà nước Việt Nam tấn công, làm nhục các nữ tu ở Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ bằng cách cưỡng ép kiểm tra DNA và “kiểm tra trinh tiết”.

Cô Putheany Kim, đại diện cho Khmers Kampuchea-Krom Federation, lên tiếng về tình trạng phụ nữ Khmer Krom ở Việt Nam, bị phân biệt qua ba khía cạnh khác nhau—vì giới tính, vì là người bản địa, và vì tình trạng kinh tế. Cô Putheany Kim 23 tuổi và trong tháng 11/2023 vừa qua, cũng đã có mặt ở LHQ để phát biểu và tham dự phiên rà soát nhà nước Việt Nam về vấn đề phân biệt chủng tộc.

Tôi nhắc đến một chủ đề nằm ngoài các bản báo cáo: tình trạng tù nhân lương tâm nữ (trường hợp bà Cấn Thị Thêu) và gia đình các tù nhân lương tâm (trường hợp Trần Phương Thảo, vợ luật gia và nhà hoạt động môi trường Đặng Đình Bách), để nhấn mạnh là khi một người bị bắt ở Việt Nam, không chỉ họ mà gia đình họ cũng bị đàn áp.

Khi được hỏi thêm sau đó về tình trạng nhà tù ở Việt Nam, ngoài trường hợp ông Đặng Đình Bách, tôi cũng nhắc tới trường hợp tù nhân lương tâm Nguyễn Thúy Hạnh, bị ung thư cổ tử cung giai đoạn hai nhưng chưa được điều trị.

Phản ứng của CEDAW

Một điểm đáng chú ý là phiên họp CEDAW ngày 19/2/2024 được dành cho Nepal và Việt Nam nhưng Nepal, dù cũng có vài tổ chức phi chính phủ phát biểu, chỉ nhận được một câu hỏi trong khi phía Việt Nam lại nhận được trên một chục câu hỏi và chiếm phần lớn thời gian.

(Một trong những người đại diện cho Nepal thậm chí sau đó còn nói là ghen tị vì Việt Nam được nhiều câu hỏi hơn hẳn Nepal).  

Ủy ban CEDAW hỏi National Development Plan có bất kỳ biện pháp nào để bảo vệ phụ nữ phải di dời khi diễn ra thu hồi đất không; tình trạng nhà tù ở Việt Nam như thế nào; phụ nữ có được hưởng lợi kinh tế từ du lịch ở các vùng nông thôn không; phụ nữ bản địa và các sắc tộc thiểu số theo đạo Tin lành bị đe dọa tách khỏi con cái để cưỡng ép bỏ đạo, còn nam giới thì thế nào; mục tiêu phát triển bền vững ảnh hưởng đến phụ nữ Khmer Krom như thế nào; thành lập tổ chức phi chính phủ ở Việt Nam có dễ không; Việt Nam có cơ quan nhân quyền không và có quan hệ như thế nào với các tổ chức XHDS; tại sao Việt Nam và Philippines đều có xuất khẩu lao động nhưng có sự khác biệt, tại sao nói Việt Nam không quan tâm đến người lao động bị bóc lột ở nước ngoài; Việt Nam có hội đoàn cho phụ nữ không; các tổ chức phi chính phủ khuyến nghị Ủy ban CEDAW phải làm gì, v.v.

Khi trả lời câu hỏi từ Ủy ban, những người đại diện các tổ chức XHDS cũng kể đến nhiều trường hợp khác. Chẳng hạn, anh Percy Nguyễn nhắc đến em H Xuân Siu, bị làm giả giấy tờ để đi lao động ở Ả Rập Xê Út khi mới 15 tuổi và chết ở xứ người năm 2021, ở tuổi 17. 

Ủy ban CEDAW cũng có một số câu hỏi chất vấn. Ví dụ, họ nói người Việt Nam sang nước ngoài làm việc rồi bị bóc lột, thế thì phải là những quốc gia đó thừa nhận họ là nạn nhân buôn người, tại sao phải là Việt Nam.

Tôi giải thích bằng vài ví dụ người lao động Việt Nam bị các công ty môi giới lừa về điều kiện việc làm ở nước ngoài, sau đó bị hành hạ, bóc lột; than phiền công ty không được, cầu cứu sứ quán không xong; phải trả số tiền khổng lồ để hồi hương; tới khi về nhà, muốn lên tiếng tìm công lý và kiện các công ty môi giới lại bị chính công an sách nhiễu, trong khi họ lẽ ra phải được công nhận là nạn nhân buôn người.

Chuyện gì tiếp theo?

Ủy ban CEDAW đã nhận được báo cáo từ nhà nước Việt Nam và báo cáo từ các tổ chức XHDS, và vừa rồi cũng có thêm phiên họp với các tổ chức XHDS, từ đó có thể thành lập danh sách các vấn đề liên quan đến quyền phụ nữ ở Việt Nam.

Sau đó, nhà nước Việt Nam sẽ phải trả lời chất vấn của Ủy ban CEDAW. Ngày giờ phiên rà soát sẽ được cập nhật sau.

Các báo cáo của XHDS đã nộp cho Ủy ban CEDAW nằm ở đây (CEDAW, IX).

Ngoài ra, BPSOS có nộp thêm hai bản báo cáo khác nhưng không được đưa vào trang web của Ủy ban Nhân quyền vì có nêu tên nạn nhân và thủ phạm:

·        Bản báo cáo chung với các tổ chức Liên hiệp Chư Môn đệ Cao Đài, Vận động cho Niềm tin và Công lý tại Việt Nam, Thân hữu của Thiền Am, và CAMSA: ở đây

·        Bản báo cáo chung với tổ chức Người Thượng vì Công lý: ở đây

Bài liên quan: 

CEDAW: Việt Nam che đậy nạn buôn người và bạo lực với phụ nữ

 

No comments:

Post a Comment